آرتروسکوپی شانه چه زمانی و چطور انجام می شود؟
آرتروسکوپی شانه روشی برای جراحی بافتهای درونی است. در آن جراح بهجای شکاف بزرگ و عمیق برش کوچکی روی بدن ایجاد میکند؛ تا میله آرتروسکوپ که مجهز به دوربین بسیار کوچک و تجهیزات جراحی ظریف است وارد بافت شود. بنابراین بیمار درد، خونریزی و عوارض کمتری دارد و سریعتر درمان میشود. در این مقاله از وبسایت دکتر حسن براتی جزئیات این روش درمانی را بررسی میکنیم.
آرتروسکوپی شانه چه زمانی پیشنهاد میشود؟
این روش در مواردی که درد شانه مقاوم به درمانهای غیر جراحی باشد توصیه میشود. در واقع هنگامی که آسیب چندان گسترده و پیچیده نباشد آرتروسکوپی میتواند جایگزینی برای عمل جراحی باز شود.
کاربردهای درمانی آرتروسکوپی شانه
جراح ارتوپد ممکن است برای موارد زیر درمان آسیب شانه با جراحی آرتروسکوپی را مناسب بداند:
1. ترمیم روتاتور کاف
روتاتور کاف مجموعهای از ماهیچهها و تاندونهای درون مفصل شانه هستند که بازو را به مفصل متصل نگه میدارند. علاوهبراین در حرکتهای شانه نقش دارند. هنگامی که تاندونها در اثر استفاده بیشازاندازه یا آسیبدیدگی پاره شوند احتمالا نیاز به جراحی روتارتور کاف باشد. پزشک با استفاده از روش آرتروسکوپی میتواند لبههای تاندون را به یکدیگر نزدیک کند و به یکدیگر بخیه بزند.

2. سندرم گیرافتادگی شانه
ممکن است درد شانه شما ناشی از آسیبدیدگی یا التهاب در ناحیه بالای مفصل شانه باشد. ممکن است رباط کوراکوآکرومیال پاره شود؛ یا سطح زیرین استخوانی به نام آکرومیون تراشیده شود. رشد استخوانی یا خار استخوان در این ناحیه هم اغلب سبب سندروم گیرافتادگی میشود و آن را با علائمی مانند التهاب و درد در تاندون شانه احساس میکنید. جراح مفاصل و استخوانها با کمک دستگاه آرتروسکوپ اقدام به جراحی این ناحیه میکند.
3. بیثباتی شانه
پزشک شما برای ترمیم پارگی و آسیب لابروم یا غضروف لبه مفصل شانه و رباطهای متصل به این ناحیه هم معمولا از آرتروسکوپی کمک میگیرد. در این شرایط که با اصطلاح بیثباتی شانه توصیف میشود مفصل شل، بیشازاندازه لغزیده یا انتهای استخوان از درون کاسه مفصل دررفته است.
علاوهبراین ممکن است آرتروسکوپی برای درمان آسیبهای زیر توصیه شود:
- پارگی یا آسیب تاندون دوسر بازو
- خار یا التهاب استخوان در اطراف روتاتور کاف
- التهاب یا صدمه به پوشش مفصل شانه، که اغلب در اثر بیماریهایی، مانند آرتریت روماتوئید ایجاد میشود
- ترمیم شکستگی شانه
- برداشتن کیست
- آرتریت انتهای ترقوه
الزامات قبل از آرتروسکوپی شانه
پیش از آمادهشدن برای آرتروسکوپی فهرستی از داروها، مکملها یا گیاهان دارویی که مصرف میکنید را به جراح خود بگویید. همچنین نکات زیر را با دقت رعایت کنید:
- ممکن است پزشک ارتوپد شما 2 هفته قبل از عمل مصرف داروهای رقیقکننده خون را ممنوع کند. آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن چند نمونه از این داروها هستند.
- از پزشکتان بپرسید مصرف چه داروهایی را تا روز عمل هم میتوانید ادامه دهید.
- اگر بیماری زمینهای مانند دیابت یا مشکل قلبی دارید، احتمالا جراح از شما میخواهد پیش از آرتروسکوپی با پزشک مربوطه هم مشورت و شرایط سلامتی لازم برای درمان را بررسی کنید.
- نوشیدن مشروبات الکلی میتواند مشکلساز شود. حتما قبل از عمل درباره این مسئله با پزشک صحبت کنید.
- لازم است کشیدن سیگار و مصرف دخانیات را متوقف کنید. این کار روند بهبود زخم و استخوانها را کاهش میدهد. برای حل این مسئله از پزشک کمک بخواهید.
- هر مشکلی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، تب، تبخال یا سایر بیماریهایی که ممکن است قبل از عمل به سراغتان آمده باشد را به جراح اطلاع دهید.
اقدامات لازم در روز عمل آرتروسکوپی
در روز جراحی باید دستورالعمل و نکاتی را که جراح ارتوپد برایتان تعیین کرده رعایت کنید. دارویی که به شما داده میشود را با جرعهای آب بخورید و در زمان مناسب برای عمل حاضر شوید.

مراحل انجام آرتروسکوپی شانه
این عمل معمولا با بیهوشی عمومی انجام میشود. بنابراین در طول جراحی به خواب میروید و دردی را احساس نخواهید کرد. اگر پزشک تشخیص دهد که جراحی باید با بیحسی موضعی انجام شود کادر درمان ناحیه بازو و شانه شما را بیحس میکنند. باز هم قرار نیست دردی احساس کنید.
شرایط لازم برای عمل جراحی آرتروسکوپی شانه
جراح مفصل و استخوان آرتروسکوپ را از طریق برش کوچک روی شانه وارد بافتهای مورد نظر میکند. این ابزار به صفحه نمایشگر متصل است و جراح با کمک آن تمام بافت مفصلی و نواحی اطراف را بررسی و کار جراحی بسته را هدایت میکند.
ایجاد برش درون بافتها، ترمیم بافت آسیبدیده و بخیهزدن هم با همین ابزارهای کوچک و ظریف انجام میشود. در پایان و پس از بخیهزدن برشها پزشک محل شکافها را پانسمان میکند.
عوامل خطر بعد از آرتروسکوپی شانه
خطرات عمومی که بیهوشی و عمل جراحی ممکن است به دنبال داشته باشد عبارتند از:
- واکنشهای آلرژیک به داروها
- مشکلات تنفسی
- خونریزی، لختهشدن خون
- عفونت
بهطور خاص موارد زیر میتوانند خطرات آرتروسکوپی شانه باشند:
- سفتی شانه
- شکست عمل جراحی در تسکین علائم
- ناکافیبودن ترمیم برای بهبودی درد و سایر نشانهها
- ضعف شانه
- آسیب به عصب یا رگ خونی
- صدمه به غضروف شانه (کندرولیز)

مزایا و معایب آرتروسکوپی شانه
روش آرتروسکوپی نوعی عمل جراحی است که در آن تلاش شده تا عوارض و آسیب به بافتهای کناری تا جای امکان کاهش داده شود. بااینحال بهتر است جنبههای مثبت و منفی این روش را در کنار هم بررسی کنید.
| ویژگیهای مثبت | ویژگیهای منفی |
| استفاده از ابزارهای نازک و ظریف برای ایجاد برشهای کوچکتر | احتمال درگیرشدن با عوارض عمومی سایر جراحیها مانند خونریزی، لختهشدن خون و عفونت |
| عوارض، خونریزی و درد کمتر نسبت به جراحیهای باز | نیازمند درمانهای تکمیلی؛ مانند توانبخشی و فیزیوتراپی
|
| بهبودی سریعتر برای بازیابی و بازگشت به فعالیتهای رومزه | احتمال نیاز به جراحی مجدد |
| دامنه حرکتی بیشتر پس از عمل |
در صورت وجود آسیب زیاد، ممکن است جراح شما نیاز به جراحی باز داشته باشد. این کار با یک برش بزرگتر انجام میشود؛ تا جراح بتواند مستقیماً به استخوان ها و بافت های شما برسد.
بهبودی کامل و دوره نقاهت بعد از آرتروسکوپی شانه
بعد از عمل آرتروسکوپی شما بین 1 تا 2 ساعت قبل از مرخصشدن در اتاق ریکاوری خواهید ماند. پرستاران سطح هوشیاری و وضعیت شما را زیر نظر دارند و در صورت لزوم داروهای ضد درد را در اختیارتان قرار میدهند. نیاز دارید دوست یا آشنایی شما را تا خانه همراهی کند و دست کم شب اول کنارتان بماند.
‣ الزامات مراقبتی آرتروسکوپی شانه در خانه
اگرچه روند بهبودی پس از آرتروسکوپی اغلب نسبت به جراحی شانه باز سریعتر است؛ اما شاید هفتهها تا ماهها طول بکشد تا بتوانید مانند گذشته از مفصل شانه خود استفاده کنید. باید انتظار درد در چند هفته اول را داشته باشید. کمپرس یخ به تسکین درد و تورم کمک میکند. پزشک در صورت لزوم داروهای ضد درد هم برایتان تجویز خواهد کرد.
درمان درد با داروها کمک میکند احساس راحتی بیشتری داشته باشید و سریعتر به وضعیت بهبودی کامل برسید. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و مسکنهای موضعی یا قرصهای ضد درد باید طبق دستور پزشک مصرف شود.
پزشک از شما میخواهد پس از چند روز پانسمان اولیه را با باندهای سادهتر جایگزین کنید. چند روز بعد از عمل اجازه دوشگرفتن خواهید داشت، اما باید مانع از خیسشدن زخم جراحی شوید.

‣ توانبخشی پس از آرتروسکوپی شانه
دنبالکردن جلسات توانبخشی نقش مهمی در بازگشت شما به فعالیتهای روزانه دارد. جراح ارتوپد براساس مسیر درمانی مورد نیازتان برنامه توانبخشی تنظیم میکند. اجرای آن در کمک به بازیابی قدرت و حرکت شانه تاثیرگذار است. اگر جراحی ترمیمی پیچیدهتری داشته باشید جراح ممکن است فیزیوتراپی را برای اجرای برنامه ورزشی شما توصیه کند.

آرتروسکوپی شانه با درد و عوارض کمتر توسط دکتر حسن براتی
آرتروسکوپی شانه معمولا برای کاهش درد و درمان مشکل و بیماریهای شانه انجام میشود. هنگامی که بیمار با درمانهای غیر جراحی نتیجه مطلوب نگیرد این روش میتواند موثر باشد. همچنین جایگزینی کمتر تهاجمی برای جراحیهای باز است.
مدت زمان بهبودی نسبت به جراحیهای سنتی کوتاهتر است و شما عوارض کمتری را پس از عمل احساس میکنید. بااینوجود روند درمان بهویژه در آسیبهای پیچیدهتر بین چند هفته تا چند ماه زمان میبرد. در این مدت باید مراقبتهای خانگی مانند استراحت، یخدرمانی، پیروی از دستورات پزشک و همچنین جلسات توانبخشی برای بهبودی و کاهش علائم را جدی بگیرید.
این روش نیاز به دانش، مهارت و تسلط بالایی دارد. دکتر حسن براتی، جراح ارتوپد و متخصص آسیبهای ورزشی به همراه تیم پرستاری ارتوپدی ماهر و با تجربه خود؛ با سابقه درخشان در درمان انواع بیماریهای مفصل، ماهیچه و استخوانها میتوانند بهترین کمک در مسیر درمان مطمئن شما باشد. برای مشورت با پزشک و تنظیم موثرترین برنامه درمانی میتوانید فرم درخواست نوبت را تکمیل کنید. دکتر براتی و تیم حرفهای ارتوپدی ایشان تا رسیدن به سلامتی کامل در کنار شما هستند.
سوالات متداول شما
عمل آرتروسکوپی شانه برای درمان چه مشکلاتی انجام میشود؟
طیف گستردهای از بیماریها و آسیبهای شانه را میتوان با این روش درمان کرد؛ مانند آسیب به روتاتورکاف، سندروم گیرافتادگی شانه، بیثباتی شانه، آرتریت، پارگی تاندون و شکستگی استخوانهای ناحیه شانه.
آیا آرتروسکوپی شانه ریسک آسیب دارد؟
این روش نوعی جراحی بسته کمعارضه است. اما همچنان ریسک خونریزی، لختهشدن خون، عفونت، شکست جراحی در درمان مشکل و آسیب به عصب یا رگهای خونی با احتمال کمی هست.
مزیت آرتروسکوپی نسبت به سایر روشهای جراحی شانه چیست؟
در این روش درمانی بیمار درد و خونریزی کمتری دارد. بهبودی سریعتر اتفاق میافتد و فرد پس از عمل دامنه حرکتی بیشتری خواهد داشت.
مزیت آرتروسکوپی شانه نسبت به سایر روشهای جراحی چیست؟
در این روش درمانی بیمار درد و خونریزی کمتری دارد. بهبودی سریعتر اتفاق میافتد و فرد پس از عمل دامنه حرکتی بیشتری خواهد داشت.