اگر تجربه گرفتگی عضلات کتف را داشته باشید، حتما می‌دانید که این عارضه ضمن دردناک‌بودن قدرت انجام هر کاری را از شما سلب می‌کند. در بسیاری از موارد این گرفتگی‌ها با گذشت زمان خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند. در مقابل مواردی هم وجود دارد که اسپاسم‌های عضلانی در ناحیه شانه حکایت از یک بیماری زمینهای خاص یا یک آسیب جدی دارند. ما در این مقاله از سایت دکتر حسن براتی ضمن معرفی علائم و نشانه‌های گرفتگی عضلات کتف، دلایل رایج این عارضه را به طور کامل برایتان شرح خواهیم داد. بنابراین اگر می‌خواهید از اسپاسم‌های عضلانی شانه و راهکارهای درمانی آن بیشتر بدانید، تا انتها همراه ما باشید.
10 دلیل رایج گرفتگی عضلات کتف و شانه
گرفتگی عضلات کتف که به عنوان اسپاسم عضلانی شانه هم شناخته میشود اشاره به وضعیتی دارد که در آن عضلات کتف به شکل کاملا غیرارادی و ناگهانی سفت و منقبض میشود. این گرفتگی و انقباض گاهی در اثر استفاده مکرر از گروه عضلات شانه رخ می‌دهد و گاهی هم به دلیل یک آسیب جدی یا یک بیماری زمینهای خاص اتفاق می‌افتد. به‌طور کلی 10 عامل موثر در گرفتگی عضلات کتف دخالت دارند که شرح مفصل هر یک را در ادامه این نوشتار می‌توانید مطالعه کنید.
1- فشارهای عضلانی کتف در ورزش
یکی از اصلی‌ترین علل گرفتگی عضلات کتف فشار عضلانی شدیدی است که افراد در ورزش تجربه می‌کنند. به عبارتی برخی از تمرینات ورزشی با استفاده مکرر از ماهیچه‌های قسمت بالای کمر همراه هستند. در این میان حرکات مکرر آن دسته از ماهیچه‌هایی که به عضلات شانه متصل هستند می‌توانند منجر به اسپاسم یا گرفتگی عضلات کتف شوند.
2- خستگی یا ضعف عضلانی
عضلات بدن به دلایل متعددی ممکن است خسته و ضعیف شوند. اگر از این عضلات ضعیف و خسته بیش‌ازاندازه کار بکشید احتمال اینکه با گرفتگی عضلات کتف مواجه شوید، بسیار زیاد است.
3- فشردگی ستون فقرات
مهره‌های ستون فقرات در اصل بالارفتن سن غالبا ضعیف و فشرده می‌شوند. با فشرده‌شدن مهره‌ها کنار یکدیگر عملا فضای خالی بین آن‌ها مسدود میشود. پیامد این وضعیت انتشار فشار از ستون فقرات به ناحیه شانه و گرفتگی عضلات کتف است.
4- آسیب‌های عصبی
از تاثیر آسیب‌های عصبی در بروز اسپاسم عضلانی شانه نباید غافل بود. رشته‌های عصبی تقریبا در تمام بخش‌های بدن نقشی حیاتی دارند. هرگونه آسیب یا اختلال در رشته‌های عصبی می‌تواند منجر به گرفتگی عضلات شود.
5- کم‌آبی بدن
خیلی جالب است بدانید که عضلات بدن برای انجام انقباض‌های اصولی و استاندارد خود نیاز به آب و گلوکز دارند. طبیعتا کم‌آبی بدن یک فاکتور کلیدی و موثر در بروز اختلال در عملکرد ماهیچه‌ها و انقباض عضلات است.
6- ابتلا به بیماریهای خاص
ابتلای فرد به برخی از بیماریهای زمینهای می‌توان زمینه‌ساز گرفتگی‌های متعدد عضلانی باشد. نقطه اشتراک این گروه از بیماری‌ها با اسپاسم عضلانی نرسیدن خون کافی به عضلات و ماهیچه‌هاست (عدم خونرسانی کافی به ماهیچه‌ها مجب تشدید اسپاسم عضلانی میشود) که این عارضه عموما در بیماریهای زیر اتفاق می‌افتد:
- بیماریهای نخاعی
- بیماریهای عفونی
- بیماریهای کبدی
- بیماریهای مرتبط با غده تیروئید
- دیابت
- کم‌خونی
- تنگی کانال نخاع
7- وضعیت نامناسب بدن
داشتن سبکی نادرست از الگوهای حرکتی در بروز گرفتگی و اسپاسم عضلانی شانه بی‌تاثیر نیست. نشستن‌های طولانی‌مدت پشت میز، قوزکردن پشت یا خم‌کردن سر به سمت پایین از جمله حرکات نامناسبی است که ضمن ضعیف‌کردن عضلات سبب اعمال فضار مضاعف به رباط‌ها، عضلات و دیسک نخاع میشود.
8- انجام تکنیک‌های نادرست در ورزش
یکی دیگر از دلایل موثر گرفتگی عضلات کتف انجام نادرست برخی از تکنیک‌ها در تمرینات ورزشی است. به عنوان مثال بلندکردن وزنه در حالی که ستون فقرات بدن در وضعیت کاملا نامناسبی قرار دارد، می‌توانند یک تکنیک کاملا اشتباه و آسیب‌زا باشد و در صورت بی توجهی فرد به مشکلات جدی تر از جمله شکستگی استخوان کتف ختم شود.
9- کمبود املاح و ویتامین‌های ضروری بدن
کمبود املاح و ویتامین‌های ضروری بدن به شکل مستقیم منجر به گرفتگی عضلات کتف نمی‌شود. بااین‌حال اگر بدن این مواد معدنی را به مقدار کافی دریافت نکند، ریسک گرفتگی عضلات افزایش پیدا می‌کند و فرآیند بهبودی آن با تاخیر اتفاق می‌افتد.
10- بیماریهای قلبی
بیماریهای قلبی نیز دلیل دیگری از اسپاسم‌های عضلانی است. عموما گرفتگی عضلات شانه ناشی از بیماری قلبی با درد قفسه سینه همراه است و به شکل کاملا موقت و دوره‌ای تجربه میشود.
علائم گرفتگی عضلات کتف
در اسپاسم عضلانی شانه فرد احساسی از سفتی یا گره‌خوردگی را تحت عنوان کتف درد تجربه می‌کند. گاهی این احساس زودگذر و موقتی است و گاهی تبدیل به دردهایی مزمن و کشنده میشود. عموما هم این درد در ناحیه شانه، بالای بازو، پشت گردن و بین تیغه‌های شانه تجربه میشود. در کنار درد و سفتی موجود در ناحیه شانه علائمی از محدودیت دامنه حرکتی نیز به چشم می‌خورد که در آن افراد قادر به انجام برخی از حرکات نظیر چرخش به پهلو یا چرخش گردن نیستند.
روش های درمان گرفتگی عضلات شانه و کتف
درمان گرفتگی عضلات کتف بستگی زیادی به علل زمینهای آن دارد. غالبا اولین گام در اتخاذ بهترین راهکار درمانی، تشخیص علل بیماری با کمک معاینات فیزیکی و انجام آزمایشات متعدد بالینی است. بعد از تشخیص علت اسپاسم عضلانی نوبت به انتخاب روش درمانی مناسب می‌رسد که شامل یکی از موارد زیر میشود:
↫ درمان خانگی
زمانی که اسپاسم‌های عضلانی حالتی خفیف و زودگذر داشته باشد، می‌توان با انجام چند تکنیک ساده در خانه اقدام به درمان این عارضه کرد. این تکنیک‌ها عبارتند از:
- ماساژدادن محل آسیب‌دیده
- استفاده از کمپرس سرد در 3 روز اول بعد از گرفتگی عضلات کتف
- استفاده از کمپرس گرم بعد از 3 روز استفاده از کمپرس سرد
- استفاده از پمادهای گیاهی برای رفع گرفتگی عضلات
↫ درمان پزشکی
با شدت‌یافتن اسپاسم‌های عضلانی، دریافت درمان‌های تخصصی کاملا ضرورت پیدا می‌کند. غالبا پزشکان جهت رفع گرفتگی عضلات کتف از روشهای زیر استفاده می‌کنند:
‣ فیزیوتراپی
درد و التهاب شدید ناشی از گرفتگی عضلات کتف را می‌توان به کمک دستگاه فیزیوتراپی و تکنیک‌های موجود در این روش درمانی درمان کرد. لیزرهای کم‌توان یا پرتوان و اولتراسوند دو تکنیک معروف فیزیوتراپی در درمان اسپاسم عضلانی است.
‣ دارو درمانی
فرآیند تجویز دارو مطابق با وضعیت بدنی بیمار و علل زمینهای گرفتگی عضلات انجام میشود. بنابراین توصیه میشود از مصرف خودسرانه داروها جهت تسکین درد و گرفتگی خودداری کنید. بهترین داروهای مسکن جهت رفع اسپاسم عضلانی عبارتند از:
- سیکلوبنزاپرین
- تیزانیدین
- باکلوفن
- دیازپام
- ایبوپروفن
- نارکوتیک
- کینین
- ویتامین ب کمپلکس
- گاباپنتین
‣ جراحی
خوشبختانه اسپاسم عضلانی از آن دسته عارضه‌هایی است که در اکثر موارد با کمک روشهای تهاجمی قابل درمان است. با این حال زمانی که پای یک آسیب عصبی یا نخاعی به میان باشد، جراحی بهترین گزینه برای رفع گرفتگی عضلات کتف است.
↫ ورزش درمانی
تمرینات ورزشی نیز می‌تواند با تمرکز بر ناحیه آسیب‌دیده منجر به رفع گرفتگی عضلانی شود. توصیه میشود تمرینات ورزشی را زیر نظارت فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص انجام دهید. از بهترین تمریناتی که به رفع اسپاسم عضلانی کمک می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
‣ بالابردن شانه
در حالتی که ایستاده یا نشسته هستید بازوها را در کنار خود قرار دهید و تلاش کنید به آرامی شانه‌ها را به سمت گوش‌های خود حرکت دهید. توجه داشته باشید که در حین انجام این تمرین پشت‌تان کاملا صاف باشد. چند ثانیه در این حالت بمانید و سپس به‌آرامی شانه‌های خود را پایین بیاورید.
‣ چرخش شانه
در حالت ایستاده یا نشسته شانه‌های خود را به سمت بالا، پایین و عقب بپرخانید. این حرکت را برای 10 مرتبه تکرار کنید.
🥈 حرکات اصلاحی ورزش آرتروز گردن و کتف 🥈
‣ بالابردن بازوها به صورت ایستاده
در حالی که دستان خود را مشت کرده‌اید و کنار لگن قرار داده‌اید، بازوها را به بالای سرتان حرکت دهید. کمر را کمی به سمت پایین آروید و سپس به حالت اولیه بازگردید.
چه زمانی برای گرفتگی عضله کتف به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که گرفتگی عضلات کتف بدون هیچ دلیل پزشکی رخ دهد، انتظار می‌رود با گذشت 7 روز این عارضه بهبود پیدا کند. اگر بعد از گذشت یک هفته دردها و گرفتگی‌های عضلانی همچنان ادامه داشته باشد، مراجعه به دکتر ارتوپد کاملا الزامی است.
گرفتگی عضلات کتف؛ عارضه‌ای دردناک اما زودگذر
اسپاسم عضلانی شانه عارضه‌ای دردناک است که غالبا به شکل موقت و خفیف ظاهر میشود. از دلایل بروز گرفتگی‌های عضلانی بیماریهای زمینهای، ورزشهای سنگین، حرکات مکرر شانه و بیماری قلبی است. در آغاز پیدایش گرفتگی عضلات کتف بهتر است راهکارهای درمانی خانگی نظیر کمپرس سرد و گرم را امتحان کنید و بعد در صورت برطرف‌نشدن آن سراغ درمان‌های تخصصی بروید.
سوالات متداول شما
اسپاسم عضلانی کتف چیست؟
به گرفتگی و سفتی ناگهانی و غیرارادی موجود رد ناحیه شانه اسپاسم عضلانی شانه گفته میشود.
دلایل بروز اسپاسم عضلانی شانه چیست؟
از دلایل بروز اسپاسم عضلانی حرکات مکرر شانه، ورزشهای سنگین و بیماریهای زمینهای است.
بهترین روش درمان گرفتگی عضلانی کتف کدام است؟
روشهای درمان گرفتگی عضلانی کتف شامل روشهای جراحی و غیرجراحی میشود که در اکثر موارد راهکارهای غیرجراحی نظیر استراحت، دارودرمانی و فیزیوتراپی سبب بهبودی کامل این عارضه میشود.