پارگی تاندون دست می‌تواند مشکلی جدی باشد و بی‌توجهی به درمان آن ممکن است باعث درد طاقت‌فرسا و ازکارافتادن عملکرد دست شود. برای درمان پارگی تاندون دست پزشک متخصص ارتوپد به علائم و نشانه‌های خاص توجه می‌کند. پس از آن نوع و روند درمان متناسب با شدت پارگی انتخاب می‌شود. در این مقاله از وب‌سایت دکتر حسن براتی با بررسی نکات مربوط به این مشکل تلاش می‌کنیم شما را برای دستیابی به درمان موثر راهنمایی کنیم.

منظور از ترمیم پارگی تاندون چیست؟

دست شما از ده‌ها استخوان، ماهیچه، اعصاب، رگ‌های خونی و موارد دیگر تشکیل شده است. تمام این اجزا با هم کار می‌کنند؛ تا به کارهای روزمرۀ خود برسید. علاوه‌براین تاندون‌هایی در دستان شما است که نقشی کلیدی در عملکرد دست ایفا می‌کنند. باوجوداین تاندون‌ها بافت آسیب‌پذیری هستند.

درواقع تاندون بافتی رشته‌ای است که ماهیچه‌های بدن را به استخوان متصل می‌کند. این رشته‌ها امکان حرکت مفاصل را فراهم کرده است. اما گاهی نیروهای واردشده بر تاندون به بیش از 5 برابر وزن بدن شما می‌رسد. پس در موارد نادری تاندون‌ها می‌توانند دچار آسیب‌دیدگی یا پارگی شوند.

تاندون‌های ماهیچه‌های چهارسر ران، آشیل، روتاتور کاف و ماهیچه دو سر بازو بیش از همه در معرض این خطر هستند.

آشنایی با کارکرد تاندون‌های دست

به‌طور کلی دو مجموعه تاندون به قسمت‌های مختلف دست شما متصل هستند:

• تاندون‌های فلکسور در قسمت کف دست قرار دارند. با کمک همین تاندون‌ها است که می‌توانید انگشتان و شست را خم کنید، دستتان را مشت کنید یا اشیاء را بردارید. آسیب تاندون فلکسور معمولاً در فوتبال و سایر ورزش‌های تماسی دیده می‌شود.
• تاندون‌های اکستانسور در پشت دست شما قرار دارند. آن‌ها انگشتان و شست را صاف می‌کنند و به دست اجازه می‌دهند اشیا را رها کند.

در مجموع درون دستتان 9 تاندون خم‌کننده و 12 تاندون اکستانسور دارد. بسیاری از ماهیچه‌های متصل به این تاندون‌ها از ناحیۀ آرنج شروع می شوند.

دلایل رایج پارگی تاندون دست

علل پارگی تاندون یکی از مواردی است که نیاز به بررسی دارد. پارگی بافت با اشیاء تیز مانند چاقو یا ورقه‌های فلزی، حادثه هنگام استفاده از تجهیزات صنعتی مانند اره‌های رومیزی و ماشین‌های چمن‌زنی، گیرکردن یا کشیده‌شدن شدید هنگام بازی ورزشی یا ضربه مستقیم می‌تواند منجر به این نوع آسیب شود.

بیشتر موارد پارگی تاندون در افراد میانسال یا مسن دیده می‌شود. به‌علاوه در مبتلایان به بیماری‌های خاص مانند نقرس و پرکاری پاراتیروئید پارگی تاندون شیوع بیشتری دارد.

متداول‌ترین دلایل پارگی تاندون دست عبارتند از:

• ضربه مستقیم به دست
• بالارفتن سن؛ کاهش خون‌رسانی به بافت‌ها در سنین بالا سبب کاهش جریان خون درون تاندون و در نهایت ضعیف‌شدن این بافت می‌شود.
• تحمل فشار زیاد روی تاندون؛ در مواردی که نیروی غیر عادی وارد شود فشار بیشتری هم به تاندون درگیر این حرکت تحمیل می‌شود. کشیده‌شدن و انقباض ماهیچه در جهت مخالف نمونه‌ای از این حرکت‌ها است.
• فعالیت بدنی شدید؛ به‌طور خاص در افرادی که شرایط جسمانی خوبی ندارند فعالیت شدید می‌تواند باعث پارگی تاندون شود.
• تزریق استروئید به تاندون؛ این روشی است که گاهی برای درمان تاندونیت شدید استفاده می‌شود.
• مصرف آنتی بیوتیک؛ برخی از داروهای آنتی بیوتیک خاص، مانند فلوروکینولون‌ها، خطر پارگی تاندون‌های بدن را، به‌ویژه تاندون آشیل، افزایش می‌دهند.

علائم و نشانه‌های پارگی تاندون دست

آسیبی که با علائم زیر همراه است می‌تواند احتمال پارگی تاندون را تقویت کند:

• شنیدن یا احساس ضربه به دست
• احساس درد شدید هنگام حرکت
• کبودی سریع یا بلافاصله پس از آسیب
• تورم
• ناتوانی در استفاده از دست آسیب‌دیده
• ناتوانی در حرکت‌دادن یا خم و صاف‌کردن کامل انگشتان یا دست
• ناتوانی در تحمل وزن
• تغییر شکل ناحیه آسیب‌دیده یا افتادگی انگشت

 

متخصص استخوان‌ها و مفاصل معمولاً با استفاده از معاینه بالینی پارگی تاندون را تشخیص می‌دهد. بااین‌حال برای تایید تشخیص اولیه و تعیین شدت پارگی نیاز به تست‌های تخصصی و تصویربرداری اشعه ایکس و ام‌ آر آی است. پزشک با بررسی نتایج ام آر آی می‌تواند تشخیص دهد پارگی تاندون جزئی است یا کامل. همچنین با اطمینان بیشتری سایر موارد احتمالی را کنار می‌گذارد.
روش‌های درمان پارگی تاندون دست

درمان پارگی تاندون می‌تواند شامل تکنیک‌های خودمراقبتی در منزل، استراحت‌دادن و بی‌تحرک نگه‌داشتن یا درمان‌های تخصصی زیر نظر پزشک باشد. در ادامه هریک از این موارد را به‌طور مختصر بررسی می‌کنیم:

1- روش‌های ترمیم تاندون دست بدون جراحی شامل توصیه‌هایی هست که برای انواع پارگی تاندون، صرف‌نظر از محل آن، موثر است. در موارد خفیف روش درمان خانگی استاندارد یا تکنیک RICE شامل استراحت، کمپرس یخ، باندپیچی ناحیه آسیب‌دیده یا استفاده از اسپلیت برای به‌حداقل رساندن تورم، بالانگه‌داشتن عضو آسیب‌دیده نسبت به قلب را می‌توانید پیش از مراجعه به پزشک انجام دهید.

2- استفادها ز وسایل مراقبتی شامل مچ بند و بانداژ نیز کمک کمننده خواهد بود، همچنین لازم به یادآوری است که هنگام باندپیچی ناحیه مورد نظر باید مطمئن شوید که بانداژ جریان خون را در آن ناحیه قطع نمی‌کند.

3- دارودرمانی یکی دیگر از روش‌های متداول است که شاید پزشکتان به شما توصیه کند. روش فیزیوتراپی به تنهایی یا در کنار سایر روش‌های درمانی، مثلاً پس از عمل جراحی، می‌تواند به بازگشت قدرت طبیعی دست و عملکرد تاندون‌ ترمیم‌شده کمک کند.
حراجی

4- زمانی که پزشک از شدت پارگی کامل مطمئن شده و احتممال چسبندگی عصب مچ دست را نیز بررسی کند، ممکن است عمل جراحی را برای ترمیم تاندون انتخاب کند. تاندون‌هایی که به‌طور کامل بریده شده‌اند در بیشتر موارد نیاز به عمل جراحی دارند. جراح ارتوپد حرفه‌ای و باتجربه بهترین روش درمانی را برای شما مشخص می‌کند.

ورزش پارگی تاندون دست

پس از جراحی احتمالاً پزشک از شما می‌خواهد تمرین‌هایی را انجام دهید تا دست به‌مرور قدرت و عملکرد گذشتۀ خود را به دست آورد. فراموش نکنید تنها مجاز به انجام تمرین‌هایی هستید که توسط پزشک ارتوپد یا فیزیوتراپیست معتبر توصیه شده است. هر حرکت اشتباه می‌تواند فرایند ترمیم تاندون‌ها را با مشکل مواجه کند. به‌طور معمول در هفته اول تا چهارم پس از عمل تمرین‌های زیر توصیه می‌شود:

• درون آتل دست و با برداشتن نوارهای کناری ورزش کنید. از دست دیگر خود کمک بگیرید. به مدت 5 ثانیه تک تک انگشت‌های دست را به سمت بالا نگه‌دارید و سپس به سراغ انگشت بعدی بروید. این کار را 5 بار تکرار کنید.
• همزمان تمام انگشتان خود را از سطح آتل بلند کنید. این کار را 5 بار، هر بار به‌مدت 5 ثانیه انجام دهید. این تمرین را می‌توانید هر یک تا دو ساعت تکرار کنید.
• بند انگشت‌ها را به‌صورت قلاب رو به کف دست خم کنید. 5 ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. این کار را 5 بار هر 1 تا 2 ساعت تکرار کنید.

پس از گذراندن این دوره مراحل پیشرفته‌تر ورزش پارگی تاندون دست را می‌توانید بدون آتل ادامه دهید.

پیشگیری از پارگی تاندون دست

برای جلوگیری از احتمال پارگی در آینده باید علل پارگی تاندون را بشناسید و از آن‌ها اجتناب کنید. در بخش‌های قبلی دلایل و علت‌های شایع این مشکل بیان شد. بسیاری از افرادی که دچار آسیب تاندون دست شده‌اند آن را یک حادثه توصیف می‌کنند. بنابراین رعایت نکات احتیاطی می‌تواند مهم‌ترین راهکار پیشگیری آسیب‌های تاندونی باشد. علاوه‌ بر این مشکلات مفصلی درمان‌نشده که در ابتدا خفیف به نظر می‌رسد ممکن است منجر به پارگی‌های جدی‌تر شود. اگر مشکوک به آسیب تاندون دست هستید فوراً با پزشک تماس بگیرید. درمان در هفت تا ده روز اول پس از آسیب شانس موفقیت درمان را افزایش می‌دهد.

+ فرآیند ترمیم پارگی تاندون دست

شرایط بدن افراد مختلف با هم تفاوت دارد. هر آسیب هم منحصربه‌فرد است. بنابراین هر فرآیند درمان و توانبخشی متفاوت خواهد بود.

+ مراقبت‌های بعد از درمان پارگی تاندون دست

احتمالاً کنجکاو هستید بدانید پس از جراحی تاندون دست باید چه کارهایی انجام دهید و از انجام چه کارهایی بپرهیزید. جراح شما ممکن است چند جلسه کاردرمانی یا فیزیوتراپی را با هدف توانبخشی تاندون ترمیم‌شده تجویز کند. همچنین گاهی از بیمار خواسته می‌شود از یک آتل یا اسپلینت سفارشی استفاده کند.

+ محدودیت‌های بعد از درمان پارگی تاندون دست

روند درمان در بیماران مختلف متفاوت است؛ اما تقریباً به 6 هفته زمان نیاز خواهید داشت. در طی این دوره فقط مجاز هستید در دامنه حرکتی کنترل‌شده فعالیت کنید. جلسه‌های فیزیوتراپی یا ورزش پارگی تاندون دست هر هفته و براساس پروتکل جراحی انجام می‌شود. بنابراین استفاده عادی از دست تا حد زیادی محدود می‌شود.

+ عوامل خطر بعد از جراحی تاندون دست

پزشک متخصص جراحی مفاصل و استخوان‌ها و کادر درمانی تخصصی ایشان شما را برای اقدامات احتیاطی مناسب راهنمایی می‌کنند. مانند هر عمل جراحی دیگری، احتمال عوارض بعد از جراحی تاندون دست هم دور از انتظار نیست. عفونت و احتمال چسبندگی تاندون دست و سندروم تونل کارپال نمونه‌هایی از پیامدهای جراحی تاندون دست هستند. اگر مراقبت‌های بعد از عمل را به‌درستی رعایت نکنید به فرایند ترمیم تاندون آسیب می‌زنید.

برای درمان پارگی تاندون دست از پزشک ارتوپد باتجربه کمک بگیرید!

همان‌طور که اشاره شد درمان پارگی تاندون دست نیاز به رسیدگی و درمان دارد. متناسب با شدت آسیب، روش‌های بدون نیاز به جراحی و عمل جراحی توسط پزشک متخصص باتجربه موثر خواهد بود. دکتر حسن براتی، متخصص جراحی استخوان‌ها و مفاصل و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سابقه درخشانی در درمان انواع دردهای مفصلی، ازجمله جراحی پارگی تاندون دست دارد. برای رزرو نوبت می‌توانید فرم نوبت‌دهی آنلاین را از همین وب‌سایت تکمیل و ارسال نمایید.