موفقیت درمان و سرعت بهبودی بعد از جراحی کتف به نوع عمل، عوارض احتمالی، پیروی از دستور پزشک و پیگیری جلسه‌های توانبخشی و فیزیوتراپی دارد. در این پست مراقبت های بعد از جراحی کتف و تکنیک‌های بازیابی سریع‌تر قدرت و حرکت کتف را بررسی می‌کنیم.
فرآیند آمادگی قبل از جراحی کتف
پیش از جراحی کتف باید خود را از نظر ذهنی و جسمانی آماده کنید.
- با جراح ارتوپد درباره شرایط عمل گفت‌وگو کنید
- آزمایش خون و تصویربرداری اشعه ایکس را مطابق خواست پزشک انجام دهید
- نظر پزشکتان را درباره داروهایی که مصرف می‌کنید و ضرورت قطع مصرف پیش از جراحی بپرسید
- اگر سیگاری هستید موضوع را به جراح اطلاع دهید.
- رژیم غذایی مناسب داشته باشید و اگر به عفونتی مبتلا هستید آن را درمان کنید
- برای مراقبت های بعد از عمل جراحی کتف آماده شوید
مراقبت های فوری بعد از جراحی کتف در بیمارستان
پس از جراحی تا حدود یک یا دو ساعت قبل از ترخیص در اتاق ریکاوری می‌مانید. در صورت لزوم پرستار به شما داروی ضد درد می‌دهد. همچنین میزان هوشیاری و شرایط عمومی شما را زیر نظر دارد. بعد از گذراندن ساعت‌های اولیه ممکن است هنوز اثرات داروی بیهوشی یا بی‌حسی در بدنتان باقی باشد. پس از دوست یا آشنایی بخواهید شما را تا رسیدن به خانه همراهی کند و شب در کنارتان بماند.
روند توانبخشی بعد از جراحی کتف
بی‌حرکت نگه‌داشتن شانه با کمک شانه‌بند طبی و تمرین‌های غیر فعال و فعال فیزیوتراپی بخشی از روند بهبودی بعد از عمل کتف هستند. ممکن است فیزیوتراپیست تمرین‌های ساده قابل اجرا در خانه توصیه کند. موارد زیر نمونه‌هایی از تمرینات مناسب برای بعد از جراحی کتف همراه با تصویر است:
1. بالابردن شانه رو به جلو
در حالت نشسته یا درازکش بازوها را بالای سرتان بیاورید. دست‌ها را قفل کنید و مطمئن شوید آرنج‌ها کشیده هستند. 20 ثانیه دست‌ها را بالا نگه دارید. سپس به‌آرامی پایین بیاورید. در روزهای ابتدایی شاید کمی درد داشته باشید. به‌مرور زمان ارتفاع بالابردن بازوها را افزایش دهید. 3 نوبت در روز، بین 10 تا 20 بار، حرکت را تکرار کنید.
2. حرکت آونگ دایرهای
دست شانه سالم را روی میز بگذارید و کمرتان 90 درجه به جلو خم شود. بازو را مانند تصویر اول مقاله در جهت عقربه‌های ساعت به‌صورت دایرهای بچرخانید. حرکت را در خلاف جهت عقربه ساعت هم 10 بار ادامه دهید. به شانه استراحت دهید و پس از چند ثانیه تمرین را تکرار کنید.
3. خمکردن گردن
چانه را کمی روبه‌عقب بکشید و سرتان را به طرف راست خم کنید، طوری‌که گوش راست به شانه نزدیک شود. 5 ثانیه نگه دارید و به وضعیت قبل بازگردید. همین حرکت را با طرف دیگر هم ادامه دهید. روزانه 3 نوبت و هر دفعه 5 بار این تمرین را تکرار کنید.
مراقبت های طولانی مدت بعد از جراحی کتف
باتوجه به نوع جراحی باز یا بسته، زمان بهبودی بین چندهفته تا چندماه طول می‌کشد. در هفته اول کمی احساس ناراحتی و درد کتف طبیعی است. اقدامات زیر می‌تواند برای تسکین درد و کمک به تسریع بهبودی مفید باشد:
‣ کمپرس یخ
درد و التهاب با قراردادن یخ آرام می‌گیرد. بسته منجمدی را در حوله‌ای سبک بپیچید و 20 دقیقه، روزی 3 تا 5 بار، روی کتف بگذارید. بعد از گذراندن روزهای اولیه و فروکش‌کردن التهاب محل جراحی، گرمادرمانی هم می‌تواند به تسکین درد کمک کند.
‣ دارو درمانی
احتمالا پزشک ارتوپد برایتان داروی ضد درد تجویز میکند. بی‌حس‌کننده‌های موضعی، قرص مسکن و داروی ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن، رایج‌ترین داروها هستند. باید بااحتیاط و طبق دستور پزشک مصرف شوند. علاوه‌بر درد شاید نشانه‌هایی مانند کبودی، گرفتگی عضلات کتف و تورم دست و بازو هم داشته باشید. این علائم بعد از جراحی کتف طبیعی هستند.
‣ مراقبت از زخم و ناحیه جراحی
تا زمان کشیدن بخیه‌ها پانسمان کتف را براساس توصیه پزشک عوض کنید. پس از آن شاید پزشکتان اجازه دهد زخم را بشویید. محل برش را بادقت تمیز کنید و از دوش‌گرفتن طولانی‌مدت بپرهیزید. پس از استحمام زخم را به‌طور کامل خشک کنید.
‣ پوشیدن لباس‌های راحت
لباس‌های گشاد و دارای زیپ و دکمه و کفش بدون بند برای این دوره مناسب‌تر هستند.
‣ توجه به علائم عفونت
اگرچه احتمال عفونت بعد از جراحی کتف زیاد نیست، ولی باید نسبت به نشانه‌هایی مانند ترشحات زرد و قرمز از محل زخم، تب بالا، بی‌حسی یا گزگز در انگشتان دست و درد شدید و ناگهانی مقاوم دربرابر داروی مسکن حساس باشید. درصورت مشاهده علائم به پزشک مراجعه کنید.
اهمیت پیگیری درمان بعد از جراحی کتف با متخصص ارتوپدی
روند بهبودی، به‌ویژه پس از عمل جراحی باز کتف، شاید زمان‌بر باشد. در این دوره ناچار هستید بعضی از فعالیت‌های روزانه را از سر بگیرید. ممکن است فشاری به شانه و کتف وارد شود و محل جراحی آسیب دیده یا بیمار دچار شکستگی کتف شود. بنابراین دستورهای مراقبتی جراح ارتوپد را جدی بگیرید.
علاوه‌براین احتمال گرفتگی و ضعیف‌شدن کتف پس از مدتی بی‌تحرکی وجود دارد. جلسه‌های توانبخشی و فیزیوتراپی و تمرین‌های خانگی کمک میکند دوباره قدرت و تحرک مفصل را به‌دست آورید. تمام فعالیت‌ها باید با مشورت پزشک ادامه داشته باشد تا روند بهبودی مرحله‌به‌مرحله پیشرفت کند.
بهبود درد کتف و شانه با موثرترین روش درمانی
عمل جراحی کتف معمولا اولین گزینه درمانی نیست و برای مشکلات پیچیده و دردهای مقاوم به درمان‌های اولیه تجویز می‌شود. باوجوداین آماده‌سازی شرایط عمل و مراقبت های بعد از جراحی کتف چندان سخت نیست. استراحت‌دادن به شانه، استفاده از کیسه یخ و فعال نگه داشتن کتف در زمان مناسب بیشترین تاثیر را بر راحتی و موفقیت درمان شما دارد.
دکتر حسن براتی جراح ارتوپد و متخصص آسیب‌های ورزشی و تیم ارتوپدی حرفه‌ای ایشان با بررسی تمام جوانب مشکل بهترین راه درمان درد کتف را به شما توصیه میکند و تا رسیدن به بهبودی کامل همراه شما خواهند بود حتی در صورت نیاز و دلخواه بیماران تیم پرستاری ارتوپدی ایشان نیز به طور کامل روند بهبود و درمان شما را زیر نظر خواهد گرفت تا سریع تر به سلامت کامل برسید.
سوالات متداول شما
بعد از جراحی کتف باید چه کارهایی را انجام دهیم؟
استفاده از کمپرس یخ برای کنترل درد و التهاب، مصرف داروی ضد در و التهاب، تمیزنگه‌داشتن زخم و تعویض پانسمان و توجه به علائم عفونت احتمالی مهم‌ترین کارهای پس از عمل است.
چه تمرینهایی برای بهبود کتف پس از جراحی موثر است؟
پزشک و فیزیوتراپیست به شما کمک میکنند تا با چند حرکتهای ساده دوباره تواناییهای پیش از جراحی را به دست آورید. حرکتهای کششی مانند بالابردن بازوها، حرکت آونگ دایرهای شانه و خمکردن گردن به تقویت عضلات ناحیه کتف و شانه کمک میکند.