تزریق سلول های بنیادی در زانو برای درمان آرتروز

تزریق سلول های بنیادی در زانو روشی مدرن برای درمان آرتروز است. آرتروز زانو از شایع‌ترین انواع آرتریت و جز علل اصلی درد و ناتوانی در حرکت بزرگسالان است. معمولاً علائم شامل درد، تورم، سفتی و محدودیت دامنه حرکتی مفصل زانو است؛ که با ازدست‌دادن غضروف مفصلی ایجاد می‌شود.

این بیماری می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به‌کلی تغییر دهد؛ بنابراین یافتن درمانی مناسب و موثر، از بین انواع روش‌های درمانی، دغدغه بسیاری از بیماران و خانواده‌های آن‌ها است. در این پست وب‌سایت دکتر براتی به طور کامل همه آن‌چه باید درباره روش تزریق سلول بنیادی به زانو بدانید را توضیح می‌دهیم.

آیا تزریق سلول های بنیادی در زانو برای درمان آرتروز روشی موثر است؟

منظور از سلول بنیادی سلول‌های نابالغی هستند که می‌توانند پیش‌سازهای هر نوع سلول تخصصی بدن باشند و با تمایز به آن‌ها بافت‌های جدیدی تشکیل دهند. در واقع این سلول‌ها پتانسیل تبدیل‌شدن به سلول استخوان، غضروف، خون، چربی و… را دارند.

همین ویژگی سبب شده تا امکان جایگزینی به‌جای سلول‌های پیر یا آسیب‌دیده بدن را داشته باشند. بنابراین در علم پزشکی برای بازگرداندن عملکرد بافت‌های آسیب‌دیده بیماران استفاده می‌شود. پزشکان با تزریق سلول بنیادی به زانوی درگیر آرتروز کمک می‌کنند بافت غضروفی تحلیل‌رفته با سلول‌های جدید جایگزین شود. از این طریق علائم آزاردهنده بهبود می‌یابد و عملکرد طبیعی به زانو بازگردانده می‌شود.

جایگزینی بافت‌های آسیب‌دیده با سلول‌های جدید اتفاقی طبیعی در بدن است؛ اما در افراد میانسال یا هنگام التهاب و صدمه به زانو تعادل بین سرعت ازدست‌دادن سلول‌ها و توانایی ترمیم غضروف از بین می‌رود. تاثیر سلول‌های بنیادی در درمان آرتروز زانو از طریق متعادل‌کردن مکانسیم بازیابی غضروف و سایر بافت‌های مفصلی برای جبران آسیب است. اگرچه ممکن است آرتروز حتی در حضور سلول‌های بنیادی تزریق‌شده هم ادامه یابد، اما تحقیقات نشان می‌دهد این سلول‌ها قادر هستند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرند.

مزایای تزریق سلول های بنیادی در زانو چیست؟

محققان همواره در تلاش هستند تا روش‌های موثر و کم‌عارضه‌تری برای بهبود بیماران پیدا کنند. به‌طور خلاصه مهم‌ترین مزیت استفاده از سلول بنیادی چنین است:

• روشی کمتر تهاجمی است و عوارض جانبی کمتری نسبت به جراحی‌های پیچیده، مانند جراحی آرتروسکوپی یا تعویض زانو، دارد.
• نسبتاً بدون درد است و در مدت کوتاه‌تری انجام می‌شود.
• سلول بنیادی می‌تواند از بافت‌های بدن خود بیمار گرفته شود. پس نیاز به عضو اهدایی ندارد.
• اگرچه برخی از پژوهش‌ها درباره درمان با سلول‌های بنیادی ابهام‌هایی دارند؛ اما روشی نسبتاً ایمن است. زیرا سلول‌ها از بدن بیمار برداشته می‌شود و احتمال پس‌زدن بافت دریافتی به کمترین میزان می‌رسد.

معایب و عوارض تزریق سلول های بنیادی در زانو چیست؟

هر روش درمانی عوارض احتمالی دارد. درمان آرتروز با سلول بنیادی هم از این قاعده مستثنی نیست. بااین‌حال هنگامی که صحبت از تزریق یاخته بنیادی می‌شود بیشتر خطرات مربوط به عوارض جانبی کوتاه‌مدت است؛ مانند عفونت، خونریزی و درد ناشی از التهاب بافتی یا عصبی. علاوه‌براین:

• هنوز روش جدیدی است و محققان در حال پژوهش بر چالش‌های آن هستند.
• پس از تزریق سلول های بنیادی در زانو برخی از بیماران ممکن است به‌طور موقت افزایش درد و تورم را تجربه کنند. درحالی‌که بیشتر افراد هیچ عارضه جانبی نامطلوبی ندارند.
• میزان ماندگاری سلول‌های بنیادی تزریق‌شده در مفصل، یا توانایی تولید اثرات بیولوژیکی احتمالی آن‌ها، پس از تزریق درون مفصلی را نمی‌توان با قطعیت مشخص کرد.

تزریق سلول های بنیادی در زانو برای درمان آرتروز چگونه انجام می‌شود؟

بسیاری از بیماران آرتروز را با ورزش، کاهش وزن، درمان‌های پزشکی و اصلاح سبک زندگی مدیریت می‌کنند. در موارد جدی عمل تعویض مفصل زانو یکی از گزینه‌های پیشنهادی است.

درمان با سلول‌های بنیادی می‌تواند جایگزینی برای جراحی‌ها باشد؛ که در آن از مکانیسم‌های بدن برای کمک به ترمیم و کاهش زوال بافت‌هایی، مانند غضروف، استفاده می‌شود. گاهی آن‌ها از بدن بیمار گرفته می‌شود؛ تا ریسک هرگونه عوارض جانبی جدی کاهش یابد.

پزشکان اغلب از سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSCs) مغز استخوان استفاده می‌کنند. البته بافت‌هایی مانند چربی و عضله هم می‌توانند منابع سلول بنیادی باشند. برای جداسازی سلول‌ها از بافت مورد نظر پزشک نوعی بی‌حس‌کننده موضعی به‌کار می‌‎برد. ممکن است گاهی تشخیص دهد که بیمار نیاز به بیهوشی خفیف دارد.

پس از جداسازی سلول‌ها را در آزمایشگاه کشت می‌کنند؛ تا تعدادشان به‌اندازه کافی زیاد شود و برای تزریق مناسب باشند. سپس پزشک سوزنی را وارد بافت زانو می‌کند و سلول‌های بنیادی را به این ناحیه برمی‌گرداند. سلول‌های مزانشیمی پس از ورود به محیطی خاص، اثرات درمانی مثبتی در بافت ایجاد می‌کنند.

به‌نظر می‌رسد مکانیسم عمل یاخته بنیادی مزانشیمی کاهش التهاب، کاهش اسکار (فیبروز) و تأثیر مثبت بر عملکرد سیستم ایمنی باشد.

روند درمان با تزریق سلول های بنیادی در زانو چقدر طول می‌کشد؟

به‌طور معمول درمان با سلول‌ بنیادی برای درد کمر، زانو، شانه و مفاصل انجام می‌‌شود. این روش جایگزین مناسبی برای افرادی است که تمایلی به عمل جراحی خطرناک ندارند. شواهد نشان می‌دهد این درمان نمی‌تواند راه حلی کوتاه‌مدت باشد. پزشکان امیدوار هستند در آینده این روش درمانی بلندمدت برای از درمان دائمی آرتروز باشد.

بااین‌حال بیماران مرتب می‌پرسند درمان سلول بنیادی چه‌مدت طول می‌کشد؟ بسیاری از مطالعات سلول‌های بنیادی روی آرتروز ۲ سال و برخی از آن‌ها 6 ماه را برای این کار موثر می‌دانند. بیمار در این مدت تحت نظر و معاینات منظم پزشک قرار می‌گیرد. همچنین مدت زمان روند تزریق سلول‌های بنیادی در زانو حدود ۹۰ دقیقه است.

مراقبت‌های قبل و بعد از تزریق سلول های بنیادی در زانو چیست؟

درمان با سلول بنیادی نسبت به عمل جراحی عوارض و دردسر کمتری دارد و اغلب پس از آن بیمار به هیچ نوع توانبخشی نیاز پیدا نمی‌کند. بااین‌حال نکاتی هست که باید بدانید.

مراقبت‌های قبل از تزریق سلول بنیادی

• پیش از تزریق محدودیتی در مصرف غذا یا نوشیدنی ندارید
• هر گونه حساسیت دارویی را با پزشک و پرستارتان در میان بگذارید
• تزریق یاخته‌های بنیادی نیاز به بیهوشی ندارد و معمولا با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود
• احتمالا پزشکتان لیستی از داروهایی که باید، یک هفته پیش از دریافت سلول، مصرفشان را قطع کنید به شما می‌دهد

مراقبت‌های بعد از دریافت سلول‎های بنیادی

• تسکین درد در این روش فوری نخواهد بود. بنابراین باتوجه به شدت آسیب مفصل باید انتظار ۲ تا ۴ هفته یا گاهی چندماه درد خفیف را داشته باشید
• در صورت نیاز بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول می‌توانید از کمپرس یخ برای تسکین درد استفاده کنید. البته گذاشتن گرما در ناحیه تزریق، زودتر از ۳ یا ۴ روز، می‌تواند به افزایش درد منجر شود.
• برای ۲۴-۴۸ ساعت اول پس از تزریق استراحت کنید؛ اما بی‌تحرک هم نباشید.
• دست کم تا 6 هفته پس از تزریق هیچ داروی ضد التهابی و رقیق‌کننده مصرف نکنید. تیم درمانی توصیه‌های لازم را به شما می‌دهند.
• در صورت توصیه پزشک فیزیوتراپی را طی ۴ تا ۶ روز بعد از دریافت سلول‌های بنیادی شروع کنید.

هزینه درمان آرتروز با تزریق سلول های بنیادی در زانو چقدر است؟

هر بیمار شرایط و وضعیت جسمانی متفاوتی دارد. بنابراین هزینه تزریق سلول بنیادی هم باتوجه به سطح تخریب زانو بیمار و تعداد دفعات لازم برای تزریق متفاوت خواهد بود.

از پزشک متخصص آگاه به دانش روز کمک بگیرید

باوجود گستردگی آرتریت درمان‌های موثر آرتروز زانو محدود است. داروهای ضد التهابی اغلب به نارسایی کبدی منجر می‌شود. تزریق کورتیزون مشکلات ثانویه‌ای در محل تزریق ایجاد می‌کند. ممکن است بیمار دچار عفونت مفاصل، آسیب عصبی، درد موقتی بیشتر، ضعیف‌شدن تاندون، نازک‌شدن استخوان و ازدست‌رفتن استخوان شود. جراحی تعویض مفصل هم ریسک و دردسرهای سایر جراحی‌ها را دارد.

پزشکان امیدوارند تزریق سلول های بنیادی در زانو روشی کم‌خطر، موثر و فراگیر باشد و دوره بیماری را کوتاه کند. اما مهم است پیش از هر روش درمانی تا جای ممکن درباره آن بیاموزید و از پزشکتان راهنمایی بخواهید.

دکتر حسن براتی، متخصص جراحی استخوان و مفاصل با بهره‌گیری از دانش روز، تیم حرفه‌ای و تجهیزات پیشرفته به بهبود انواع دردهای مفصلی و اسکلتی کمک می‌کنند. همچنین مقاله‌های وب‌سایت دکتر براتی می‌تواند پاسخگوی بسیاری از پرسش‌های شما باشد.