جراحی بسته پارگی تاندون روتاتور کاف

اگر دچار پارگی تاندون شانه هستید، پزشک ممکن است جراحی آرتروسکوپی را برای رفع پارگی توصیه کند. در طول ترمیم پارگی تاندون روتاتورکاف به روش جراحی بسته یا آرتروسکوپی، جراح شما یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ را در مفصل شانه شما قرار می‌دهد. دوربین تصاویر را روی صفحه مانیتور نمایش می‌دهد و جراح شما از این تصاویر برای شناسایی محل آسیب و ترمیم آن استفاده می‌کند.

ترمیم پارگی تاندون روتاتورکاف به روش جراحی آرتروسکوپی معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و کم‌تهاجمی‌ترین روشی است که برای ترمیم پارگی روتاتور کاف استفاده می‌شود. در مقاله زیر از سایت دکترحسن براتی، جراح و متخصص ارتوپدی، اطلاعات مفیدی در مورد درمان جراحی آسیب‌های روتاتور کاف، تکنیک‌های جراحی، علائم پارگی، بهبودی، توانبخشی پس از عمل، عوارض و نتیجه جراحی به شما ارائه خواهیم داد.

پارگی تاندون روتاتورکاف چه زمانی رخ می‌دهد؟

پارگی تاندون روتاتورکاف یکی از دلایل شایع درد و ناتوانی در میان افراد بزرگسال است. این پارگی منجر به ضعف شانه و در نهایت ایجاد اختلال در عملکرد روزانه افراد می‌شود. به‌طوری که انجام فعالیت‌های معمولی نظیر پوشیدن لباس یا شانه‌زدن موها برای افراد تبدیل به کاری دشوار و طاقت‌فرسا می‌شود. قبل از اینکه به دلایل شایع پارگی تاندون شانه بپردازیم، خوب است اشاره‌ای کوتاه به آناتومی این عضو از بدن داشته باشیم.

شانه از سه استخوان اصلی با نام‌های هومروس (استخوان فوقانی بازو)، اسکاپولا (کتف) و کلاویکل (ترقوه) تشکیل شده است. شانه به‌عنوان یک مفصل توپ و کاسه به‌حساب می‌آید. محل قرارگیری سر استخوان فوقانی بازو یا هومروس در یک کاسه کم‌عمق در پهنای شانه است. بازو به‌واسطه تاندون روتاتور کاف که ترکیبی از 4 عضله است در کاسه شانه ثابت نگاه داشته می‌شود. تاندون روتاتور کاف ضمن پوشاندن کامل سر هومروس منجر به اتصال آن به استخوان کتف می‌شود و با همین اتصال اسباب پرخش و حرکت‌دادن بازو را فراهم می‌کند. از طرفی یک کیسه لغزاننده به نام بورسا بین روتاتور کاف و استخوان بر روی راس شانه (آکرومیون) وجود دارد. بورسا شرایطی را فراهم می‌کند تا تاندون‌های روتاتور کاف به هنگام حرکت بازو آزادانه بلغزند. شایان ذکر است که در هنگام آسیب یا صدمه به تاندون‌های روتاتور کاف، این بورسا نیز می‌تواند ملتهب و دردناک شود. پارگی تاندون شانه در نتیجه دو علت اصلی رخ می‌دهد. این دلایل عبارتند از:

• پارگی حاد

یکی از دلایل رایج پارگی تاندون شانه بلندکردن اجسام خیلی سنگین طی حرکتی ناشیانه و نادرست است. در این شرایط با پارگی تاندون شانه به صورت حاد آن روبه‌رو خواهیم شد. به‌گونه‌ای که احتمال بروز آسیب‌های دیگر نظیر دررفتگی شانه یا شکستن استخوان ترقوه هم وجود خواهد داشت. از دیگر مواردی که می‌توان در گروه پارگی تاندون شانه از نوع حاد آن گنجاند، افتادن روی زمین با بازو است.

• پارگی دژنراتیو

بخش عظیمی از پارگی تاندون شانه در طی زمان و در نتیجه فرسودگی تاندون‌ها رخ می‌دهد. این گروه از پارگی تاندون شانه را که عموما با افزایش سن بیشتر می‌شوند، پارگی دژنراتیو می‌گویند. از دلایل شایع پارگی تاندون شانه از نوع دژنراتیو بایستی به فهرستی از موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده بیش از حد و فشار‌ بالا روی شانه

مشاغل و ورزش‌هایی که با حرکات مکرر شانه سروکار دارند، از جمله دلایل شایع این نوع پارگی به‌حساب می‌آیند. حرکات مکرر و پرفشار شانه با ایجاد فشار بر تاندون‌ها و عضلات موجب پارگی تاندون شانه از نوع دژنراتیو می‌شود.

• مشکلات مرتبط با کم‌خونی

فرآیند خون‌رسانی در بدن را بایستی اصلی‌ترین عملکرد رد بدن دانست که منجر به زنده‌ نگه‌داشتن ارگان‌های مختلف بدن می‌شود. با افزایش سن جریان خون‌رسانی در بخش‌های مختلف بدن به‌ویژه تاندون‌های روتاتور کاف کاهش پیدا می‌کند. همین امر موجب می‌شود بدن توانایی طبیعی خود را در ترمیم و بهبودی آسیب‌های تاندون ازدست بدهد. نتیجه این اختلال اغلب پارگی تاندون شانه خواهد بود.

• خارهای استخوانی

یکی دیگر از دلایل رایج پارگی تاندون شانه شکل‌گیری خارهای استخوانی در قسمت زیرین استخوان آکرومیون است. با حرکت‌دادن بازوها، خارها با تاندون روتاتور کاف تماس پیدا می‌کند و با هر بار تماس بیشتر، اسباب ضعف و پارگی تاندون شانه را فراهم می‌کند.

علائم پارگی تاندون شانه

پارگی تاندون شانه را می‌توان در دو طیف خفیف و شدید با عنوان پارگی جزئی و پارگی تمام ضخامت یا کامل تقسیم‌بندی کرد. در پارگی جزئی که با عنوان پارگی ناقص هم شناخته می‌شود، تنها با آسیب تاندون‌ها مواجه هستیم. در مقابل در پارگی کامل یا تمام ضخامت با جداشدن تاندون‌ از استخوان روبه‌رو هستیم. اگرچه هر یک از این نوع پارگی‌ها علائم و نشانه‌های متفاوتی را به‌دنبال دارد؛ بااین‌حال اصلی‌ترین نشانه پارگی تاندون شانه را می‌توان احساس درد دانست که در شب و به‌هنگام استراحت شدت بیشتری پیدا می‌کند. نشانه‌های زیر می‌تواند هشداری برای پارگی تاندون شانه باشد:

• احساس درد و ناراحتی به هنگام استراحت
• احساس درد و ناراحتی به هنگام حرکت‌دادن بازو
• احساس درد و ناراحتی به هنگام بلندکردن اجسام
• احساس صدای ترق ترق یا کریپتوس به هنگام حرکت‌دادن شانه

چه زمانی جراحی بسته پارگی تاندون روتاتورکاف پیشنهاد می‌شود؟

اساسا جراحی روتاتورکاف آخرین گزینه درمانی برای ترمیم و بهبودی پارگی تاندون شانه محسوب می‌شود. تلاش پزشکان بر این است که آسیب‌دیدگی و پارگی تاندون شانه را با روش‌های غیرجراحی مداوا کنند. بااین‌حال زمانی که پارگی تاندون روتاتورکاف وسعت بیشتری پیدا کرده باشد و گزینه‌های غیرجراحی در درمان این میزان از آسیب‌دیدگی کارساز نباشد، بهترین راه درمان همان جراحی پارگی تاندون شانه خواهد بود. ما در ادامه به شرح مفصل جراحی تاندون شانه خواهیم پرداخت. اما قبل از آن اشاره‌ای کوتاه به روش‌های درمان غیر جراحی پارگی تاندون روتاتورکاف داریم. از بهترین راهکارهای درمان غیر جراحی تاندون شانه موارد زیر را می‌توان نام برد:

• اصلاح فعالیت

اگر پارگی تاندون شانه به تازگی شروع شده باشد، مهمترین اقدام درمانی، اصلاح فعالیت خواهد بود. در این مرحله از بیماری به افراد توصیه می‌شود تا بهبودی کامل از انجام حرکاتی که در آن مجبور به بالاکردن دست‌ها هستند، اجتناب ورزند.

• دارو

داروها با هدف تسکین درد یک دیگر از اقدامات درمانی غیر جراحی است که می‌توانند با تشخیص پزشک تجویز شوند. اصولا تفاوتی بین داروی خارجی و داخلی وجود ندارد. چراکه عملکرد اصلی تمام این داروها تسکین درد و بهبود علائم است.

• فیزیوتراپی

انجام حرکات ورزشی مناسب بخش دیگری از درمان‌های غیر جراحی پارگی تاندون شانه را تشکیل می‌دهد. انجام این نوع حرکات ورزشی ضمن تقویت عضلات شانه از بروز آسیب بیشتر هم جلوگیری می‌کند.

• تزریق استروئید

در مواردی که اصلاح فعالیت، استراحت، دارو و فیزیوتراپی منجر به تسکین ردد و بهبودی علائم پارگی تاندون شانه نشود، ازریق کورتیزون می‌تواند مفید باشد.

اگر درد شما با روش‌های غیرجراحی بهبود نیابد، پزشک ممکن است جراحی را به عنوان گزینه‌ای برای ترمیم پارگی روتاتورکاف پیشنهاد دهد. درد مداوم نشانه اصلی جراحی است. اگر بسیار فعال هستید و از بازوهای خود برای کارهای بالای سر یا ورزش استفاده می کنید، احتمال اینکه پزشک شما جراحی را نیز پیشنهاد دهد، بیشتر است. علائم دیگری که نشان می‌دهد جراحی ممکن است گزینه خوبی برای شما باشد عبارتند از:

• علائم شما ۶ تا ۱۲ ماه طول کشیده است.
• پارگی بزرگی دارید (بیش از ۳ سانتی‌متر) و کیفیت بافت تاندون اطراف خوب است.
• ضعف قابل توجه درشانه خود دارید.
• کیفیت عملکرد شانه کاهش پیدا کرده است.
• پارگی شما به دلیل یک جراحت حاد اخیر ایجاد شده است.

جراحی برای ترمیم پارگی روتاتور کاف اغلب شامل اتصال مجدد تاندون به سر بازو (استخوان بازو) است. با این حال، پارگی جزئی ممکن است فقط به یک روش اصلاح یا صاف کردن به نام دبریدمان نیاز داشته باشد. پارگی کامل با دوختن تاندون به محل اصلی خود در استخوان بازو ترمیم می‌شود.

تکنیک‌های جراحی ترمیم پارگی تاندون روتاتور کاف

چندین تکنیک مختلف جراحی شانه با آرتروسکوپی وجود دارد که می توان از آنها برای ترمیم پارگی تاندون روتاتورکاف استفاده کرد. پیشرفت در تکنیک‌های جراحی برای ترمیم روتاتورکاف شامل روش‌های کمتر تهاجمی می‌شود. در حالی که هر یک از روش‌های موجود مزایا و معایب خاص خود را دارد، اما هدف همه آنها بهبود و ترمیم تاندون است.

نوع ترمیم انجام‌شده به عوامل مختلفی از جمله تجربه جراح و آشنایی با یک روش خاص، اندازه پارگی، آناتومی و کیفیت بافت تاندون و استخوان بستگی دارد. بسیاری از ترمیم‌های جراحی را می‌توان به صورت سرپایی انجام داد و نیازی به ماندن یک شب در بیمارستان ندارد. جراح ارتوپد شما بهترین روش برای رفع نیازهای سلامت فردی شما را با شما در میان خواهد گذاشت. ممکن است علاوه بر پارگی روتاتور کاف، مشکلات دیگری مانند پارگی تاندون دوسر بازو، آرتروز شانه، خار استخوان یا سایر پارگی‌های بافت نرم شانه داشته باشید. در طول عمل، جراح شما ممکن است بتواند این مشکلات را نیز برطرف کند. سه تکنیکی که بیشتر برای ترمیم روتاتور کاف استفاده می‌شود عبارتند از:

• ترمیم به روش جراحی باز
• ترمیم به روش جراحی بسته یا آرتروسکوپی
• ترمیم به روش نیمه باز

ترمیم به روش جراحی بسته یا آرتروسکوپی

از میان تکنیک‌های ذکرشده در بالا موضوع مورد بحث ما، جراحی بسته یا آرتروسکوپی خواهد بود. در طول آتروسکوپی، جراح می‌تواند ساختارهای شانه شما را با جزئیات زیاد روی یک مانیتوربه شکل ویدئویی ببیند. از آنجایی که آرتروسکوپ و ابزار جراحی نازک هستند، جراح قادر است برای انجام جراحی استاندارد از برش‌های بسیار کوچک به جای برش بزرگتر و باز استفاده کند.

بهبود و مدیریت درد بعد از جراحی

احساس درد پس از جراحی، امری طبیعی است. این یک بخش طبیعی از روند درمان است. پزشک و پرستاران شما برای کاهش درد به شما کمک خواهند کرد تا پس از جراحی سریعتر بهبود پیدا کنید. داروها اغلب برای تسکین درد کوتاه مدت پس از جراحی تجویز می‌شوند. بسیاری از داروها برای کمک به کنترل درد در دسترس هستند، از جمله داروهای ضد التهابی که به تسکین درد کمک می‌کنند عبارتند از:

• داروهای غیر استروئیدی (NSAIDs)
• بی حس‌کننده‌های موضعی

پزشک شما ممکن است از ترکیبی از این داروها برای بهبود تسکین درد و همچنین به حداقل رساندن درد شما استفاده کند.

توانبخشی بعد از جراحی بسته پارگی تاندون روتاتورکاف

توانبخشی پس از جراحی نقش حیاتی در بازگرداندن شما به فعالیت‌های روزانه دارد. فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند قدرت و حرکت شانه را دوباره به دست آورید.

• بی حرکتی: پس از جراحی، به مرور زمان درمان اتفاق می‌افتد. در ابتدا، ترمیم باید در حین بهبودی تاندون رخ دهد. برای جلوگیری از حرکت بازو، به دستور پزشک ارتوپد به احتمال زیاد باید از بند استفاده کنید و در ۴ تا ۶ هفته اول از استفاده از بازوی خود خودداری کنید. مدت زمانی که به بند نیاز دارید به شدت آسیب شما بستگی دارد.
• ورزش غیر فعال: حتی اگر پارگی شما ترمیم شده باشد، ماهیچه‌های اطراف بازوی شما ضعیف می‌مانند. هنگامی که جراح شما تصمیم گرفت که حرکت دادن بازو و شانه برای شما بی‌خطر است، یک درمانگر با تمرینات غیرفعال برای بهبود دامنه حرکتی شانه به شما کمک می‌کند. با ورزش غیرفعال، درمانگر از بازوی شما حمایت می‌کند و آن را در موقعیت‌های مختلف حرکت می‌دهد. در بیشتر موارد، ورزش غیرفعال در ۴ تا ۶ هفته اول پس از جراحی شروع می‌شود.
• ورزش فعال: بعد از ۴ تا ۶ هفته، بدون کمک درمانگر خود به انجام تمرینات فعال روی خواهید آورد. حرکت‌دادن عضلات به تنهایی باعث افزایش قدرت شما و بهبود کنترل بازو می‌شود. در هفته ۸ تا ۱۲، درمانگربه شما یک برنامه تمرینی تقویتی ارائه می‌کند.

انتظار داشته باشید که بهبودی کامل چند ماه طول بکشد. اکثر بیماران ۴ تا ۶ ماه پس از جراحی دارای دامنه حرکتی عملکردی و قدرت کافی هستند. اگرچه این یک روند کند است، اما تعهد شما به توانبخشی کلید یک نتیجه موفق است.

عوارض احتمالی جراحی پارگی تاندون روتاتورکاف

پس از جراحی روتاتور کاف، درصد کمی از بیماران دچار عوارض می‌شوند. علاوه بر خطرات جراحی به طور کلی، مانند خونریزی یا مشکلات مربوط به بیهوشی، عوارض جراحی روتاتور کاف ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عفونت: در طول عمل به بیماران آنتی بیوتیک داده می‌شود تا خطر عفونت کاهش یابد. اگر عفونت ایجاد شود، ممکن است به یک جراحی اضافی یا درمان طولانی مدت آنتی بیوتیکی نیاز باشد.
• سفتی و سختی مفصل شانه: توانبخشی اولیه احتمال سفتی دائمی یا ازدست‌دادن حرکت را کاهش می‌دهد. اغلب اوقات، سفتی با ورزش بهبود می‌یابد.
• پارگی مجدد تاندون: هر چه پارگی بزرگتر باشد، خطر پارگی مجدد بیشتر است.

نتایج امیدبخش بعد از جراحی

اکثر بیماران پس از جراحی، بهبود قدرت شانه و درد کمتری را گزارش کردند. هر تکنیک ترمیم جراحی (باز، نیمه باز و آرتروسکوپی) نتایج مشابهی از نظر تسکین درد، بهبود قدرت، عملکرد و رضایت بیمار دارد. تخصص جراح در دستیابی به نتایج رضایت‌بخش مهمتر از انتخاب تکنیک است. عواملی که می توانند احتمال یک نتیجه رضایت بخش را کاهش دهند عبارتند از:

• کیفیت تاندون یا بافت ضعیف آن
• پارگی‌های بزرگ
• انطباق ضعیف بیمار با توانبخشی و محدودیت‌های بعد از جراحی
• سن بیمار (بیش از ۶۵ سال)
• سیگارکشیدن و استفاده از سایر محصولات نیکوتین

مهم نیست که داخل شانه شما چه می‌گذرد، اگر به معاینه و یا جراحی نیاز دارید، دکتر براتی؛ جراح فوق تخصصی شانه و آسیب‌های ورزشی می‌تواند به شما کمک کند.

و در نهایت..

پارگی تاندون شانه یکی از آسیب‌هایی شایعی است که خطر بروز آن با افزایش سن بیشتر می‌شود. به همین دلیل هم اکثر مخاطبان این بیماری گروه بزرگسالان هستند. این اختلال عموما با دردهای شبانه همراه است. خوشبختانه اگر علائم این بیماری را به‌موقع پیگیری کنید، درمان آن با روش‌های غیرجراحی کاملا موفقیت‌آمیز خواهد بود. در صورت کارسازنبودن روش‌های غیرجراحی، جراحی پارگی تاندون بهترین و امن‌ترین ‌گزینه برای درمان این عارضه خواهد بود.