شکستگی استخوان لگن و درمان قطعی آن

استخوان‌ها آسیب‌پذیرترین بخش بدن هستند که تحت‌تاثیر عوامل متعددی نظیر تصادف یا ضربه می‌توانند دچار صدمه و آسیب‌دیدگی شوند. شکستگی استخوان لگن از اشکال دردناک این نوع آسیب‌دیدگی‌هاست که عموما هم با عوارض جبران‌ناپذیری همراه می‌شود. اگر تمایل دارید، در باب علت‌های شکستگی استخوان لگن و راه‌های درمان آن بیشتر بدانید، این نوشتار دانستنی‌های ارزشمندی را در اختیار شما می‌گذارد.

منظور از شکستگی استخوان لگن چیست؟

لگن یکی از ساختارهای مهم و حیاتی در بدن است که به مثابه پل ارتباطی بین اندام‌های فوقانی و تحتانی بدن عمل می‌کند. مجموعه‌ای از استخوان‌ها در سطح فوقانی ران به همراه تاندون‌ها، ماهیچه‌ها، رباط‌ها و دیگر بافت‌های نرم مفصل لگن را تشکیل می‌دهند. زمانی که از شکستگی استخوان لگن صحبت می‌شود، منظور هر نوع شکستگی جزئی یا کاملی است که در استخوان‌های ران یا استخوان فمور اتفاق می‌افتد.

معمولا این وضعیت در افراد مسن که صاحب استخوان‌هایی ضعیف و شکننده هستند منجر به بروز علائم بسیار آزاردهنده‌ای نظیر دردهای شدید در ناحیه لگن می‌شود. ضمن اینکه در این گروه سنی ریسک احتمال شکستگی استخوان بیش از سایر گروه‌هاست.

علائم شکستگی استخوان لگن

علائم شکستگی استخوان لگن به شکل کاملا ناگهانی در افراد ظاهر می‌شوند. ضمن اینکه این علائم تقریبا در تمام افراد به شکل یکسانی خود را نشان می‌دهند. از مهم‌ترین نشانه‌های این نوع شکستگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

‣ احساس درد

معمولا اولین و اصلی‌ترین نشانه شکستگی لگن احساس دردی است که افراد در ناحیه خارجی لگن و قسمت کشاله ران احساس می‌کنند. گاهی از اوقات این دردها خفیف و جزئی و در مواردی بسیار تیز و شدید است. احتمال انتقال درد لگن به سمت زانو، مچ پا یا قسمت پایین کمر هم در آسیب‌دیدگی‌های شدید وجود دارد.

‣ دامنه حرکتی محدود

دامنه حرکتی محدود از دیگر علائمی است که افراد مبتلا به شکستگی استخوان لگن تجربه می‌کنند. معمولا این گروه از افراد توانایی راه‌رفتن، ایستادن یا حتی حرکت‌دادن پاها را از دست می‌دهند.

‣ تغییرات فیزیکی

در نهایت آنچه سبب می‌شود تا پزشکان از شکستگی لگن در افراد اطمینان کامل پیدا کنند، تغییر شکلی است که در ناحیه لگن و پاها اتفاق می‌افتد. گاهی از اوقات این تغییرات ساختاری با علائمی نظیر تورم و کبودی هم همراه می‌شود.

 10 نوع مختلف شکستگی لگن

شکستگی استخوان لگن را بر اساس پارامترهای متفاوتی می‌توان به اشکال متعددی تقسیم‌بندی کرد. یکی از این اشکال، نوع آسیب‌دیدگی لگن است که غالبا در دو گروه شکستگی باز و بسته یا شکستگی پایدار و ناپایدار شناخته می‌شود. اما پارامتر دیگری که موضوع بحث ما در این نوشتار است، ناحیه مورد نظر در آسیب‌دیدگی‌های لگن است. شکستگی لگن بر حسب این پارامتر شامل موارد زیر می‌شود:

1- شکستگی گردن استخوان ران

به ناحیه‌ای از استخوان که در قسمت زیرین استخوان فمور یا ران قرار دارد، گردن استخوان ران می‌گویند. شکستگی گردن استخوان ران از جمله اشکال شایع شکستگی لگن است که افراد تجربه می‌کنند. احتمال بروز این نوع شکستگی در افراد مسنی که مبتلا به پوکی ساتخوان هستند، به طرز قابل توجهی بیشتر است. شکستگی گردن استخوان ران معمولا با عوارض جدی نظیر اختلال در فرآِند خون‌رسانی به سر استخوان ران همراه است.

2- شکستگی هیپ بین تروکانتریک

از انواع شکستگی استخوان لگن، شکستگی هیپ بین تروکانتریک است که عموما عوارض بسیار کمی به همراه دارد. از همین رو هم ترمیم این نوع شکستگی به دلیل خفیف‌بودن آن بسیار آسان است.

3- شکستگی پشت لگن

استخوان‌های پشت لگن نیز می‌تواند دچار شکستگی شود که در این صورت به آن شکستگی پشت لگن می‌گویند. این نوع شکستگی عموما ناحیه کمر و مهره‌های ستون فقرات را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

4- شکستگی استخوان عانه لگن

از دیگر نواحی که احتمال آسیب‌دیدگی و شکستگی آن در ساختار لگن وجود دارد، استخوان عانه لگن است. شکستگی استخوان عانه لگن که به استخوان شرمگاهی هم معروف است اغلب در نتیجه تصادف یا سقوط از ارتفاع اتفاق می‌افتد.

5- شکستگی غضروف لگن

اسباب اتصال استخوان‌های موجود در ناحیه لگن را غضروف‌ها فراهم می‌کنند. گاهی از اوقات همین غضروف‌ها در ناحیه لگن هستند که دچار آسیب یا شکستگی می‌شوند که در این حالت به آن شکستگی غضروف لگن گفته می‌شود.

6- شکستگی استرسی لگن

یکی از اشکال شکستگی استخوان لگن که تشخیص آن بسیار دشوار و غیرممکن است، شکستگی استرسی لگن است. این نوع شکستگی اشاره به وضعیتی دارد که در آن ترک‌هایی مویی در استخوان ران ایجاد می‌شود. این نوع شکستگی اغلب در ورزشکارانی مشاهده می‌شود که از مفاصل لگن به شکل مکرر استفاده می‌کنند.

7- شکستگی لگن استابولوم

شکستگی لگن استابلوم شکل دیگری از شکستگی لگن است که در آن نه تنها مفصل لگن دچار آسیب می‌شود بلکه مفصل ران نیز مقداری از شکستگی را تجربه می‌کند. به عبارتی در این نوع شکستگی سر استخوان ران از حفره استابولوم جدا می‌شود.

8- شکستگی ایلیوم لگن

از دیگر اشکال شکستگی استخوان لگن که احتمال بروز آن در دو نوع پایدار و ناپایدار وجود دارد، شکستگی ایلیوم لگن است. این نوع شکستگی در ناحیه استخوان‌های ایلیوم لگن اتفاق می‌افتد.

9- شکستگی گوی لگن

به شکستگی‌هایی که در آن گوی لگن یا حفره مفصل ران درگیر شده باشد، شکستگی گوی لگن گفته می‌شود. این نوع شکستگی که در ناحیه سر استخوان ران اتفاق می‌افتد تنها از طریق جایگزینی پروتز قابل درمان خواهد بود.

10- شکستگی اینترتروکانتریک لگن

این نوع شکستگی در برجستگی‌های استخوانی موجود در ناحیه فمور اتفاق می‌افتد. در واقع اینترتروکانتریک به بخشی از استخوان ران که بین گردن فمور و استخوان بلند و مستقیم ران قرار دارد، گفته می‌شود.

علت شکستگی استخوان لگن

علت شکستگی استخوان لگن با توجه یه سن افراد کاملا متغیر است. آنچه باعث می‌شود افراد در سنین جوانی این عارضه دردناک را تجربه کنند، عواملی نظیر تصادفات رانندگی، ضربه‌های شدید، زمین‌خوردن، انجام فعالیت‌های سنگین یا تمرینات ورزشی نامناسب است. در مقابل پوکی استخوان کلیدی‌ترین عامل ابتلای افراد به شکستگی لگن در میانسالان است. یک چرخش ناگهانی یا ضربه‌ای جزئی می‌تواند زمینه‌ساز بروز شکستگی لگن در افراد مسن شود.

شکستگی استخوان لگن در کودکان

شکستگی استخوان لگن در کودکان پدیده‌ای بسیار نادر و کم‌شیوع سات؛ بااین‌حال انرژی بی‌حدواندازه کودکان می‌تواند زمینه‌ساز بروز برخی آسیب‌های جسمانی در ناحیه لگن شود. سقوط از ارتفاع یا واردشدن ضربه شدید به ناحیه لگن از جمله دلایلی است که کودکان شکستگی استخوان لگن را تجربه می‌کنند. عموما این نوع شکستگی در کودکان به سه صورت اتفاق می‌افتد:

• شکستگی ایلیوم (قسمت فوقانی استخوان لگن)
• شکستگی ایسکسوم (قسمت تحتانی استخوان لگن)
• شکستگی یوبیس مرکزی (از دو طرف به ایسکیوم می‌پیوندد)

شکستگی استخوان لگن در جوانان

گروه دیگری از مخاطبان شکستگی لگن جوانان هستند که جامعه آماری بسیار کمی از این اختلال را به خود اختصاص می‌دهند. اصلی‌ترین عامل شکستگی استخوان لگن در جوانان تصادفات شدید یا ضربه‌های بسیار سنگین به ناحیه پاست. شکستگی استخوان لگن در جوانان در دو شکل زیر شیوع بیشتری دارد:

• شکستگی استخوان گردن فمور
• شکستگی تروکانتریک لگن

شکستگی استخوان لگن زنان

زنان بیش از مردان دچار شکستگی استخوان لگن می‌شوند. دلیل این امر هم وقوع پدیده یائسگی در زنان است که منجر به از دست‌رفتن توده‌های استخوانی و ایجاد ضعف و پوکی در استخوان‌ها می‌شود. جالب است بدانید که زنان 3 تا 4 برابر بیشتر از مردان این نوع عارضه را تجربه می‌کنند. عموما هم تنها راه درمان شکستگی استخوان لگن در زنان جراحی است.

شکستگی استخوان لگن در سالمندان

سن یکی از فاکتورهای بسیار مهمی است که ریسک احتمال بروز شکستگی لگن را در افراد به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. طبیعتا در سنین بالا استخوان‌ها ساختاری ضعیف‌تر و شکننده‌تر پیدا می‌کنند. از طرفی افراد در میانسالی از تعادل و قدرت کافی برای انجام حرکات روزانه خود برخوردار نیستند. این دو عامل زمینه‌ای دست به دست هم می‌دهد و بستر را برای بروز حوادث ناخوشایندی از جمله شکستگی استخوان لگن در سالمندان را فراهم می‌کند.

روش های درمان شکستگی استخوان لگن

نوع شکستگی استخوان لگن، سن افراد و وضعیت عمومی بدن از جمله پارامترهایی است که شیوه درمان را در شکستگی‌ها تعیین می‌کند. برخی از شکستگی‌های لگن به دلیل شدیدبودن نیازمند جراحی هستند. در مقابل گروهی از شکستگی‌ها هستند که به دلیل سن بالای فرد یا خفیف‌بودن نوع شکستگی قابلیت درمان با راهکارهای تهاجمی را ندارند. در ادامه می‌توانید انواع روش‌های درمان شکستگی استخوان لگن را مطالعه کنید.

↫ جراحی لگن

در اغلب موارد شکستگی استخوان لگن با جراحی درمان می‌شود. پزشک متخصص برحسب سن، سابقه پزشکی، نوع آسیب‌دیدگی، محل شکستگی و وضعیت عمومی بدن یکی از تکنیک‌های زیر را جهت جراحی و ترمیم آسیب انتخاب می‌کند:

‣ ترمیم مفصل ران

یکی از تکنیک‌های جراحی شکستگی استخوان لگن ترمیم مفصل ران است که با نام‌های دیگری همچون فیکساسیون داخلی یا پینینگ لگن هم شناخته می‌شود. در این تکنیک از پیچ، میله و صفحات فلزی جهت محک‌کردن استخوان‌ها و قراردادن آن‌ها در جای درست خود استفاده می‌شود.

‣ تعویض مفصل ران

یکی دیگر از راه‌های ترمیم شکستگی استخوان لگن با جراحی تعویض مفصل ران است که به دو صورت جزئی یا کلی انجام می‌پذیرد. در این روش بخشی جزئی از مفصل ران یا تمام قسمت‌های آن با قطعاتی مصنوعی جایگزین می‌شود.

↫ روش های بدون جراحی

یکی دیگر از روش‌های درمان شکستگی لگن راهکارهای غیرتهاجمی مانند گچ‌گرفتن، فیزیوتراپی، ورزش‌درمانی یا مصرف دارو است. قاعدتا از روش‌های درمان شکستگی لگن بدون جراحی زمانی استفاده می‌شود که وضعیت عمومی بیمار برای جراحی مناسب نبوده یا شکستگی‌ها از نوع بسیار خفیف آن باشد.

‣ گچ‌ گرفتن

گچ‌گرفتن یک یاز راهکارهای درمان شکستگی لگن است که عموما هم در کودکان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش با ثابت نگاه‌داشتن مفاصل شرایط را برای جوش‌خوردن استخوان‌ها و قراردادن آن‌ها در موقعیت مناسبش فراهم می‌کند.

‣ ورزش درمانی

از دیگر روش‌های غیرتهاجمی موثر در درمان شکستگی استخوان لگن انجام مجموعه‌ای خاص از تمرینات ورزشی است که بهتر است تحت نظارت فیزیوتراپیست انجام شود.

‣ فیزیوتراپی

فیزیوتراپی را می‌توان تکمیل‌کننده جراحی شکستگی لگن در افراد دانست. معمولا در این روش فیزیوتراپیست تلاش می‌کند با تجویز یک برنامه جامع از تمرینات بدنی سرعت بهبودی را در شما ارتقا دهد. تقویت عضلات، بهبود دامنه حرکتی، افزایش تعادل و انعطاف‌پذیری از مزایای بهره‌مندی افراد از تکنیک‌های فیزیوتراپی است.

‣ تزریق سلول بنیادی

سلول‌های بنیادی به مجموعه‌ای از سلول‌های نابالغی گفته می‌شود که از مغز استخوان گرفته می‌شوند. این سلول‌ها قابلیت زیادی برای تبدیل‌شدن به انواع مختلف سلول‌های بالغ در بخش‌های مختلف بدن را دارند. تزریق سلول های بنیادی در جهت بازسازی مفاصل به بافت‌های معیوب استخوان لگن می‌تواند اسباب بهبودی و ترمیم آسیب‌دیدگی را در این ناحیه فراهم کند.

‣ دارو درمانی

داروها تنها تسکین‌دهنده درد و التهاب در افراد هستند. بنابراین نمی‌توانند روش موثری برای درمان شکستگی لگن محسوب شوند. از داروها بعد از انجام جراحی نیز با هدف کاهش عفونت استفاده می‌شود.

عوامل خطر شکستگی استخوان لگن

هر نوع ضربه یا سقوط از ارتفاعی نمی‌تواند منجر به شکستگی استخوان لگن شود. طبیعتا وجود مجموعه‌ای از عوامل زمینه‌ساز پیدایش این اختلال در افراد می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

‣ سن

همان‌طور که گفته شد، سن مهم‌ترین عاملی است که افراد به واسطه آن شکستگی استخوان لگن را تجربه می‌کنند. آمارها نشان می‌دهد میزان ابتلای افراد به شکستگی لگن بعد از سنین 60 به بالا به طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.

‣ جنسیت

به طور تقریبی 75 درصد از شکستگی‌های استخوان لگن در زنان اتفاق می‌افتد و این یعنی جنسیت نیز از دیگر عوامل خطر این اختلال محسوب می‌شود. دلیل این تفاوت آماری هم تراکم کم توده استخوانی در زنان است.

‣ سبک زندگی

آنچه باعث می‌شود افراد در سنین جوانی نیز شکستگی لگن را تجربه کنند، داشتن سبک زندگی ناسالم است. رژیم غذایی فاقد ویتامین و املاح ضروری بدن یا عدم تحرک و ورزش‌نکردن از جمله عناصر مهم سبک زندگی ناسالم است.

‣ سابقه ابتلا به بیماری‌های متعدد

ابتلای افراد به برخی از بیماری‌های زمینه‌ای نیز ریسک بروز این عارضه ناخوشایند را در آن‌ها ارتقا می‌دهد. این بیماری‌ها شامل پوکی استخوان، پرکاری تیروئید، اختلالات روده‌ای و نارسایی آندورزی و بولیمیایی می‌شود.

‣ مصرف داروهای خاص

از دیگر فاکتورهایی که خطر شکستگی استخوان لگن را در افراد افزایش می‌دهد، مصرف داروهایی است که سبب تضعیف ساختار استخوان‌ها می‌شود. معروف‌ترین این داروها هم کورتیزون و پردنیزون است.

‣ مصرف دخانیات

در وصف مضرات دخانیات هرچه بگوییم کم گفته‌ایم. این ماده خانمان‌سوز در کنار تمام آسیب‌هایی که به بدن وارد می‌کند سبب بروز اختلال در فرآیند استخوان‌سازی بدن نیز می‌شود. از‌همین‌رو کسانی که اعتیاد به مصرف مواد دارند، بیش از سایر افراد در معرض خطر شکستگی استخوان لگن هستند.

راهکارهای پیشگیری از شکستگی لگن

اگرچه نمی‌توان تمام عوامل محیطی یا فردی موثر در بروز شکستگی لگن را تحت کنترل خود درآورد؛ اما این امکان وجود دارد تا افراد با انجام مجموعه‌ای از راهکارها احتمال وقوع این عارضه را در خود کاهش دهند. این راهکارها عبارتند از:

• مصرف کافی و به اندازه کلسیم و ویتامین D
• گنجاندن ورزش و تمرین‌های بدنی مناسب در برنامه روزانه به منظور تقویت استخوان‌ها و حفظ تعادل
• اجتناب از مصرف دخانیات و الکل
• داشتن برنامه منظم سالیانه چکاپ سلامتی جهت سنجش بینایی و میزان پوکی استخوان
• مشورت با پزشک درباره مصرف داروهای تضعیف‌کننده استخوان

شکستگی استخوان لگن در یک کلام

یکی از اشکال دردناک آسیب‌دیدگی که افراد می‌توانند تجربه کنند، شکستگی استخوان لگن است. این عارضه ناخوشایند در اغلب موارد حاصل ضربه‌های شدید و ناگهانی، تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع یا پوکی استخوان است. بهترین و موثرترین روش درمان این اختلال در افراد جراحی است که فرآیند انجام آن متناسب با وضعیت بدنی بیمار و میزان آسیب‌دیدگی صورت می‌پذیرد.