جراحی شکستگی استخوان ران از علائم تا مراقبت های بعد از آن

جراحی استخوان ران موضوعی است که تصمیم داریم، امروز در این مقاله از سایت دکتر حسن براتی به بررسی آن بپردازیم. اما قبل از آن برای درک چرایی بهتر این موضوع، لازم است اشاره‌ای کوتاه به آناتومی استخوان ران داشته باشیم.

استخوان ران که به آن استخوان فمور هم گفته می‌شود، بزرگ‌ترین استخوان در بدن و اصلی‌ترین استخوان در ساق پاست. این استخوان که از استحکام بسیار بالایی برخوردار است، می‌تواند وزنی حدود 30 برابر وزن یک انسان را تحمل کند. این استخوان ضمن تحمل وزن که یکی از اصلی‌ترین وظایف آن است، کنترل حرکات بدن نظیر راه رفتن، ایستادن یا دویدن را نیز برعهده دارد. استخوان فمور که محل تجمع و اتصال بسیاری از رباط‌ها و عضلات است به 3 بخش کلی تقسیم می‌شود. این 3 بخش عبارتند از:

• پروگزیمال یا قسمت بالای استخوان ران: شامل سر استخوان ران، تروکانتر بزرگ و تروکانتر کوچک است. سر استخوان ران نیز بخشی از مفصل ران را تشکیل می‌دهد.
• شفت یا تنه استخوان ران: این قسمت به صورت لوله‌ای یا سیلندری است. ضمن اینکه در پشت آن یک برجستگی طولی وجود دارد که به آن لینا آسپرا می‌گویند.
• دیستال یا قسمت پایین استخوان ران: دیستال که قسمتی از مفصل زانو را تشکیل می‌دهد دارای دو نیمکره داخلی و خارجی تحت عنوان کندیل‌های ران است.

شکستگی استخوان ران و انواع آن

در اغلب موارد این ایجاد ضربه با فشار و شدت بالاست که موجب شکستگی‌ها یا آسیب‌های استخوان ران می‌شود. حوادثی نظیر سقوط از ارتفاع یا سانحه تصادف می‌تواند از اصلی‌ترین دلایل این فشار و ضربه باشد. برای اینکه بدانیم جراحی استخوان ران چیست، لازم است قبل از آن با انواع شکستگی‌های استخوان ران آشنا شویم. عموما پزشکان شکستگی استخوان ران را برحسب 3 فاکتور مهم به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌کنند.

‣محل شکستگی

استخوان ران می‌تواند در 3 قسمت دیستال، تنه یا پروگزیمال دچار شکستگی شود. عموما تنها راه درمان شکستگی در هر سه بخش جراحی است. درمان‌های غیرجراحی عموما برای کودکان قابل کاربرد است.

‣نوع شکستگی

شکستگی استخوان ران می‌تواند از نوع شکستگی پایدار یا از نوع شکستگی همراه با جابه‌جایی باشد. در شکستگی پایدار قطعات استخوانی سر جای خود باقی می‌مانند. اما در نوع جابه‌جایی استخوان‌ها ضمن نداشتن ترتیب جابه‌جا می‌شوند. همچنین شکستگی می‌تواند دارای 3 الگوی طولی، عرضی یا مایل هم باشد.

‣وضعیت پوست اطراف استخوان

زمانی که استخوان ران دچار شکستگی می‌شود، پوست اطراف آن می‌تواند سالم باشد که به آن شکستگی بسته می‌گویند. حالتی دیگر نیز وجود دارد که در آن پوست بدن به واسطه نفوذ استخوان، سوراخ و باز می‌شود که به آن شکستگی باز می‌گویند.

جراحی استخوان ران چیست؟

 

عموما زمانی پای جراحی استخوان ران به میان می‌آید که استخوان فمور یا ران در بخش‌های مختلف خود (پروگزیمال، تنه یا دیستال) دچار شکستگی یا دررفتگی شده باشد. جراحی استخوان که در اغلب موارد تنها راه درمان شکستگی است، با ثابت و فیکس‌ نگاه داشتن استخوان اسباب بهبودی آن را فراهم می‌کند. به‌طور کلی هدف از این راهکار درمانی دسترسی زودهنگام افراد به بهبودی و سلامت استخوان‌هاست.

چه کسانی به جراحی استخوان ران نیاز دارند؟

مخاطب اصلی جراحی شکستگی استخوان ران را می‌توان تمام افراد جوان و میانسالی دانست که به شکستگی استخوان فمور دچار شده‌اند. برخی گمان می‌کنند شکستگی استخوان ران نظیر سایر استخوان‌های بدن قابلیت درمان با سایر روش‌های غیرتهاجمی مانند دارو یا فیزیوتراپی ندارد. عده‌ای هم بر این باورند که اگر افراد سالمند این نوع شکستگی را تجربه کنند به دلیل سن بالا و بیماری‌های دیگر نمی‌توانند کاندیدای مناسبی برای جراحی باشند.

برخلاف این تصور عمومی باید بگوییم که هر یک ساعت تاخیر در انجام جراحی شکستگی استخوان چه برای جوان و چه برای سالمند می‌تواند به قیمت زخم بستر، نکروز سر استخوان، جوش نخوردن درست استخوان‌ها به هم، عفونت ادراری و سایر مشکلات دیگر شود. بنابراین توصیه ما به شما این است که به محض دیدن یکی از علائم شکستگی فورا به پزشک متخصص جهت انجام اقدامات درمانی لازم مراجعه کنید.

علائم و نشانه‌های شکستگی استخوان ران

چه زمانی نیاز به جراحی استخوان ران داریم؟ این شاید اصلی‌ترین سوالی باشد که به هنگام آسیب‌دیدگی یا شکتگی در ذهن افراد نقش می‌بندد. در دنیای امروز ما تقریبا تمام روش‌های غیرجراحی در درمان شکستگی استخوان ران منسوخ شده یا در موارد بسیار نادر مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین طبق این تعریف علائم نیاز به جراحی استخوان را می‌توان همان علائم شکستگی دانست که به محض دیدن آن بایستی جهت درمان فوری اقدام کرد:

• پیدا کردن زاویه‌ای غیر معمول در ران یا تغییر شکل آن
• شکافته شدن پوست
• احساس درد شدید در ناحیه ران
• کوتاه‌ به‌نظر رسیدن یکی از پاها در مقایسه با پای دیگر
• عدم تحمل وزن توسط پا
• تورم، کبودی و خونریزی داخلی در ناحیه ران
• حساسیت افراد به لمس ناحیه ران
• عدم توانایی افراد در راه رفتن
• ناتوانی در حرکت دادن اندام تحتانی

روند درمانی جراحی استخوان ران

اقدام فوری در جراحی استخوان ران حرف اول را می‌زند. بنابراین در این نوع جراحی نیاز چندانی به آمادگی افراد بیمار وجود نخواهد داشت. تنها نکته قابل توجه این است که فرد بیمار قبل از انجام جراحی بایستی اطلاعاتی جامع از سابقه پزشکی و داورهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهد. عموما پزشک معالج جهت اتخاذ بهترین روش جراحی لازم است ضمن مطالعه پرونده پزشکی هر بیمار با انجام معاینات فیزیکی مختلف از نوع شکستگی استخوان مطلع شود.

جراحی استخوان ران چگونه انجام می‌شود؟

روش های جراحی استخوان ران متعدد است که اتخاذ هر روش بستگی زیادی به سن بیمار، نوع شکستگی، الگوی شکستگی و محل شکستگی دارد. این روش‌ها علی‌رغم تفاوت‌های جزئی که با هم دارند، همگی با هدف تثبیت، جایگذاری و بهبود سلامت استخوان انجام می‌پذیرند.

‣فیکساتور خارجی

فیکساتور خارجی عمدتا به عنوان درمانی موقت برای شکستگی استخوان ران شناخته می‌شود. در این روش پیچ یا گیره‌های فلزی از طریق شکاف‌های کوچکی در پوست به استخوان ران متصل می‌شوند که باعث قرارگیری استخوان در موقعیت مناسب خود می‌شود. این نوع جراحی در موقعیت‌های زیر بر سایر روش‌های دیگر جراحی استخوان ران ارجحیت دارد:

• زمانی که فرد دچار آسیب مغزی یا خونریزی شکمی شده باشد.
• زمانی که شکستگی استخوان ران با عفونت در عضله یا استخوان همراه باشد.
• زمانی که وضعیت بیمار آنقدر ناپایدار و خطرناک است که امکان انجام هیچ ‌نوع جراحی وجود نداشته باشد.

✓ فیلم جراحی شکستگی استخوان ران توسط دکتر حسن براتی:

 

‣جراحی بسته

اصلی‌ترین و متداول‌ترین روش جراحی استخوان ران جراحی بسته است که در آن از یک میله فلزی جهت تثبیت استخوان استفاده می‌شود. در این نوع جراحی بعد از بیهوشی بیمار سوراخی در قسمت بالای استخوان ران ایجاد می‌شود. سپس میله فلزی به داخل کانال استخوان ران هدایت می‌شود. میله از محل شکستگی عبور می‌کند و با کمک قطعات مختلف در جای مناسب خودش قرار می‌گیرد. در نهایت میله هدایت‌شده به داخل استخوان با کمک پیچ به دو قسمت انتهایی استخوان ران متصل می‌شود.

‣جراحی باز

در درمان شکستگی استخوان ران اولویت با جراحی بسته استخوان خواهد بود. اما در شرایطی که شکستگی از نوع شدید بوده و قطعات استخوان از جای مناسب خود خارج شده باشند، جراحی باز در اولیت خواهد بود. در یان روش ابتدا جراح تلاش می‌کند با شکافتن پوست و کنار زدن عضلات استخوان‌های شکسته را ابتدا در جای مناسب خود و در ترتیب مناسبش قرار دهد. سپس با کمک پیچ و پلاک استخوان‌های شکسته را به هم متصل کند.

عوارض و ریسک‌های جراحی استخوان ران

جراحی استخوان ران مانند هر نوع جراحی دیگر با عوارض و پیامدهایی همراه است. اما زمانی که مزیت‌های این روش را به همراه عوارض آن در دو کفه ترازو بگذاریم، می‌بینیم که سنگینی مزیت‌ها ارزش انجام این راهکار درمانی را چندین برابر می‌کند. ضمن اینکه با اقدام فوری افراد جهت درمان و انتخاب جراح متخصص و کاربلد می‌توان تا حد بسیار زیادی از بروز عوارض بعد از جراحی جلوگیری به‌عمل آورد، همچنین لازم به ذکر است که بهره‌گیری از پرستاری ارتوپدی در منزل بعد از جراحی در بالارفتن روند بهبودی بیمار تاثیر مثبت خواهد داشت.. به‌طور کلی عوارض جراحی استخوان ران می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

• عفونت
• آسیب به اعصاب و عروق خونی
• لخته شدن خون
• آمبولی چربی (مغز استخوان وارد جریان خون شده و می‌تواند وارد ریه شود. احتمال بروز این عارضه در شکستگی‌های بدون جراحی نیز وجود دارد)
• عدم تناسب یا عدم توانایی جایگذاری قطعات شکسته استخوان در جای مناسب
• داشتن مشکلات مرتبط با بیهوشی
• ازدست دادن خون زیاد در طی جراحی
• جوش نخوردن استخوان یا جوش خوردن با تاخیر

روند بهبودی پس از جراحی استخوان ران

دوره بهبودی بعد از جراحی استخوان ران عموما چیزی حدود 3 تا 6 ماه است که این فاصله زمانی با توجه به سن بیمار و نوع شکستگی می‌تواند متغیر باشد. عموما در شکستگی‌های باز که استخوان به چند قطعه تقسیم شده است، دوره بهبودی طولانی‌تر از 6 ماه خواهد بود.

اینکه چه مدت زمان لازم است تا فرد بیمار در بیمارستان باشد، کاملا بستگی به وضعیت سلامت و بازتوانی حرکتی او دارد. در صورتی که فرد به نقطه رضایت‌بخشی از سلامتی رسیده باشد، می‌تواند بعد از گذشت 1 هفته از بیمارستان مرخص شود.

در این فاصله مراقبت‌های جراحی استخوان ران توسط پرستاران و پزشک معالج به این صورت انجام می‌گیرد که جهت کاهش درد و ناراحتی بیمار اقدام به تجویز داروهای مسکن می‌کنند. عموما یان نوع داروها در کنار تاثیر شفابخشی که در کاهش درد دارند، با عوارض و پیامدهایی همراه است که روی توانایی بیمار در انجام برخی کارها تاثیرگذار است.

✓ مراقبت‌های بعد از جراحی استخوان ران از زبان دکتر حسن براتی:

 

اقدام مهم دیگری که پزشک جهت رسیدن به بهبودی بیشتر بیمار انجام می‌‌دهد، تجویز حرکات متععد جهت تحمل وزن است. در این مرحله مهم است که شخص بیمار از دستورات پزشک خود پیروی کند و تا جایی که می‌تواند با انجام حرکات متعدد کمی از وزن خود را روی پای آسیب‌دیده قرار دهد. بیمار در این مرحله می‌تواند جهت انجام حرکات از وسایل کمکی نظیر عصا و واکر استفاده کند.

در نهایت بایستی به قدرت معجزه‌آسای فیزیوتراپی اشاره کرد که با تجویز تمرینات بدنی مختلف ضمن دور کردن درد و ناراحتی از بیمار به او در بازیابی توان حرکتی کمک می‌کند. در این مرحله فیزیوتراپیست ورزش‌های مخصوصی را به بیماران آموزش می‌دهد که انجام منظم و مستمر این تمرینات ورزشی ضمن تقویت عضلات اطراف ران به وسعت دامنه حرکتی استخوان‌ها نیز کمک می‌کند. این ورزش‌ها غالبا مجموعه‌ای کامل از موارد زیر است:

• ورزش‌های تحمل وزن
• تمرینات فیزیکی سنگین
• تمرینات تعادلی و قدرتی
• ورزش با تردمیل

نکاتی که پس از جراحی استخوان ران باید رعایت کنید

 

بدون شک مراقبت‌های بعد از جراحی استخوان ران طول درمان و دوره بهبودی فرد بیمار را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. هسته اصلی این مراقبت‌ها ورزش و تمرینات بدنی فیزیوتراپی است که انجام مستمر، روزانه و منظم آن تاثیری به‌مراتب چشمگیر در افزایش سلامتی جسمانی افراد دارد. در بخش پایانی این مطلب همراه ما باشید تا اشاره‌ای کوتاه به مهم‌ترین نکات مراقبتی بعد از جراحی داشته باشیم.

• غیر از لحظاتی که احساس خستگی می‌کنید، در بقیه موارد از ماندن در رختخواب خودداری کنید.
• در دروره نقاهت بعد از جراحی داروهای تجویزشده از سوی پزشک را مرتب و سر ساعت مصرف کنید.
• از علم و تخصص فیزیوتراپیست جهت انجام بهتر حرکات ورزشی کمک بگیرید.
• از نشستن روی صندلی‌های بدون دسته یا کوتاه آن هم بیش از 40 دقیقه اجتناب کنید.
• در مورد زمان مناسب استحمام بعد از کشیدن بخیه‌ها با پزشک خود مشورت کنید
• اصول درست خوابیدن بعد از جراحی را رعایت کنید (بهتر است تا 6 هفته بعد از عمل به پشت بخوابید و پاها را با فاصله از هم قرار دهید).
• بعد از جراحی تلاش کنید تا وزن خود را در حالت ایده‌آل آن قرار دهید و با خوردن غذاهای سالم از اضافه وزن جلوگیری کنید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید (حذف یا کاهش غذاهای چرب و شیرین و افزایش لبنیات و مصرف مکمل‌ها می‌تواند به زودتر حوب شدن شما کمک کند).
• تا 12 هفته از انجام ورزش‌های سنگین بدون نظارت فیزیوتراپیست خودداری کنید.
• عموما تا 3 ماه بعد از جراحی علائم درد و تورم پا همراه‌تان خواهد بود. شما می‌توانید جهت التیام این علائم از کمپرس یخ استفاده کنید.

جراحی استخوان ران، بهترین راهکار جهت درمان شکستگی‌ها

شکستگی استخوان ران از جمله شایع‌ترین و البته خطرناک‌ترین نوع شکستگی‌های استخوان در بدن است که می‌تواند موجب بروز اختلالاتی در عملکرد روزانه افراد شود. این شکستگی که عموما در نتیجه حوادث غیر قابل پیش‌بینی نظیر سقوط از ارتفاع یا تصادفات رانندگی رخ می‌دهد، با نشانه‌ها و علائمی همراه همچون درد و ناتوانی حرکتی همراه است. خوشبختانه این نوع شکستگی نیز نظیر سایر شکستگی‌ها قابل درمان است. افراد بیمار با انجام جراحی که اصلی‌ترین راهکار درمانی برای شکستگی استخوان ران است، می‌توانند ظرف 3 تا 6 ماه سلامتی کامل خود را به‌دست آورند.

قاعدتا انتخاب جراج ارتوپد مناسب و کاربلد می‌تواند منجر به کوتاه‌تر شدن دوره بهبودی افراد بعد از جراحی شود. در همین راستا ما به شما دکتر براتی را پیشنهاد می‌کنیم که با داشتن سال‌ها تجربه و تخصص در این حوزه می‌توانند ضمن به‌حداقل رساندن عوارض بعد از عمل بهترین نوع جراحی را برای شما رقم بزنند. در کنار دکتر براتی ضمن بهره‌مندی از خدمات تخصصی یک تیم حرفه‌ای بهترین و کوتاه‌ترین مسیر از سلامتی را سپری خواهید کرد.