جراحی های رایج شانه

با وجود ارجحیت درمان‌های غیر جراحی تأخیر در عمل جراحی می‌تواند احتمال موفقیت آن را کاهش دهد و درمان شانه آسیب‌دیده در آینده سخت‌تر شود. بنابراین هنگامی که روش‌های غیرجراحی موجب تسکین درد یا بازگشت عملکرد مطلوب نشود، می‌توان از جراحی شانه برای درمان شرایط خاص استفاده کرد.

مثلا در مواردی که مفصل شانه به دلیل آسیب بافت یا ساییدگی تدریجی، شدیدا ازبین رفته باشد، احتمالا تعویض مفصل شانه توصیه شود. در این روش، هر دو طرف مفصل شانه با قطعات مصنوعی جایگزین می‌شود.

در اینجا چند مورد از رایج‌ترین مداخلات جراحی برای شانه را که جراح ارتوپد دکترحسن براتی، انجام می‌دهد بررسی می‌کنیم.

یک: ترمیم پارگی تاندون روتاتور کاف

امروزه ترمیم روتاتور کاف یکی از رایج‌ترین جراحی‌های شانه است. این جراحی برای شناسایی قسمت آسیب‌دیده روتاتور کاف و سپس تمیز کردن و اتصال مجدد تاندون‌های پاره‌شده یا آسیب‌دیده استفاده می‌شود. دو روش جراحی برای ترمیم پارگی تاندون شانه هست:

• جراحی به روش باز (سنتی)
• جراحی به روش بسته (آرتروسکوپی)

روشی که دکتر براتی انتخاب می‌کند به شدت و محل آسیب بستگی دارد.

روش اول یا جراحی باز شانه نیاز به یک برش جراحی به طول چندین سانتی‌متر دارد که به متخصص جراحی شانه اجازه می‌دهد تا روتاتور کاف را ترمیم کند. دکتر براتی همچنین می‌تواند از طریق روش آرتروسکوپی، که در آن برش‌های کوچکی ایجاد می‌کند و کار ترمیم را با کمک دوربین‌ها انجام می‌دهد، روتاتور کاف شما را ترمیم و بازسازی کند.

دو: تعویض کامل مفصل شانه

طی این روش دکتر براتی مفصل شانه طبیعی گوی و کاسه‌‌ای را برمی‌دارد و آن را با یک مفصل مصنوعی ساخته‌شده از فلز و یک سوکت پلاستیکی جایگزین می‌کند. تعویض کامل مفصل شانه برای آرتریت پیشرفته یا شکستگی‌ها و آسیب‌های پیچیده انجام می‌شود؛ که در آن‌ها سایر تکنیک‌های جراحی احتمالاً موفقیت‌آمیز نیستند.

سه: جراحی آرتروسکوپی شانه یخ‌زده

کپسولیت چسبنده که به آن شانه یخ‌زده هم می‌گویند، باعث سفتی و درد مفصل می‌شود و در نهایت حرکت شانه را سخت می‌کند. این عارضه بیشتر در افراد بین 40 تا 60 سال و در زنان بیش از مردان دیده می‌شود.

در طول جراحی هدف دکتر براتی کاهش‎دادن و از بین بردن سفتی در کپسول مفصلی است. جراح متخصص شانه با استفاده از ابزارهایی به اندازه مداد که از طریق برش‌های کوچک داخل شانه شما قرار می‌دهد، قسمت‌های تنگ کپسول را برش می‌دهد. در حالی که شما تحت بیهوشی هستید، ممکن است در تلاش برای شل‌کردن کپسول و بافت اسکار، شانه را دستکاری کند، یا آن را مجبور به حرکت نماید.

چهار: ترمیم مفصل آکرومیوکلاویکولار

مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) جایی است که استخوان ترقوه و استخوان شانه به هم می‌رسند. این مفصل AC نامیده می‌شود؛ زیرا بخشی از تیغه شانه که با استخوان ترقوه مجاورت دارد به نام «آکرومیون» شناخته می‌شود. به‌طور معمول صدماتی که در مفصل AC رخ می‌دهد شامل شکستگی، جدا شدن و آرتریت است.

چنانچه درمان‌های غیرجراحی با شکست مواجه شوند، دکتر براتی ممکن است جراحی را برای برداشتن انتهای استخوان ترقوه توصیه کند. جراح شما ترمیم را از طریق چندین برش کوچک با استفاده از روش آرتروسکوپی انجام می‌دهد.

خبر خوش اینکه اکثر بیماران در همان روز عمل جراحی به خانه می‌روند. مدت زمان بهبودی کامل در بیماران، متفاوت است؛ اما بیشتر آن‌ها پس از حدود سه ماه به فعالیت کامل باز می‌گردند.

پنج: جراحی آرتروسکوپی سندرم گیرافتادگی شانه یا ایمپینجمنت

گاهی سندرم گیرافتادگی با عناوینی مانند بورسیت یا تاندونیت روتاتور کاف شناخته می‌شود. این سندرم زمانی اتفاق می‌افتد که تاندون‌های روتاتور کاف شما به دام افتاده یا اصطلاحا خاموش می‌شوند. در این حالت هنگام حرکت فشرده می‌شوند و این باعث آسیب به تاندون‌ها و بورس (بالشتک‌ها) در فضای مفصل می‌شود.

دکتر براتی برای تصحیح سندرم گیرافتادگی، روشی را انجام می‌دهد که «رفع فشار ساب آکرومیال» نامیده می‌شود. در واقع هدف این کار افزایش فضای بین آکرومیون و روتاتور کاف است. متخصص جراحی شانه شما همچنین ممکن است بورس را جدا کند تا فضای بیشتری ایجاد شود. در این فضا روتاتور کاف می‌تواند با حرکت سُر بخورد و نیشگون نگیرد.

شش: جراحی آرتروسکوپی دررفتگی شانه

دررفتگی شانه زمانی رخ می‌دهد که مفصل شانه از حفره خود خارج شود. در ورزشکاران جوان، آسیب بیشتر در لابروم مشاهده می‌شود. برای تثبیت شانه پس از دررفتگی نوعی جراحی، که به عنوان «ترمیم بانکارت» شناخته می‌شود، می‌تواند لابروم را به کپسول مفصلی متصل کند تا مفصل شانه را در جای خود نگه دارد.

موارد دیگر، از جمله شل‌شدن عمومی رباط‌‌های شانه، می‌تواند منجر به وضعیتی به نام «بی‌ثباتی چند جهته» شود. دراین عارضه مفصل شانه به راحتی از گوی خود خارج می‌شود. دکتر براتی برای سفت کردن کپسول مفصلی از جراحی استفاده می‌کند.

درمان دررفتگی‌های مکرر شانه اهمیت زیادی دارد. زیرا می‌تواند منجر به آسیب شدید شانه شود و نیاز به جراحی را چندبرابر افزایش دهد تا مفصل را در جای خود نگه دارد.

نکاتی درباره شکستگی شانه

شکستگی‌ها به دو صورت با جابجایی یا بدون جابجایی توصیف می‌شوند. خوشبختانه، بیشتر موارد شکستگی شانه بدون جابجایی هستند. یعنی قطعات شکسته نزدیک موقعیت آناتومیک خود باقی می‌مانند. درمان این مشکل بی‌حرکت‌ نگه‌داشتن قطعات استخوان تا بهبودی است. پزشک معالج شما ممکن است استفاده از آتل یا اسلینگ را برای چند هفته توصیه کند.

گاهی شکستگی باعث جابجایی استخوان می‌شود که در این حالت نیاز به دستکاری و مداخلات پزشکی است. بنابراین باید جراح ارتوپدی قطعات شکسته‌شده را به هم نزدیک کند و با سیم مخصوص کنار هم نگه‌دارد.

به‌علاوه ممکن است همزمان با شکستگی یا دررفتگی شانه عضلات روتاتور کاف آسیب ببینند یا پاره شوند. در این حالت معمولا روند درمان کمی پیچیده‌تر خواهد شد.

هفت: شکستگی ترقوه

شانه مفصلی است که از سه استخوان تشکیل شده: ترقوه، کتف و هومروس پروگزیمال که بالاترین قسمت استخوان بازو است. محل تقاطع این استخوان‌ها مفصل شانه را تشکیل می‌دهد. شکستگی می‌تواند در هریک از این بخش‌ها رخ دهد. نوع شکستگی معمولا بستگی به سن فرد دارد. مثلا شکستگی ترقوه که متداول‌ترین شکستگی شانه است، بیشتر در کودکان مشاهده می‌شود.

ترقوه استخوان کشیده‌ای است که کتف را به استخوان سینه متصل می‌کند. جراح متخصص مفاصل و استخوان با توجه به علائم، سن بیمار و محل و نوع شکستگی ممکن است روش‌های درمانی، با یا بدون جراحی، و در صورت نیاز به جراحی روش مناسب را توصیه کند.

هشت: شکستگی قسمت فوقانی بازو

درمان شکستگی شانه اهمیت زیادی دارد؛ زیرا اگر به آن رسیدگی نشود خطر ابتلا به آرتروز افزایش می‌یابد. استخوان بازو می‌تواند در بسیاری از نقاط شکسته شود و شکستگی‌ها معمولاً براساس مکان آسیب توصیف می‌شوند.

هومروس پروگزیمال قسمت فوقانی گرد استخوان بازو است؛ که در حالت طبیعی درون مفصل کاسه شانه می‌چرخد. این استخوان ممکن است در اثر زمین‌خوردن، تصادف رانندگی یا با جابجایی شانه شکسته شود. در این حالت استخوان بازو از سوکت کتف خارج می‌شود.

مبتلایان به پوکی استخوان بیشتر دچار این نوع شکستگی می‌شوند. پوکی استخوان منجر به ضعیف و شکننده‌شدن استخوان‌ها می‌شود و خطر انواع شکستگی را افزایش می‌دهد. معمولا آمار ابتلا به پوکی استخوان در زنان بیش از مردان است. در نتیجه سالانه دوبرابر بیش از مردان شاهد شکستگی استخوان قسمت فوقانی بازو در زنان هستیم. شاید برای شما جالب باشد بدانید علت بیشتر موارد زمین‌خوردن است.

بسیاری از شکستگی‌های شانه پس از گذشت حدود چهار ماه، بدون جراحی بهبود می‌یابند. با این حال، برخی برای بهبود مطلوب نیاز به عمل شانه دارند. ترمیم شکستگی شانه با روش‌ کم‌تهاجمی آرتروسکوپی و جراحی تعویض شانه دو مورد از گزینه‌های عملی برای درمان شکستگی‌های شدید است.

نه: آسیب مفصل Ac

آسیب‌های مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) اغلب در اثر سقوط یا ضربه رخ می‌دهد. ممکن است باعث جدا شدن آکرومیون یا همان استخوان شانه از ترقوه، یا منجر به کشیدگی و پارگی رباط‌ها، شود.

درمان موارد خفیف بدون نیاز به جراحی است. اما در آسیب شدید مفصلی که درد طولانی‌مدت ایجاد می‌کند جراحی توصیه می‌شود. جراحی آسیب‌های مفصل AC می‌تواند شامل برداشتن انتها یا بازگرداندن موقعیت ترقوه به منظورتسکین درد و اجازه‌دادن به فرد بیمار برای از سرگیری عملکرد طبیعی مفصل باشد. هدف جراحی می‌تواند بازسازی رباط‎های آسیب‌دیده باشد و درمان با استفاده از پین، صفحه یا بخیه انجام شود.

جراح ارتوپد، دکتر براتی، براساس نوع و شدت آسیب ممکن است از طریق آرتروسکوپی یا روش جراحی باز سنتی اقدام به درمان کند.

ده: شکستگی استخوان کتف

کتف استخوانی بزرگ، مسطح و مثلثی‌شکل است که در قسمت پشتی شانه قرار دارد. وظیفه کتف متصل‌کردن استخوان بازو به ترقوه است. علاوه‌بر این کتف به‌خوبی از عضلات اطراف خود محافظت می‌کند و به‌ندرت می‌شکند. با این حال ضربه‌ای پرانرژی و مستقیم، در اثر تصادف ماشین یا موتور سیکلت، قدرت این را دارد که استخوان کتف را از دو یا چند قسمت بشکند.

شکستگی کتف معمولا از نوع شکستگی‌های باز نیست و عموما نیاز به جراحی ندارد. اما هنگام آسیب شدید به استخوان کتف جراح متخصص ارتوپدی می‌تواند با عمل جراحی نسبت به درمان مشکل اقدام نماید. دکتر حسن براتی تجربیات موفقی در زمینه درمان شکستگی کتف دارد و با پیشرفته‌ترین امکانات به بهبود سریع‌تر درد کمک می‌کند.

یازده: توده های اطراف شانه

ممکن است روی شانه خود توده یا برآمدگی احساس کنید. این توده می‌تواند هم‌رنگ پوست، صورتی یا سفید و در اندازه‌های متفاوت باشد. ایجاد توده اطراف شانه می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و بسیاری از آن‌ها بی‌خطر هستند.

برآمدگی روی شانه از نظر نوع و شدت با هم متفاوت هستند. از لیپوم، که توده چربی زیر پوست است، تا آبسه و انواع کیست‌ها که بسته‌هایی حاوی هوا، مایع یا چرک هستند، می‌تواند ریشه برآمدگی باشد. مثلا کیست استخوان حفره‌ای پر از مایع درون استخوان است. معمولاً دردناک نیست، اما اگر خیلی بزرگ شود می‌تواند استخوان را بشکند. یا کیست گانگلیون که ممکن است اطراف مفصل شانه تشکیل شود.

علاوه بر موارد بالا کوفتگی عضلانی و برآمدگی شانه ناشی از جراحت و شکستگی هم محتمل است. برآمدگی شانه ممکن است نشانه سارکوم بافت نرم هم باشد. نوعی سرطان نادر که در بافت همبند، مانند عضله‌ها، تاندون‌ها و اعصاب تومور تشکیل می‌دهد.

همان‌طور که گفتیم بیشتر توده‌ها مهم نیستند. با این حال اگر بیش از دو هفته باقی ماندند، رشد کردند، دردناک شدند یا حرکت کردند حتما باید توسط پزشک معاینه شوند.

با توجه به نوع توده و بنابر تشخیص پزشک معالج شما ممکن است نیاز به برداشتن توده اطراف شانه با جراحی باشد. یکی از عمل‌هایی که دکتر براتی انجام می‌دهند برداشتن توده‌های شانه است.

دوازده: گیر افتادگی اعصاب اطراف شانه

گیرافتادگی عصب شانه زمانی اتفاق می‌افتد که عصب درون کمپلکس شانه گیر کند یا فشرده شود. درواقع هنگامی که چسبندگی بین عصب و بافت‌های اطراف ایجاد شود، احتمال دارد اعصاب در شانه به دام بیفتند. این موضوع باعث تداخل در انتقال سیگنال‌ها توسط عصب می‌شود و می‌تواند دردناک باشد. دردی که روی کتف، بازو، گردن یا حتی بالای قفسه سینه احساس می‌شود.

رایج‌ترین عصبی که در شانه درگیر افتادگی می‌شود عصب سوپراسکاپولار است. این مشکل معمولا با انجام فیزیوتراپی درمان می‌شود. با وجود این گاهی برای برداشتن ساختارهایی که عصب را فشرده می‌کنند، نیاز به عمل جراحی شانه هست.

اگر گیرافتادگی عصب شانه به‌موقع تشخیص داده شود و بیمار درمان مناسب دریافت کنند معمولا عوارض طولانی‌مدتی ایجاد نمی‌شود. اما اگر به‌‌موقع رسیدگی نشود می‌تواند به درد مداوم شانه، تحلیل عضلانی و مانع شرکت در فعالیت‌های سنگین مثل ورزش حرفه‌ای شود.