آرتروز شانه در اثر التهاب ایجاد میشود و اگر به‌موقع درمان نشود تا ازبین‌رفتن غضروف ادامه می‌یابد. علائم اغلب شامل احساس درد، گرفتگی، کاهش توان حرکتی مفصل و شنیدن صدا از شانه هنگام حرکت بازوها است. استراحت، مراقبت در منزل، فیزیوتراپی، تزریق کورتون و سلول بنیادی و در موارد پیشرفتهتر عمل جراحی شانه درمان‌های رایج این بیماری هستند که در این مقاله از سایت دکتر حسن براتی به طور جامع در این باره توضیح خواهیم داد و راه های کنترل و پیشگیری از آرتروز شانه و گردن و عود آن را بررسی خواهیم کرد.
منظور از آرتروز شانه چیست؟
در شایع‌ترین شکل بیماری آرتریت وضعیت مفصل شانه دچار التهاب است و تکان‌دادن بازو از محل مفصل گوی‌وکاسه‌ای شانه سخت میشود. با گذشت زمان آرتروز منجر به ازبین‌رفتن غضروف بین سر استخوان بازو و کاسه مفصل خواهد شد. بنابراین چرخش مفصل با مقاومت روبه‌رو میشود و آن را به‌صورت درد و گرفتگی تجربه می‌کنید.
در آخرین مرحله سطح استخوان بدون غضروف محافظ خواهد شد. استخوان‌های موجود در مفصل به‌طور مستقیم با هم درتماس هستند و به یکدیگر ساییده می‌شوند.
5 علت ایجاد آرتروز در مفصل شانه
آرتروز دلایل احتمالی زیادی دارد. در ادامه چند دلیل آرتروز در شانه را توضیح می‌دهیم.
1. استئوآرتریت
شایع‌ترین نوع آرتروز با سن در ارتباط است. در این بیماری غضروف نرم ترک‌خورده یا فرسوده میشود و در نهایت از بین می‌رود. بخش‌های استخوانی زیر غضروف شروع به ساییدگی یا خردشدن می‌کنند.
2. آرتریت روماتوئید
در بیماری خودایمنی آرتریت روماتوئیت سیستم دفاعی بدن به بافت‌های سالم مفصل حمله می‌کند و باعث تورم این لایه پوششی میشود. روند بیماری در نهایت به غضروف آسیب می‌رساند.
3. آرتروپاتی روتاتورکاف
روتاتورکاف مجموعه‌ای از چهار تاندون است که مفصل شانه را می‌پوشاند و آن را پایدار نگه می‌دارند. پارگی تاندون‌ها معمولا به‌آهستگی و در اثر فرسودگی اتفاق می‌افتد. گاهی با گذشت زمان و افزایش پارگی کار به جایی می‌رسد که مفصل از وضعیت طبیعی خارج و درگیر سایش غضروف میشود.
4. آسیب به شانه
هر نوع آسیب به استخوان‌های شانه- از جمله جابه‌جایی ، شکستگی یا ضربه شدید- میتواند به سطح غضروف آسیب برساند.
5. نکروز آواسکولار یا استونکروز
در این وضعیت عاملی مثل آسیب یا بیماری جریان خون را به استخوان قطع می‌کند و بخشی از سر استخوان بازو در شانه از بین می‌رود. بدون حمایت از استخوان شما غضروف آسیب می‌بیند و در نهایت مفصل شانه دچار شکستگی میشود.
نشانه‌ها و علائم آرتروز شانه و گردن
هر فرد علامت آرتروز را به‌صورت متفاوتی تجربه می‌کند. اگر آرتروز شانه دارید ممکن است آن را با نشانه‌های زیر احساس کنید:
- درد خفیف تا شدید و گرفتگی در مفصل شانه
- ازدست‌دادن توان حرکات مفصل شانه با گذشت زمان
- شنیدن صدای کلیک یا تقه از شانه هنگام تکان‌دادن بازوها؛ همراه با درد یا بدون درد
- احساس درد هنگام بردن دست‌ها بالای سر، برداشتن اشیاء سنگین، بازی ورزش یا فعالیت‌هایی با حرکات بازو
- در مراحل پیشرفتهتر بیماری ناتوانی در انجام کارهای ساده روزانه
- احساس دردی که به آرنج یا مچ کشیده میشود
با پیشرفت آرتروز شاید حتی زمانی که فعالیت ندارید هم درد داشته باشید. موقعیت درد کمک می‌کند تشخیص دهید مفصل چه‌اندازه درگیر شده است. علائم آرتروز شانه چپ حس درد و ضعف در شانه چپ است. اگر درد را بالای شانه احساس می‌کنید که بعضی اوقات به سمت گردن حرکت می‌کند، احتمالاً مفصل آکرومیوکلاویکولار شما درگیر شده است. علائم آرتروز شانه راست را به‌صورت درد، گرفتگی و ضعف سمت راست شانه‌هایتان احساس خواهید کرد.
آیا آرتروز شانه قابل درمان است؟
درحالحاضر درمان آرتروز شانه شامل روش‌های مختلفی برای مدیریت علائم و کاهش سرعت پیشرفت بیماری است. مراقبت‌های خانگی، اصلاح سبک زندگی، مصرف داروهای آرتروز و جراحی شانه به عنوان گزینه آخر بخشی از برنامه درمانی آرتروز خواهد بود.
روش‌های درمان قطعی آرتروز شانه
اگرچه درمان تضمینی آرتروز هنوز کشف نشده است، اما اقدامات درمانی زیر تا حد زیادی به شما کمک می‌کند:
‣ مراقبت در منزل و سبک زندگی
مسیر درمان را با تغییر شیوه زندگی آغاز کنید. روش‌هایی پیدا کنید که کمتر شانه را وادار به تحرک کند. مثلا از بلندکردن اجسام سنگین یا ورزشی که باعث درد شانه شود خودداری کنید. می‌توانید برای کاهش التهاب و درد از کیسه یخ یا آب گرم کمک بگیرید.
‣ دارو درمانی
انواع پماد و قرص آرتروز شانه درد را تسکین و التهاب را کاهش میدهند. استامینوفن یا داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS)، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن رایج‌ترین داروهای آرتروز هستند.
‣ سلول بنیادی
متخصص استخوان‌ها و مفاصل برای برخی از بیماران آرتروزی تزریق سلول بنیادی به شانه را تجویز کند. در این روش کم‌عارضه سلول‌های گرفته‌شده از بدن بیمار یا سلول اهدایی به محل آسیب تزریق میشود تا سلول‌های جدید سالم جایگزین بافت آسیب‌دیده شود.
‣ جراحی تعویض مفصل شانه
اگر روش‌های درمانی بالا درد شما را تسکین ندهد و آرتریت شما در حال پیشرفت باشد ممکن است جراحی گزینه درمانی موثر باشد. دکتر ارتوپد برای درمان آرتروز شانه چپ یا راست شما از جایگزینی سر استخوان بازو یا کاسه مفصل شانه با پروتز فلزی استفاده می‌کند. جراحی معکوس تعویض کامل مفصل شانه روش دیگری است که در آن جراح یک سر فلزی به تیغه شانه شما و یک سوکت به استخوان بازو متصل می‌کند.
‣ آرتروسکوپی شانه
جراحی آرتروسکوپی شانه نوعی جراحی بسته است که نسبت به عملهای سنتی درد و عوارض کمتری برای بیمار دارد. علاوه‌براین جراح ارتوپد با دستگاه‌های پیشرفته با دقت بیشتری کار درمان را انجام می‌دهد.
‣ تزریق کورتون و PRP
متداول‌ترین گزینه‌های تزریق برای شانه کورتیکواستروئید و تزریق پی آر پی شانه است. پزشک دارو را به فضای مفصلی تزریق می‌کند. کورتون با کاهش التهاب مفصل درد را تسکین می‌دهد. اثرات آن چندماه باقی می‌ماند، بنابراین ممکن است در طول سال به چندین تزریق نیاز داشته باشید.
‣ فیزیوتراپی
کایروتراپی، کاردرمانی و فیزیوتراپی راه‌هایی موثر برای بهبود دردهای ارتوپدی، تقویت ماهیچه‌ها و بخش‌های درونی مفصل و کمک به بازیابی قدرت و انعطاف‌پذیری مفاصل است. فیزیوتراپ برنامه شما را براساس نوع مشکل و محل آسیب تنظیم می‌کند. به‌عنوان مثال زمانی که هدف درمان آرتروز شانه راست باشد اقدامات درمانی روی همین بخش متمرکز می‌شوند.
‣ استراحت و ورزش درمانی
تمرین‌های قدرتی و حرکت‌های کششی به بهبود یا حفظ دامنه حرکتی مفصل شانه کمک می‌کند. شاید پزشک ارتوپد توصیه کند با فیزیوتراپیست تمرین کنید.
راهکارهای کنترل و پیشگیری از آرتروز شانه
علم پزشکی هنوز درمان قطعی آرتروز شانه را پیدا نکرده است، اما توصیه‌هایی برای کاهش ریسک ابتلا به آرتروز و کنترل علائم پیشنهاد می‌دهد. در ادامه به چند نکته اشاره می‌کنیم:
- پرهیز از مصرف دخانیات
- انجام تمرین بدنی سبک و بدون نیاز به تحمل وزن زیاد
- حفظ وزن بدن سالم
- داشتن رژیم غذایی سالم
- اجتناب یا محدودکردن فعالیت‌هایی که شانه شما را در معرض خطر قرار می‌دهد
با مشاهده اولین علائم به پزشک مراجعه کنید. هنگامی که مشکل شانه شما زود تشخیص داده شود راه‌های موثرتری را برای کاهش درد و کنترل آسیب بیشتر غضروف انتخاب کنید.
جراح ارتوپد و درمان انواع دردهای آرتروزی
بسیاری از افراد با افزایش سن دردهای آرتروزی را تجربه می‌کنند. آرتروز ناشی از التهاب مفصل شانه و در اثر ساییدگی و تحلیل غضروف یا استخوان‌های این بخش به وجود می‌آید. برای درمان از پزشک متخصص مفاصل و استخوان‌ها کمک بخواهید.
مسیر درمانی اغلب شامل دارودرمانی، توصیه‌هایی برای مراقبت در منزل، فیزیوتراپی، تزریق کورتون یا سلول بنیادی است. در موارد پیشرفته ممکن است عمل جراحی تعویض مفصل شانه یا جراحی آرتروسکوپی ضروری باشد. برای دریافت ویزیت دکتر حسن براتی جراح ارتوپد و متخصص آسیب‌های شانه فرم درخواست نوبت را تکمیل کنید.
سوالات متداول شما
علت آرتروز شانه چیست؟
بسیاری از افراد بالای 50 سال از دردهای آرتروزی رنج میبرند. گاهی دلیل آرتروز شانه تحلیل غضروف مفصلی در اثر ساییدگی یا بیماری خودایمنی آرتریت روماتوئید است. پارگی تاندونهای مفصل شانه، سابقه آسیب شانه و تخریب بخش انتهایی استخوان بازو هم میتواند جز علل آرتروز شانه باشد.
آیا آرتروز شانه درمان قطعی دارد؟
نه! باوجود اینکه هنوز روشی تضمینی برای درمان آرتروز شانه یافت نشده بعضی از روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی، دارودرمانی و تزریق دارو و سلول بنیادی به مفصل میتواند به کاهش علائم و کنترل سرعت پیشرفت بیماری کمک کند.
عمل جراحی آرتروز شانه با چه روشی انجام میشود؟
درحالحاضر روش آرتروسکوپی جایگزین بسیاری از عملهای باز شده است. در موارد آرتروز پیشرفته ممکن است جراح ارتوپد تشخیص دهد که بیمار نیاز به عمل جراحی تعویض کامل مفصل شانه دارد.