دررفتگی کتف اصطلاحی برای توصیف وضعیت دردناکی است که در آن استخوان بالای بازو از جای طبیعی خود در کاسه کتف خارج شده باشد. در چنین شرایطی باید مصدوم هرچه سریعتر به مرکز درمانی منتقل شود. اما پیش از رسیدن به پزشک با انجام مراقبتهای اولیه میتوانید ریسک آسیب را کاهش دهید. در این مقاله از سایت دکتر حسن براتی روش کمکهای اولیه و اصول الزامی مراقبت های بعد از دررفتگی کتف را بررسی خواهیم کرد.
کمکهای اولیه بلافاصله بعد دررفتگی کتف
اگر کتف دررفته باشد فرد نمیتواند بازویش را حرکت دهد. احتمالا فرم طبیعی شانه تغییر میکند و علائم کبودی، تورم و درد ظاهر میشود. هدف از کمک اولیه بعد درفتگی کتف کنترل همین نشانهها است. تا زمانی که به بیمارستان برسید و پزشک عمومی یا متخصص استخوانها و مفاصل بیمار را معاینه کند کارهای زیر را انجام دهید:
- بازو و شانه را بیحرکت نگهدارید. تلاش نکنید بازو را جا بیندازید. این کار نیاز به تخصص پزشک ارتوپد دارد.
- برای بیتحرک نگهداشتن بازوی آسیبدیده آن را با بازوبند، آتل یا بند ضخیمی به گردن آویزان کنید و به بدن بچسبانید.
- کمپرس یخ به تسکین درد و کاهش تورم کمک میکند. کیسه یخ یا بسته منجمدی را لای پارچه نسبتا ضخیمی بپیچید و به مدت 20 دقیقه روی شانه بگذارید.
- داروهای ضد درد بدون نسخه میتواند برای تسکین درد کتف موثر باشد.
7 نکته مراقبتی بعد از دررفتگی کتف
بهبودی مفصل شانه به مراقبت چندین هفتهای نیاز دارد. نکات مراقبتی شامل موارد زیر است:
1. درد و تورم ناشی از آسیب کتف را کنترل کنید!
بهطور معمول هنگام دررفتگی علاوهبر جابهجایی استخوان رگهای خونی یا بافتهای اطراف هم دچار آسیبدیدگی جزئی میشود. بنابراین پزشک داروی شلکننده ماهیچه و داروهای ضد التهاب و درد را تجویز میکند.
علاوهبراین میتوانید از تکنیکهای گرما یا سرمادرمانی برای کمکردن ورم کتف مصدوم استفاده کنید. 2 تا 3 بار در روز کمپرس یخ را روی ناحیه آسیبدیده قرار دهید.
2. بهطور منظم در جلسات فیزیوتراپی حاضر شوید!
برنامه درمانی اغلب شامل چندین جلسه فیزیوتراپی است. تمرینات منظم با فیزیوتراپیست و تکنیکهای مختلف فیزیوتراپی برای رفع گرفتگی مفصل و عضلات کتف و همچنین تقویت توان و دامنه حرکتی شانه موثر است.
3. نکات بعد از جراحی کتف را رعایت کنید!
گاهی عمل جراحی برای ترمیم ماهیچه و رباطهای پاره یا کشیدهشده و آسیب استخوانی شدید ضروی است. جراح ارتوپد و تیم درمانی ایشان دربارۀ مراقبتهای قبل و بعد از عمل با شما و بیمارتان گفتوگو میکنند.
4. از شانهبند یا بریس شانه کمک بگیرید!
درمان آسیب شانه و شکستگیها با توصیه به استراحتدادن عضو آسیبدیده یا استخوان مفصلی که بهتازگی جا افتاده است آغاز میشود. اجازه دهید بدن روند طبیعی بهبودی را بگذارند.
بنابراین براساس توصیه پزشک استفاده از بریس یا شانهبند برای ثابت نگهداشتن بازو ضروری است. در مدت بهبودی باید حرکت دست را محدود کنید و اجازه ندهید مصدوم جسم سنگینی بلند کند.
5. مراقبتهای خانگی مفصل شانه و کتف روند بهبودی را سریعتر میکند!
بدن مصدوم برای بازسازی آسیبدیدگی و تقویت ماهیچهها نیاز به پروتئین باکیفیت، چربی غیر اشباع و کربوهیدرات دارد. پس اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی سالم حاوی گوشت سفید، تخممرغ، لبنیات کمچرب، نان، میوه و سبزیجات میتواند روی سرعت بهبودی موثر باشد.
6. توصیههای پزشک را رعایت کنید!
پزشک نسبت به کارهایی مثل ورزش و رانندگی تا خوبشدن کامل دررفتگی کتف و شانه هشدار میدهد. معاینه در جلسات بعدی مشخص میکند چه زمانی فرد میتواند به فعالیتهای قبلی خود بازگردد.
7. اگر علائم جدی داشتید با پزشک تماس بگیرید!
نشانههایی که پس از جاانداختن کتف میتواند نگرانکننده باشد و نیاز به مشاوره پزشکی دارد شامل موارد زیر است:
- ورم یا دردی در شانه، بازو یا دست که درحال بدترشدن باشد
- کبودی در بازو یا دست
- تب بالا
اگر تمام نکات مراقبت از دررفتگی کتف را رعایت کنید دوره بهبودی با آرامش سپری میشود.
مراقبت بعد از دررفتگی کتف تا چه زمانی ادامه دارد؟
مدت زمان لازم برای بهبود دررفتگی شانه گاهی تا 12 هفته یا بیشتر طول میکشد. ورزشکاران برای بازگشت به فعالیتهای ورزشی نیاز به استراحت بیشتری هم دارند و ممکن است دوره درمان کامل آنها حدود 16 هفته باشد.
عوامل خطر و محدودیت های بعد از دررفتگی کتف
اگر فردی مشکوک به دررفتگی کتف است شانه را حرکت ندهید. حرکت کتف دررفته میتواند به ماهیچهها، رگهای خونی، اعصاب، رباطها یا غضروف شانه آسیب برساند.
اگر دررفتگی ناشی از زمینخوردن یا آسیبهای مشابه باشد باید خطر آسیبهای دیگری مانند شکستگی استخوان یا پارگی ماهیچه را هم در نظر بگیرید. تکان اضافی میتواند شدت آسیبدیدگی را بدتر کند.
مراقبتهای طولانیمدت بعد دررفتگی کتف تا بهبود کامل
با گذراندن دوران بهبودی بعد دررفتگی کتف برای بازگشت به زندگی عادی آماده میشوید. پس از اولین تجربه شانه ضعیف میشود و در معرض دررفتگی مجدد قرار دارد. افزایش سن، درمان ناقص یا جدینگرفتن نکات مراقبت بعد از دررفتگی کتف میتواند این ریسک را بالاتر هم ببرد. بهطور خاص ورزشکاران و افرادی با مشاغل سخت فیزیکی بیش از سایرین در معرض خطر هستند.
انجام تمرینات خانگی به تقویت مفصل شانه کمک میکند. تمرین کششی باعث افزایش انعطافپذیری ماهیچهها و تاندونهای روتاتورکاف و سایر عضلات شانه میشود. کشش بازو، چرخش آونگی شانه و پایینوبالابردن کتف چند نمونه از تمرینهای کششی مناسب هستند.
تمرینهای قدرتی شانه باید زیر نظر پزشک ورزشی یا فیزیوتراپ انجام شود. هدف از این تمرینها تقویت ماهیچههای روتاتورکاف، قسمت بالایی کمر، جلوی شانه و بازوها است. مجموعه این اقدامات به ثابت نگهداشتن مفصل و تسکین درد یهویی شانه کمک میکند.
روند پیگیری درمان بعد از دررفتگی کتف
بهطور معمول اولین اقدام بررسی وضعیت دررفتگی شانه از طریق رادیوگرافی است. تصویربرداری اشعه ایکس هم اطلاعاتی درباره وضعیت دقیق کتف و شانه به پزشک میدهد.
اگر شانه دررفته باشد متخصص ارتوپد بازو را به جای خود برمیگرداند. این کار اغلب پس از دادن داروی آرامبخش به مصدوم یا استفاده از بیحسکننده موضعی انجام میشود، تا فرد دردی احساس نکند. پس از آن بازو در بریس یا شانهبند قرار میگیرد.
در مواردی ممکن است دکتر ارتوپد تشخیص دهد بازگرداندن استخوان به محل طبیعی نیاز به جراحی کتف دارد. هدف از جراحی اغلب کاهش خطر دررفتگی مجدد شانه است. پزشک پس از درمان کتف دررفته زمان مراجعه بعدی بیمار را مشخص میکند. حتی اگر علائم از بین رفته باشد باید معاینه انجام و نکات مراقبتی بعد از جراحی کتف به مصدوم یادآوری شود.
درمان و پیشگیری از خطر دررفتگی مجدد کتف زیر نظر متخصص ارتوپد مجرب
کتف با دررفتگی ممکن است منجر به آسیبهای جانبی شود. بنابراین به توصیههای پزشکتان گوش دهید و درمان را کامل کنید. طبق دستور ارتوپد جلسات فیزیوتراپی را بهطور منظم ادامه دهید. این تمرینها با تقویت ماهیچههای شانه خطر دررفتگی مجدد شانه و کتف را کمتر میکند. برای مشاوره با دکتر حسن براتی ارتوپد و دریافت برنامه درمانی فرم درخواست نوبت را در همین وبسایت تکمیل کنید.
سوالات متداول شما
اقدامات اولیه بعد از دررفتگی کتف چیست؟
بیحرکت نگهداشتن شانه با بستن آن به بدن مصدوم، گذاشتن کمپرس یخ برای کاهش التهاب و مصرف داروی ضد درد مهمترین اقدامات ممکن تا رساندن فرد به بیمارستان و مرکز درمانی است.
روش درمان دررفتگی کتف چیست؟
جاانداختن استخوانی که از محل طبیعی خارج شده است باید توسط پزشک متخصص ارتوپد و پس از معاینات دقیق انجام شود. در گام بعدی مصرف داروی ضد درد و التهاب، استفاده از بریس شانه، فیزیوتراپی و مراقبتهای خانگی میتواند جز مسیر درمانی باشد.
چرا نباید شانه فرد آسیبدیده مشکوک به دررفتگی کتف را تکان دهیم؟
دررفتن کتف میتواند تبعات جدیتر داشته باشد و باعث صدمه به ماهیچهها، عصب، رگ خونی، رباط یا غضروف درون مفصل شانه شود.