عمل جراحی تونل کارپال دست جز درمان‌های تخصصی است که توسط جراح ارتوپد انجام می‌شود. آمادگی برای جراحی و مراقبت‌های بعد از عمل تونل کارپال میتواند به‌اندازه خود جراحی مهم باشد. این مقاله راهنما از سایت دکتر حسن براتنی به شما کمک می‌کند تا اطلاعات ضروری را برای آمادگی شروع درمان، گذراندن دوره بهبودی آسان‌تر و رعایت درست مراقبت های بعد از عمل تونل کارپال به دست آورید.
روند جراحی تونل کارپل
در سندروم تونل کارپال عصب مدیان درون تونل کارپل فشرده می‌شود و توانایی عملکرد طبیعی را از دست داده یا در مواردی بیمار دچار چسبندگی عصب دست می‌شود. برای حل مشکل جراح ارتوپد رباط کارپال یا سقف تونل را برش می‌دهد. با بریدن رباط فشار روی عصب مدیان مچ دست برداشته و علائم برطرف می‌شود. نوع جراحی میتواند جراحی باز یا عمل آندوسکوپی باشد.
دوره نقاهت بعد از عمل تونل کارپال دست
بلافاصله پس از جراحی دست بانداژ می‌شود. بالا نگهداشتن دست به کاهش تورم کمک می‌کند. کمی حس درد، ناراحتی، تورم یا محدودیت حرکتی در ناحیه مچ دست طبیعی است. روند بیماری براساس نوع جراحی، شدت پیشرفت بیماری و وضعیت سلامت بیمار متفاوت خواهد بود. زمان بهبودی هم میتواند در هر بیمار متفاوت باشد؛ اما به‌طور معمول چند ماه زمان برای بهبودی کامل دست نیاز است.
مراقبت‌های اولیه بعد از عمل تونل مچ دست
ممکن است جراح برای مدتی استفاده از شانه‌بند طبی را توصیه می‌کند. بیشتر بیماران تشویق می‌شوند تا سریع‌تر با تمرینهای ساده فعالیت دست را شروع کنند. این کار به تحرک آسان و کاهش گرفتگی و ورم دست کمک می‌کند. در روز عمل از برداشتن اجسام بپرهیزید تا ناچار به تحمل درد نباشید. اقدامات زیر گام‌های بعدی در مسیر مراقبت‌های بعد از عمل تونل کارپال هستند؛
‣ مراقبت لازم تا 2 روز پس از عمل تونل کارپال
ناحیه جراحیشده با بانداژ پوشیده می‌شود و تا جای ممکن باید دست را بالا نگه دارید. احتمالا پزشک برای شما داروی ضد درد تجویز می‌کند. علاوه‌براین بهتر است مچ دست، انگشتان و شست را به اندازه توانتان حرکت دهید.
‣ مراقبت‌های لازم تا 14 روز پس از عمل
پس از دو روز ابتدایی پانسمان‌های حجیم اولیه را با پانسمان سبک‌تری جایگزین کنید. تعویض پانسمان باید تا چند روز ادامه یابد؛ زیرا تمیز و خشک نگهداشتن زخم جراحی ضروری است. احتمالاً روز دوازدهم، با تشخیص پزشک، باید برای کشیدن بخیه‌ها به مرکز درمانی بروید؛ مگر اینکه از نخ جراحی قابل جذب استفاده شده باشد. حرکت مچ، انگشت‌ها و انگشت شست را ادامه دهید و فعالیت‌های سبکی با دست داشته باشید.
‣ 14 روز پس از عمل تونل کارپل
ماساژ جای زخم از سفت و حساس‌شدن دست جلوگیری می‌کند. ممکن است پزشک توصیه کند پس از دو هفته جای زخم را با کرم‌های ترمیم‌کننده ماساژ دهید. حرکت‌های دایره‌ای کوچک و محکم به مدت تقریبا 2 تا 3 دقیقه، بین 3 تا 4 بار در روز به بهبود وضعیت شما کمک می‌کند. ماساژدهی را تا 12 هفته پس از جراحی ادامه دهید.
‣ 2 تا 3 هفته بعد از جراحی تونل کارپال
با گذشت دو هفته بازگشت به عملکرد عادی ممکن می‌شود. برای این هدف برنامه‌ریزی کنید. البته زمان دقیق بهبودی به شرایط مختلف، ازجمله شغل و فعالیت‌های معمول زندگی هر فرد، بستگی دارد. اگر شغلتان به‌گونه‌ای است که باید اشیا سنگین بلند کنید یا کارهای تکراری با دست انجام دهید برای استراحت زمان بیشتری نیاز دارید. با این حال بهترین تمرین برای بازگرداندن قدرت و عملکرد دست و مراقبت های بعد از عمل تونل کارپال دست استفاده معمول و انجام کارهای سبک روزانه است.
‣ بررسی وضعیت دست پس از 6 ماه
در ماه‌های بعدی جای زخم کم‌رنگ و محو می‌شود. می‌توانید به‌طور عادی از دست استفاده کنید. ممکن است همچنان کمی حساسیت در ناحیه جراحی یا کاهش قدرت در دست را احساس کنید. ماساژ و تمرین مناسب به ازبین‌رفتن علائم کمک می‌کند. بیشتر بیماران پس از جراحی علائم قبلی، مانند احساس گزگز را نخواهند داشت. عمل جراحی نقش موثری در بهبود علائم یا جلوگیری از بدترشدن آن دارد. اگر همچنان احساس درد داشتید حتماً موضوع را با پزشک در جریان بگذارید.
مراقبت از زخم عمل تونل کارپال
خطر عفونت زخم یا برجاماندن اثر آن روی پوست جز عوارض احتمالی جراحی‌ها است. با تعویض پانسمان در زمان مناسب، خشک و تمیز نگهداشتن آن، رعایت نکات مراقبتی و مراجعه به پزشک برای معاینه مجدد می‌توانید عوارض را کاهش دهید.
علاوه‌براین جلسات فیزیوتراپی بعد از عمل برای جلوگیری از تشکیل بافت اسکار و بازگرداندن قدرت به مچ دست مهم است. درمان فیزیوتراپی اغلب شامل موارد زیر می‌شود:
- حرکت‌های کشش مچ و انگشت
- تمرینهای تقویت‌کننده عضلات دست
- آموزش دربارۀ وضعیت مناسب و موقعیت مچ دست
- مراقبت‌هایی برای مناسب‌سازی فضای کاری
7 نکته مراقبتی بعد از عمل تونل کارپال دست
- بیشتر بیماران تا دو هفته بعد از جراحی به اسپلینت مچ دست نیاز دارند.
- ممکن است برای تعویض پانسمان یا کشیدن بخیه‌ها نیاز به مراجعه نزد متخصص داشته باشید.
- برای جلوگیری از تورم دست بعد از عمل زمان خواب همچنان دست را بالا نگه دارید.
- پس از برداشتن اسپلینت دوره فیزیوتراپی را آغاز کنید.
- اسپلینت برای مراقبت از مچ دست ضروری است و جراح از شما می‌خواهد فعالیت‌هایتان را محدود کنید؛ اما تمرینهای تقویت مچ به شما بسیار کمک می‌کند.
- روند بهبودی و زمان مورد نیاز برای استراحت به سن، وضعیت سلامت عمومی بدن و توجه به نکات مراقبتی توصیه‌شده از سوی جراح بستگی دارد.
- پس از عمل خیلی زود علائم بهبودی را مشاهده می‌کنید. بااین‌حال بین سه ماه تا یک سال زمان لازم است تا توانایی انجام فعالیت‌ها یا ورزش سنگین را به دست آورید.
💊 از علائم تا درمان تنیس البو یا آرنج تنیس بازان 💊
بازگشت به فعالیت‌های روزمره بعد از عمل تونل کارپال
پس از گذشت دوهفته از جراحی کم‌کم توان حرکتی به دست باز می‌گردد. در این مدت باید بتوانید دستتان را مشت کنید. همچنین فعالیت‌های روزمره را، به‌تنهایی با دستی که جراحی آزادسازی تونل کارپال روی آن انجام شده است، انجام دهید. اگر هنگام فشار یا تکیه‌دادن روی ناحیه جراحیشده احساس ناراحتی جزئی دارید جای نگرانی نیست. این احساس به‌مرور زمان بهتر می‌شود. هر گاه احساس امنیت کردید می‌توانید به فعالیت‌های حساس‌تری مانند رانندگی بازگردید.
تمرینات فیزیوتراپی و بازتوانی بعد از عمل تونل مچ دست
بعد از عمل، هرچه سریع‌تر تمرین مچ دست را انجام دهید. این کار به بازیابی تحرک و قدرت مفصل و مچ کمک می‌کند. در اولین تمرین احساس کمی درد و ناراحتی طبیعی است؛ اما اجازه ندهید درد به آستانه آسیب برسد یا مانع از ادامه تمرین‌ها شود. حرکت‌های ساده زیر میتواند برایتان مفید باشد:
1. خمکردن انگشت شست
انگشت شست را رو به داخل خم کنید تا شست پایه انگشت کوچک را لمس کند. 5 ثانیه نگه دارید و به حالت قبلی برگردید. این تمرین را در طول روز 4 نوبت و در هر نوبت 5 بار انجام دهید.
2. حرکت نیشگون گرفتن
در این تمرین مناسب عمل تونل کارپال نوک انگشت شست خود را به نوک هر یک از انگشت‌های دست برسانید. پس از لمس آن 5 ثانیه نگه دارید. این تمرین را 5 بار تکرار کنید.
3. خم و صاف‌کردن مچ دست
هنگام اجرای این حرکت ساده مچ دست را بهآرامی رو به پایین خم کنید و مدت 5 ثانیه نگه دارید. سپس مچ دست را برای پنج ثانیه به سمت بالا بکشید. این حرکت را 5 بار، در طول روز 4 نوبت، تکرار کنید.
مراقبت‌های ثانویه بعد از عمل تونل کارپال توسط پزشک
عمل سندروم تونل کارپال جز جراحی‌های سنگین نیست و معمولاً به روش آندوسکوپی با برش کوچکی در دست قابل اجرا است. بنابراین نگرانی چندانی نخواهید داشت. با وجود این معاینه منظم زخم و بررسی عملکرد دست، تعویض پانسمان، کشیدن بخیه و آموزش نکات و تمرینهایی برای کمک به بهبودی جز اقدامات ثانویه پزشک و کادر درمان شما است. همچنین در صورت لزوم و احساس نیاز با هدف بهبودی سریع‌تر و تضمینی می توانید از خدمات پرستاری ارتوپدی در منزل بهره بگیرید.
عوامل خطر بعد از عمل تونل کارپال دست
پس از جراحی ممکن است احساس بی‌حسی یا درد و ناراحتی داشته باشید. مصرف داروهای ضد درد تجوزشده توسط پزشک و کمپرس یخ روی ناحیه دردناک میتواند به کنترل شرایط کمک کند. علائم ادامه‌دار یا جدی‌تر حتماً نیاز به معاینه متخصص دارد.
در نهایت…
در این پست درباره مراقبت‌های بعد از عمل تونل کارپال توضیح دادیم. در صورتی که نیاز به راهنمایی‌های بیشتری باشد پزشک متخصص و جراح ارتوپد دکتر حسن براتی، توضیحات لازم را به شما می‌دهند. برای رزرو نوبت به‌صورت آنلاین یا حضوری می‌توانید فرم درخواست نوبت را در همین وب‌سایت تکمیل و ارسال کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود.
سوالات متداول شما
مهمترین اقدامات مراقبتی پس از عمل تونل کارپال دست چیست؟
مراقبت از زخم و تعویض پانسمان، بالا نگهداشتن دست، پرهیز از برداشتن اجسام با دست جراحیشده، شروع به تمرینهای ساده دست و مچ و انجام فیزیوتراپی میتواند روی نتیجه موفق درمان تاثیرگذار باشد.
چه تمرینهایی برای بعد از عمل تونل کارپال مناسب است؟
خمکردن انگشت شست رو به کف دست و بازگشت به حالت قبل، لمس انگشت شست و نوک هریک از انگشتان دست و خموصافکردن مچ دست رو به بالا و پایین میتواند چند نمونه تمرین سبک برای تقویت مچ دست و بازیابی قدرت حرکتی آن باشد.