عمل جراحی چسبندگی عصب دست زمانی پیشنهاد می‌شود که سندروم تونل کارپال باعث ایجاد درد، کاهش حرکت و ضعف عملکرد دست شده و روش های دیگر درمان جوابگو نباشد. این شرایط زمانی رخ میدهد که عصب دست به بافتهای اطراف خود چسبیده و محدودیت در حرکت ایجاد میکند. همچنینی چسبندگی عصب میتواند در نتیجه آسیبهای ناشی از جراحی، نوروپاتی دیابتی یا التهاب ایجاد شود که در این مقاله از سایت دکتر حسن براتی به بررسی کامل آن خواهیم پرداخت.
عمل چسبندگی عصب دست چه زمانی لازم است؟
- اگر با استفاده از دارو، فیزیوتراپی و استفاده از وسایل کمکی مانند اسپلینت، بهبودی حاصل نشود.
- در صورتی که درد، ضعف عضلات و محدودیت حرکت به طور پیوسته افزایش یابد.
- زمانی که چسبندگی عصب باعث اختلال جدی در انجام فعالیت‌های روزمره و کار شود.
- اگر چسبندگی عصب به‌موقع تشخیص داده نشود و به مرور زمان پیشرفت کرده باشد.
اقدامات قبل از عمل چسبندگی عصب دست
قدم اول؛ ارزیابی کامل بیمار
پزشک با انجام معاینات فیزیکی و آزمایشات تکمیلی مانند الکترومیوگرافی، وضعیت عصب و عملکرد دست را ارزیابی میکند.
قدم دوم؛ درمان اولیه چسبندگی عصب دست بدون جراحی
قبل از جراحی، تلاش می‌شود با استفاده از داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی و استفاده از وسایل کمکی مانند اسپلینت، چسبندگی عصب کاهش یابد.
قدم سوم؛ بررسی علت زمینه‌ای
پزشک به دنبال علل زمینه‌ای چسبندگی مانند آسیب قبلی، نوروپاتی دیابتی یا التهاب میگردد تا در صورت وجود، آن را نیز درمان کند.
قدم چهارم؛ آماده‌سازی بیمار برای جراحی
زمانی که دیگر روش های درمانی پاسخگو نباشد، پزشک به جراحی روی می‌آورد. در این مرحله بیمار باید آزمایشات پیش‌جراحی انجام دهد و وضعیت عمومی سلامت وی بررسی شود.
قدم پنجم؛ توضیح روند عمل به بیمار
پزشک جراح ارتوپد روند عمل و بازگشت به فعالیت‌های روزانه بعد از آن را برای بیمار شرح میدهد تا او آمادگی لازم را داشته باشد. این اقدامات مقدماتی به پزشک و بیمار کمک میکند تا عمل جراحی برای چسبندگی عصب دست با آمادگی کامل انجام شود و شرایط بهبودی بهتری حاصل شود.
10 مرحله انجام عمل چسبندگی عصب دست
- تست های اولیه پایش سلامت بیمار شامل نوار قلب از بیمار گرفته می شود
- بیمار با توجه به صلاحدید حراج ارتوپد تحت بیهوشی عمومی یا بیهوشی موضعی قرار می‌گیرد
- پزشک برشی در ناحیه دست و مچ دست ایجاد میکند تا به عصب دسترسی پیدا کند
- عصب چسبیده شده شناسایی و با احتیاط از بافتهای اطراف جدا می‌شود
- چسبندگی‌های عصب به بافتهای اطراف با جداسازی یا برش برطرف می‌شوند
- در این مرحله لازم است جراح عملکرد عصب را در طول عمل ارزیابی کند
- در صورت نیاز، بافتهای آسیب دیده اطراف عصب ترمیم می‌شوند.
- پس از اطمینان از آزادسازی عصب، برش پوست بسته شده و بقیه زده می شود
- دست بیمار پس از عمل در آتل قرار می‌گیرد تا از حرکت بیش از حد و یهویی آن جلوگیری شود.
- در نهایت پزشک مجددا تا مدتی عملکرد عصب را تحت ارزیابی قرار میدهد. این مراحل با دقت و احتیاط انجام می‌شوند تا عصب آزاد شده و عملکرد دست بهبود یابد.
انواع روش های عمل چسبندگی عصب دست
برای رفع چسبندگی تاندون دست، روش‌های جراحی متفاوتی وجود دارد که پزشک متناسب با شرایط بیمار، نوع و شدت چسبندگی بهترین را انتخاب میکند. برخی از رایج‌ترین تکنیک های این عمل عبارتند از:
1- آزادسازی عصب:
این روش شامل برداشتن یا قطع چسبندگی‌های اطراف عصب است تا عصب آزاد شده و در صورت نیاز، بافتهای آسیب‌دیده اطراف عصب نیز ترمیم می‌شوند.
2- عصب‌کشی (Neurolysis) دست:
در این روش که معمولا برای چسبندگی‌های شدید و گسترده عصب استفاده می‌شود، چسبندگی‌های اطراف عصب به طور کامل برداشته می‌شوند.
3- پیوند عصب:
در موارد آسیب شدید عصب، ممکن است نیاز به پیوند عصب باشد. به این صورت که بخش آسیب‌دیده عصب برداشته شده و با استفاده از عصب دیگر جایگزین می‌شود.
4- استفاده از پروتز عصب:
در برخی موارد، برای جبران نقص عصب از پروتز عصبی استفاده می‌شود. این پروتزها به طور مصنوعی عملکرد عصب را بازسازی میکنند.
عمل تونل کارپال دست چقدر طول میکشد؟
عمل جراحی تونل کارپال یا همان جراحی چسبندگی عصب دست معمولا در حدود 30 تا یک ساعت و در موارد پیچیده تر تا 90 دقیقه زمان می‌برد. البته این زمان میتواند برای هر بیمار متفاوت باشد و به عواملی چون پیچیدگی عمل، تجربه جراح ارتوپد، روش جراحی و وضعیت جسمانی بیمار بستگی خواهد داشت.
درمان چسبندگی عصب دست بدون جراحی ممکن است؟
همانطور که اشاره شد، پزشک ارتوپد با توجه به شرایط بیمار و شدت پیشروی بیماری در وهله اول درمان های غیرجراحی را پیشنهاد خواهد کرد که اغلب شامل موارد زیر است:
1- درمان فیزیوتراپی
انجام حرکات کششی و تقویتی توسط فیزیوتراپیست میتواند به شل شدن و کاهش چسبندگی‌ها کمک کند. همچنین استفاده از امواج فراصوت و درمان‌های گرمایی میتواند مفید باشد.
2- استفاده از داروهای ضدالتهابی:
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن، میتوانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند. در برخی موارد، تزریق کورتیکواستروئیدها نیز ممکن است مؤثر باشد.
3- استفاده از آتل و انجام ورزش‌های کششی:
بستن آتل و انجام ورزش‌های کششی مخصوص تاندون دست و مراقبت های بعد از عمل تونل کارپال میتواند به شل شدن بافتهای چسبیده و بهبود چسبندگی عصب دست کمک کند.
بعد از عمل چسبندگی عصب دست یا تونل کارپال چه کنیم؟
- تا مدتی هرگونه فعالیت‌های سنگین و ورزش بالاتنه را متوقف کنید و به دست خود استراحت دهید.
- استفاده از بندهای حمایتی استفاده کنید تا دست را در موقعیت مناسب مانده و فشار زیادی روی آن نیاورید.
- برنامه‌های فیزیوتراپی معمولا جزء درمان بعد از عمل جراحی چسبندگی عصب می‌شوند. این برنامه‌ها به بهبود قدرت و حرکت دست کمک میکنند پس از آن غافل نشوید.
- اگر داروهای ضد التهابی یا دیگر داروها برای کنترل درد و التهاب بعد از عمل تجویز شد، طبق دستور پزشک آن‌ها را مصرف کنید.
- دستورات و توصیه‌های پزشک را به دقت دنبال کنید و پشتیبانی درمان را با او پیش ببرید.
- در صورت وجود هرگونه مشکل و سوالی در روند بهبودی و دوره نقاهت حتما با جراح ارتوپد خود در ارتباط باشید.
سوالات متداول شما
چه مشکلاتی میتواند باعث نیاز به این عمل تونل کارپال شود؟
آسیبهای مختلف از جمله برشها، شکستگیها، گرفتگیها و فشارهای زیاد میتوانند باعث لزوم انجام عمل چسبندگی عصب دست شوند.
هدف از عمل چسبندگی عصب دست چیست؟
این عمل شامل بازسازی آسیب دیده در عصب و دوباره اتصال آن به منطقه مورد نیاز در دست می‌شود.
چه مدت زمانی برای بهبود پس از عمل تونل کارپال لازم است؟
زمان بهبودی پس از عمل چسبندگی عصب دست ممکن است متفاوت باشد، اما معمولاً نیاز به چند هفته تا چند ماه است.
بعد از جراحی چسبندگی عصب دست نیاز به فیزیوتراپی داریم؟
بله، فیزیوتراپی برای کمک به بازسازی و تقویت عضلات و عصبها پس از عمل میتواند ضروری باشد.
نتیجه عمل چسبندگی عصب دست دائمی است؟
در برخی موارد، علائم بهبود پیدا میکنند ولی در برخی موارد نادر نیز ممکن است مشکلات دوباره ظاهر شوند یا بهبود کامل حاصل نشود.