سوزش زانو و درمان فوری آن

مشکلات زانوها با حالت‌های مختلفی مانند درد، گزگز و سوزش زانو احساس می‌شود. این شرایط می‌تواند به‌طور پراکنده در تمام مفصل یا به‌صورت متمرکز در بخش جلویی، پشتی و کناری ظاهر شود. علت آن ممکن است ضربه، آسیب به اجزای مفصلی و فشار زیاد روی زانو باشد، یا در اثر بیماری‌هایی مانند آرتروز، نقرس، ام‌اس و کیست زانو ایجاد شود.

پزشک متخصص ارتوپد برای درمان به شما کمک می‌کند. مسیر درمانی اغلب شامل درمان‌های غیر جراحی، استراحت، مصرف داروی ضد درد و التهاب، تمرین‌های ورزشی تقویت‌کننده ماهیچه و مفصل، فیزیوتراپی و کاردرمانی باشد. در این پست از سایت دکتر حسن براتی عوامل ایجاد کننده علائم سوزش و گزگز زانو و راهکارهای درمانی را با جزئیات بررسی می‌کنیم.

 

سوزش زانو خطرناک است؟

بیشتر موارد سوزش در زانو مربوط به مشکل فشار بر مفصل است. گاهی اوقات فقط به استفاده بیش‌از اندازه یا آسیب جزئی محدود می‌شود و با درمان‌های اولیه خانگی و استراحت بهبود می‌یابد. در سایر موارد می‌تواند علامت هشداردهنده‌ای برای عوارض جدی‌تر باشد. پس برای جلوگیری از مشکل حرکتی یا آسیب بیشتر باید علت به‌طور دقیق تشخیص داده شود.

علائم و نشانه‌های سوزش زانو

پزشک متخصص ارتوپد برای تشخیص علت بیماری یا عارضه شما از محل دقیق بروز علائم شروع می‌کند. در این بخش بعضی از این نشانه‌ها را توضیح می‌دهیم.

• سوزش جلوی زانو: چنین حالتی می‌تواند به دلیل فشار یا کشش زیادی روی تاندون کشکک ایجاد شود. همچنین علامت هشداردهنده موارد جدی مانند دررفتگی کشکک، تحلیل‌رفتن یا نرم‌شدن کشکک، تجمع مایعات و تورم باشد.
• سوزش پشت زانو: درد شدید و تیرکشیدن پشت زانو ممکن است از التهاب تاندون‌های این ناحیه ریشه بگیرد. گاهی تورم و سفتی نشانه کیست است، که احتمالا به دلیل ناهنجاری در تولید مایعات اضافی رخ می‌دهد. علاوه‌براین پارگی غضروف یا منیسک زانو می‌تواند منجر به احساس درد در پشت زانو شود.
• سوزش کناره یا بیرون زانو: حس سوزشی که در قسمت بیرونی زانوها یا در یک طرف ایجاد ‌شود می‌تواند ناشی از وضعیتی به نام سندروم باند ایلیوتیبیال باشد. این وضعیت به دنبال التهاب با تحریک قسمت خارجی ران یا زانو به وجود می‌آید.
• مشکلاتی مانند پارگی منیسک، یا تکه‌های غضروفی در محل تلاقی دو استخوان، می‌تواند منجر به درد و تورم خارج از زانو شود. این وضعیت با قفل‌شدن یا خالی‌کردن زانو همراه است. به‌علاوه احساس سوزش در زانو از بیرون شاید علامت فشار ناشی از کیست پر از مایع باشد.

 

دلایل رایج درد و سوزش پشت زانو

سوزش در زانو گاهی ناشی از دلایل مختلفی است و ارتباط زیادی با عامل ایجادکننده مشکل دارد. سوزش پشت زانو اغلب نتیجه یکی از موارد زیر است:

• پارگی رباط
• پارگی غضروف
• آسیب ناشی از استفاده بیش‌ازحد
• آرتروز
• کیست
• نقرس

علاوه‌براین در موارد نادری سوزش زانو می‌تواند مرتبط با بیماری جدی مانند لخته خون هم باشد. همچنین بیماری‌های خودایمنی مانند ام‌اس یا مالتیپل اسسکلروزیس می‌تواند علائمی مانند درد، بی‌حسی و گزگز ایجاد کند.

در بیماری ام‌اس بدن به غلاف میلین پوشانندۀ اطراف فیبرهای عصبی حمله می‌کند و موجب آسیب مستقیم به عصب می‌شود. این حالت با دردهای نوروپاتیک و احساس سوزش و تیرکشیدن همراه است. همچنین ام‌اس با آسیب به عصب کنترل‌کننده ماهیچه‌ها باعث گرفتگی، ضعف یا سفتی ماهیچه می‌شود.

علت سوزش زانو در ورزشکاران

سوزش در جلوی زانوی ورزشکاران اغلب به دلیل آسیب ناشی از استفاده بیش‌ازحد ایجاد می‌شود. به این حالت سندروم زانوی دونده، سندروم کندرومالاسی یا درد کشککی رانی (PFS) گفته می‌شود. علاوه‌براین چنین علامتی ممکن است در اثر تاندونیت ناشی از التهاب تاندون کشکک به وجود آید.

سندروم باند ایلیوتیبیال یا ITBS هم نوعی آسیب زانو است که بیشتر در ورزشکاران و دونده‌ها مشاهده می‌شود. با درد جانبی زانو در قسمت بیرونی همراه است. باوجود اینکه هنوز درمان قطعی ندارد، اما برنامه درمانی اغلب شامل مسیر چهارمرحله‌ای زیر می‌شود:

• خودداری از دویدن
• تمرین متقابل با ورزش‌های بدون ضربه؛ مانند دوچرخه‌سواری و راه‌رفتن در استخر
• ماساژ ماهیچه‌های چهارسر، باسن، همسترینگ و باند ایلیوتیبیال
• تقویت مفصل و عضلات ناحیه لگن

 

علت سوزش زانو بعد از پیاده‌روی

اگر بعد از پیاده‌روی یا قدم‌زدن حس می‌کنید زانو می‌سوزد، دلایل ریشه‌ای زیادی را باید بررسی کنید. معمولا این حالت بیشتر برای کسانی اتفاق می‌افتد که تازه شروع به پیاده‌روی منظم کرده‌اند، یا فشار زیادی روی مفصل زانوی آن‌ها وارد شده است.

دلیل سوزش زانو بعد از راه‌رفتن می‌تواند تحریک غضروف زیر کاسه زانو، آرتروز، پارگی رباط یا مینیسک و کیست باشد. گاهی با انجام اقدامات ساده‌ای مثل گرم‌کردن بدن پیش از فعالیت، پوشیدن کفش مناسب پیاده‌روی، کاهش شدت و مدت زمان راه‌رفتن، حفظ وزن مناسب، تقویت ماهیچه‌های ران و ساق پا و توجه به هر نشانه آزاردهنده برای تشخیص زمان مناسب استراحت می‌توانید علائم سوزش و گزگز زانو را مدیریت کنید.

علت سوزش زانو در افراد غیر ورزشکار

احتمال فشار یا ضربه به زانوی ورزشکاران یا افرادی با فعالیت بدنی شدید بیشتر است. اما این وضعیت تنها در افرادی با مشاغل سخت و ورزشکارهای حرفه‌ای رخ نمی‌دهد. هر فرد عادی که درگیر بیماری‌هایی مانند آرتروز ، بورسیت، تاندونیت و آسیب‌هایی مانند پارگی مینیسک و رباط باشد یا اضافه وزن دارد ممکن است درد، سوزش یا گزگز زانو را تجربه کند.

سوزش در زانو در شب

برخی از بیماران شب‌ها درد زانوی بیشتری احساس می‌کنند. علت این امر می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

• در طول خواب قطر رگ‌های خونی افزایش می‌یابد و به اعصاب فشار وارد می‌کند.
• با پایان تکاپو و حواس‌پرتی‌های روزانه فرصت برای فکرکردن به دردهای جسمانی مثل زانودرد یا علائم سوزش و گزگز زانو بیشتر می‌شود.
• هنگام خواب سیگنال‌های هورمونی کاهش می‌یابد و این به پیام‌های درد اجازه می‌دهد بیشتر به مغز برسند.

 

روش‌های درمان سوزش و گزگز زانو

درمان سوزش زانو بستگی به علت آن دارد. به‌عنوان مثال در پارگی جزئی رباط زانو برنامه درمانی احتمالاً شامل ترکیبی از روش‌ها باشد؛ تمرینات تقویت‌کننده ماهیچه‌ها، استفاده از زانوبند محافظ، محدودکردن فعالیت‌هایی که ممکن است باعث آسیب بیشتر شود. اما پارگی کامل رباط زانو شاید نیاز به جراحی داشته باشد.

· درمان خانگی درد و سوزش زانو

متخصص ارتوپد معمولا برای درمان اولیه مشکلاتی مانند سندروم کندرومالاسی یا تاندونیت کشکک استفاده از یخ برای کاهش تورم بعد از ورزش، مصرف داروی مسکن، استراحت‌دادن به مفصل و بستن بریس زانو را توصیه می‌کند.

· دارو درمانی

برای مشکلاتی مانند استئوآرتریت و آرتروز زانو اقدامات درمانی با هدف مدیریت علائم انجام می‌شود. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و داروهای بدون نسخه (OTC) مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم به کاهش درد کمک می‌کنند.

(تصویر پنج)

· ورزش درمانی

گاهی برای درمان وضعیت‌هایی، از جمله پارگی غضروف زانو و آسیب به سطح مفصل، پزشک ارتوپد مسیر درمان‌های غیر جراحی را با تمرینات تقویت‌کننده عضلات و فیزیوتراپی تحت نظارت فیزیوتراپیست ادامه می‌دهد. فیزیوتراپی و کاردرمانی جز روش‎هایی است که به‌عنوان درمان مستقل یا بخشی از فرایند درمانی موثر خواهد بود.

· تزریق ارتوپدی

زمانی که درمان‌های محافظه‎کارانه و غیر تهاجمی موثر نباشد پزشک ارتوپد ممکن است به سراغ گزینه‌های تخصصی دیگری برود؛ مانند:

• تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا پی‌آر‌پی
• درمان با سلول بنیادی
• تزریق کورتیزون
• تزریق استروئید در زانو

در این روش‌ها پزشک شما ماده دارویی یا فراورده گرفته‌شده از بدن شما یا فرد اهدایی را به موضع دردناک تزریق می‌کند.

· درمان سوزش زانو با جراحی

مرحله بعدی جراحی است. گزینه‌های جراحی هم باتوجه به نوع مشکل و شدت آسیب متنوع هستند. به‌عنوان مثال:

• در کندروپلاستی زانو غضروف آسیب‌دیده صاف می‌شود تا اصطکاک مفصل کاهش یابد.
• دبریدمان زانو روشی برای برداشتن قطعات شل‌شده غضروف است.
• پیوند اتوگرافت استئوکندرال عمل جراحی برای انتقال غضروف به ناحیه آسیب‌دیده است.
• در عمل کاشت کندروسیت اتولوگ تکه‌ای از غضروف برداشته می‌شود. سپس در آزمایشگاه کشت و دوباره به زانو برگردانده می‌شود؛ جایی که قرار است به غضروف سالم جایگزین بافت آسیب‌دیده تبدیل شود.

در آسیب‌های شدیدتر ممکن است جراح ارتوپد عمل جراحی تعویض مفصل یا آرتروپلاستی را توصیه کند.

· درمان سوزش و گزگز زانو در طب سنتی

گیاهان دارویی جز روش‌های هستند که از گذشته برای تسکین دردهای موضعی مانند زانودرد مورد استفاده قرار می‌گرفتند. ماساژ، طب سوزنی، حجامت و زالودرمانی گزینه‌های دیگری هستند که در طب سنتی به تاثیر آن‌ها اشاره شده است. پیش از انجام هریک از این اقدامات لازم است با پزشک متخصص مفاصل و استخوان‌ها مشورت کنید.

(تصویر شش)

درمان موثر مشکلات زانو زیر نظر پزشک متخصص باتجربه

سوزش زانو می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکل در مفصل یا بافت‌های نرم اطراف باشد. ممکن است این احساس را در جلو، پشت یا کناره‌های مفصل زانو تجربه کنید. اگر درد، سوزش یا گزگز زانو ادامه داشت، یا در فعالیت‌های روزانه و خواب شما اختلال ایجاد کرد باید با پزشک متخصص مفاصل و استخوان‌ها مشورت کنید.

دکتر حسن براتی، متخصص ارتوپد در جلسات حضوری و آنلاین به بیماران خود کمک می‌کنند تا هرچه سریع‌تر سلامت خود را به دست آورند. برای گرفتن ویزیت دکتر براتی ارتوپد فرم درخواست نوبت را از همین وب‌سایت تکمیل و ارسال کنید.