درمان آرتروز زانو به کمک سلول بنیادی

استفاده از سلول بنیادی در درمان آرتروز یکی از روش‌های درمانی مدرن است؛ که بحث‌های زیادی پیرامون آن مطرح می‌شود. بنابراین لازم است با جزئیات آن آشنایی شوید. برای شروع باید بدانید سلول بنیادی چیست، درمان با سلول‌های بنیادی به چه صورت انجام می‌شود و چگونه می‌تواند جایگزین عمل جراحی باشد و به درمان آتروز کمک کند؟!

چرا سلول‌های بنیادی خاص هستند؟

سلول‌های بنیادی در تمام بخش‌های بدن شما حضور دارند. تفاوت آن‌ها با سایر سلول‌ها در توانایی تقسیم و تمایزشان است. آن‌ها می‌توانند به انواع مختلف سلول، مانند سلول‌های غضروف یا استخوانی و… تبدیل شوند.

اگرچه اغلب سلول بنیادی به‌صورت مستقل نقش یا وظیفه‌ خاصی را برعهده نمی‌گیرد؛ اما امکان تبدیل‌شدن به هر سلول دیگر یک ویژگی حیاتی است. بر این اساس محققان در تلاش هستند تا کاربردهای بیشتری از آن‌ها در درمان بیماری‌ها و مشکلات متنوع پیدا کنند.

درمان آرتروز زانو با سلول بنیادی یکی از رایج‌ترین کاربردهای این سلول‌ها است و طرفداران بسیاری در حوزه درمان دردهای ارتوپدی دارد.

↫ سلول بنیادی چیست؟

سلول‌های بنیادی یاخته‌های نابالغی هستند که قابلیت تبدیل به انواع سلول‌ها را دارند. آن‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• سلول‌های بنیادی مزانشیمی یاخته‌های بالغی که در مغز استخوان، خون، بافت چربی، مفاصل و بسیاری از بافت‌های دیگر یافت می‌شود.
• سلول بنیادی جنینی در جنین یافت می‌شوند و کاربردی در درمان آرتروز ندارند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد زمانی که سلول بنیادی در نزدیکی یکی از بافت‌های بدن قرار گیرد به آن نوع تبدیل می‌شود. بنابراین پتانسیل تبدیل‌شدن به غضروف، ماهیچه، استخوان، تاندون، رباط یا چربی را دارد.

این ویژگی سبب شده تا محققان به این فکر بیافتند که از آن در درمان بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها استفاده کنند. همچنین تلاش‌ها برای جایگزینی این روش موثر و کم‌خطرتر به‌جای عمل‌های جراحی رایج، مانند تعویض مفصل زانو، ادامه دارد.

منبع تامین سلول‌های بنیادی

اگرچه می‌توان گفت سلول‌های بنیادی در هر قسمت از بدن یافت می‌شوند؛ اما بیشتر سلول‌های مورد استفاده برای درمان آرتروز سلول‌های مزانشیمی بالغی هستند که از چربی یا مغز استخوان جمع‌آوری شده‌اند.

پزشکان پس از استخراج و جداسازی این یاخته‌ها از بافت جداشده از بدن، به‌وسیله سانتریفیوژ، آن‌ها را به عضو آسیب‌دیده اضافه می‌کنند. با این روش مفصل، ماهیچه یا تاندون صدمه‌دیده توانایی ازدست‌رفته خود را دوباره به‌دست می‌آورد.

منبع تامین سلول بنیادی برای درمان آرتروز

رایج‌ترین نوع سلول‌های بنیادی برای درمان آرتروز سلول‌های مزانشیمی هستند. سلول‌های بنیادی مزانشیمی معمولاً از بافت چربی، خون یا مغز استخوان بیمار جمع‌آوری و برای درمان استفاده می‌شوند.

به فرآیند جمع‌آوری چنین سلول‌هایی «برداشت» گفته می‌شود. سلول‌های بنیادی که از بافت چربی بدن برداشت می‌شود با جراحی یا لیپوساکشن جدا می‌شوند. همچنین برای برداشت سلول‌های بنیادی از جریان خون بیمار نمونه خون گرفته می‌شود.

سلول بنیادی مغز استخوان معمولاً با استفاده از سوزن و سرنگ برداشت می‌شود. منبع این سلول‌ها اغلب استخوان لگن بیمار است و طی فرایند سانتریفیوژ مغز استخوان جداسازی می‌شود. پیش از انجام این کار بیمار بی‌حس‌کننده موضعی دریافت می‌کند. همچنین ممکن است قبل از عمل داروی آرام‌بخش هم تجویز شود.

چطور از سلول بنیادی برای درمان آرتروز استفاده کنیم؟

تحقیقات زیادی روی کاربرد سلول‌های بنیادی در درمان آرتروز انجام شده است. البته مطالعات تحقیقاتی همچنان ادامه دارد. محققان در تلاش هستند تا اثبات کنند این سلول‌ها چگونه و تا چه اندازه می‌توانند برای درمان بیماری‌های استخوان، آرتروز و بازسازی مفاصل موثر باشند.

↫ روش استفاده از سلول بنیادی برای درمان دردهای آرتروز

استفاده از سلول بنیادی در درمان آرتروز از دو روش انجام می‌شود. در روش‌های جراحی، مانند ترمیم جراحی منیسک پارگی زانو، مقداری از سلول‌ها پس از استخراج از بدن بیمار به‌طور مستقیم در مفصل قرار می‌گیرد.

در روش دوم پزشک متخصص سلول‌های بنیادی جداسازی‌شده از بافت چربی یا مغز استخوان را به مفصل تزریق می‌کند. پزشکان هنگام تزریق سلول‌های بنیادی برای بالابردن دقت کار اغلب از روش‌های تصویربرداری پزشکی، مانند سونوگرافی استفاده می‌کنند.

با این روند سلول‌ها دقیقاً به محل آسیب و در احاطه بافتی که قرار است به آن تبدیل شود می‌رسد. ویدئویی که در ادامه می‌بینید چگونگی استخراج و تزریق یاخته‌های بنیادی به مفصل شانه را نمایش می‌دهد:

 

علاوه‌بر دو روش‌ بالا سلول بنیادی از طریق مهندسی بافت هم کاربرد دارد. در این روش از سلول‌های بنیادی برای ساخت بافت مصنوعی در آزمایشگاه استفاده می‌شود. کاشت این بافت در مفصل به بازسازی استخوان، رباط یا غضروف آسیب‌دیده کمک می‌کند.

‣ چگونگی اثرگذاری سلول‌های بنیادی در تسکین درد و علائم آرتروز

پژوهش‌ها نشان می‌دهد سلول‌های بنیادی مزانشیمی با آزادسازی مواد ضد التهابی به بهبود و کاهش درد کمک می‌کنند. بنابراین با تزریق به مفصل باعث تسکین درد، کاهش تورم و بازگرداندن قدرت حرکتی مفصل آسیب‌دیده می‌شود.

مواردی که باید قبل از درمان آرتروز به‌وسیله سلول بنیادی بدانید

اگر آماده دریافت سلول بنیادی هستید نکاتی هست که باید درباره آن آگاه باشید. از دانش و تخصص پزشک جراح و تیم همراه او مطمئن شوید. کاربرد سلول بنیادی در درمان آرتروز جز روش‌های نوین پزشکی است که همچنان تحقیقات درباره آن در حال جریان است. بنابراین آشنایی پزشک جراح با دانش روز اهمیت زیادی دارد.

دکتر حسن براتی، جراح استخوان و مفاصل و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با تجربه و تخصص کافی می‌توانند به شما در پیمودن مسیر درمانی کم‌خطر و موثرتر کمک کنند. دکتر براتی سابقه درخشانی در درمان انواع بیماری‌های مفصل و استخوان و دردهای آرتروزی دارند.

لازم به توضیح است که روش درمانی یاخته‌های بنیادی با روش‌های دیگر، مانند سلول درمانی که در آن از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) استفاده می‌شود، متفاوت است. بنابراین باید در انتخاب پزشک، روش درمان و مرکز درمانی خود مطمئن شوید.

هزینه درمان آرتروز زانو به‌وسیله سلول بنیادی

برای دردهای مفصلی روش‌های درمانی متفاوتی توصیه می‌شود. بیشتر آن‌ها شامل روش‌های بدون نیاز به جراحی، آسان و اغلب کم‌هزینه هستند. در موارد جدی و پیشرفته یا هنگامی که متخصص ارتوپدی تشخیص دهد درمان‌های رایج اثرگذاری چندانی ندارد روش‌های موثرتری تجویز می‌شود.

عمل جراحی ترمیم یا جایگزینی مفصل، تزریق به مفصل آسیب‌دیده و درمان با سلول‌های بنیادی جز درمان‌های تخصصی هستند. هزینه درمان آرتروز زانو و بازسازی مفاصل با سلول بنیادی در بیماران مختلف، باتوجه به نوع و شدت مشکل، متفاوت خواهد بود.

پایین‌بودن ریسک این روش نسبت به جراحی‌های پیشرفته‌تر و داشتن عوارض کمتر و دوره نقاهت کوتاه‌تر از مزایای درمان به‌وسیله یاخته بنیادی است.

استفاده از سلول بنیادی در درمان آرتروز برای چه بیمارانی پیشنهاد می‌شود؟

هنوز نمی‌توان با قطعیت اعلام کرد چه کسانی می‌توانند از سلول درمانی آرتروز با سلول‌های بنیادی نتیجه مثبت بگیرند و برای چه بیمارانی توصیه نمی‌شود.

با این حال مشاهدات زیادی از تاثیر درمان درد زانو با سلول بنیادی خبر می‌دهد. در بیشتر موارد مطلوب‎ترین نتیجه مربوط به بیماران جوان مبتلا به آتروز نسبتاً خفیف یا آسیب غضروفی کمتر است. البته تاکنون شواهد چندانی در رابطه با درمان مفصل آسیب‌دیده که مدت زیادی از آن گذشته باشد یا بیماری آرتروز پیشرفته مشاهده نشده است.

با همه این اوصاف بیماران پاسخ‌های متفاوتی به روش‌های درمانی می‌دهند. بنابراین تصمیم‌گیری درباره این نوع درمان آرتروز برعهده پزشک معالج است. به‌طور معمول انتخاب مناسب‌ترین درمان پس از انجام معاینه دقیق، انجام تست‌های تشخیصی و مشورت با بیمار صورت می‌گیرد.

آیا درمان آرتروز زانو با سلول بنیادی بی‌خطر است؟

ایمنی روش درمان آرتروز زانو با سلول بنیادی به چند عامل بستگی دارد. در واقع نکات زیر از مواردی است که ریسک عوارض درمان را کنترل می‌کند.

• منبع سلول
• چگونگی آماده‌سازی آن پیش از ورود به بدن
• تمیز و استریل‌بودن محل جراحی

تحقیقات نشان داده است که اغلب درمان با سلول بنیادی خود بیمار بی‌خطر است. در بیشترتزریق سلول بنیادی مزانشیمی از یاخته‌های مغز استخوان یا چربی بیمار استفاده می‌شود. اما در مواردی که سلول‌های اهدایی از بافت فرد دیگری باشد خطر ابتلا به عفونت و واکنش ایمنی سلولی هست.

بنابراین چنان‌چه قصد درمان آرتروز از طریق سلول بنیادی دارید لازم است مراقب عوارض جانبی باشید و با پزشکتان گفت‌وگو کنید.

درمان موثر انواع دردهای آرتروز زیر نظر پزشک ارتوپدی باتجربه

با پیشرفت علم و تکنولوژی بسیاری از بیماری‌ها به‌شکلی موثر و کم‌دردسرتر درمان می‌شود. از سوی دیگر لازم است درباره این روش‌ها تحقیق و مطالعه کنید تا با همکاری تیم جراحی در زمان کوتاه‌تری به بهترین نتیجه برسید.

در این پست وب‌سایت دکتر براتی درباره کاربردهای سلول بنیادی در درمان آرتروز، منبع تامین سلول‌ها و روش انجام آن توضیح دادیم. اگر نیاز به اطلاعات بیشتری درباره درمان آرتروز با سلول بنیادی در ایران دارید از طریق راه‌های ارتباطی سایت با مشاوران تیم دکتر براتی مشورت کنید.