جراحی شکستگی استخوان : روش ها، ترمیم و خطرات

جراحی شکستگی یکی از روش‌های متداول و محبوب در دنیای پزشکی است که با هدف ترمیم و جااندازی استخوان‌های شکسته و آسیب‌دیده انجام می‌شود. استخوان‌های بدن به دلایل مختلفی می‌توانند دچار آسیب و شکستگی شوند. از آنجایی که استخوان‌ها قابلیت ویژه‌ای برای ترمیم و بازسازی خود دارند، بسیاری از این شکستگی‌ها در طول زمان و با کمک روش‌های درمانی ساده بهبود پیدا می‌کنند. بااین‌حال برخی از شکستگی‌های استخوان به دلیل نوع و شدت بالایی که دارند، نیازمند روش‌های درمانی پیچیده‌تر هستند. در این شرایط انجام جراحی شکستگی استخوان می‌تواند گزینه‌ای امن و هوشمندانه جهت بازگرداندن سلامتی به استخوان‌های بدن باشد.

اگر مایلید از این روش درمانی نوین بیشتر بدانید، همراه ما باشید. ما در این مطلب ضمن بررسی موضوع شکستگی استخوان، به معرفی کامل روش جراحی شکستگی و کاربرد آن در درمان شکستگی‌ها خواهیم پرداخت.

شکستگی استخوان چیست؟

استخوان‌ها اگرچه محکم‌ترین و مقاوم‌ترین ساختار در بدن هستند؛ در عین حال می‌توانند درگیر آسیب‌دیدگی و شکستگی شوند. شکستگی استخوان اشاره به وضعیتی دارد که یکپارچگی و پیوستگی استخوان در نتیجه عوامل مختلف دچار اختلال شود. شکستگی استخوان متناسب با سن افراد و محل آسیب‌دیدگی می‌تواند طیفی خفیف تا شدید داشته باشد. طبق این تعریف بایستی ترک‌خوردگی‌های جزئی در استخوان را هم نوع شکستگی دانست که عدم توجه به آن می‌تواند به قیمت ازدست‌دادن سلامتی استخوان‌ها تمام شود. اغلب تصور می‌شود که شکستگی استخوان عارضه‌ای مختص دوره سالمندی است. برخلاف این باور خام و اشتباه باید بگوییم شکستگی‌های استخوان پدیده‌ای شایع در سنین مختلف است که می‌تواند در نتیجه دلایل متعددی رخ دهد.

دلایل شکستگی استخوان

از دلایل شایع شکستگی استخوان بایستی ایجاد فشار و نیروی مضاعف بر استخوان‌ها دانست. در شرایطی که استخوان‌ها به دلیل ضعف و سستی توان مقابله با این فشار و نیرو را نداشته باشند، دچار ترک‌خوردگی یا شکستگی می‌شوند. در مواردی می‌توان شکستگی‌های استخوان را در نتیجه دست‌وپنجه نرم‌کردن با بیماری‌هایی دانست که موجب ضعف و سستی بیشتر استخوان‌ها می‌شوند. استئوژنز ایمپرفکتا، برخی سرطان‌ها و پوکی استخوان از جمله بیماری‌های موثر در بروز شکستگی‌های استخوان هستند.

نشانه‌ها و علائم شکستگی استخوان

علائم و نشانه‌های شکستگی استخوان با توجه به سن بیمار، شدت آسیب‌دیدگی، استخوان درگیرشده در آسیب و وضعیت سلامت کلی افراد می‌تواند کاملا متغیر باشد. بااین‌حال نشانه‌ها و علائم شایع این عارضه عبارتند از:

• التهاب، درد و تورم در ناحیه آسیب‌دیده
• تغییر رنگ و کبودی در ناحیه آسیب‌دیده
• تغییر شکل و خمیدگی منطقه آسیب‌دیده
• عدم توانایی افراد در حرکت‌دادن و جابه‌جا‌کردن عضو آسیب‌دیده
• احتمال بروز خونریزی در ناحیه آسیب‌دیدگی

انواع شکستگی استخوان

شکستگی استخوان را می‌توان بر اساس مجموعه‌ای از فاکتورها به انواع مختلفی تقسیم‌بندی کرد. دلایل موثر در شکستگی استخوان و نواحی درگیرشده در این آسیب، دو پارامتر مهم در این تقسیم‌بندی هستند. بهترین تقسیم‌بندی از شکستگی استخوان را که می‌توان ارائه کرد عبارتن00د از:

• شکستگی باز
• شکستگی بسته

تفاوت بارز این دو نوع شکستگی در میزان شدت و آسیبی است که استخوان تجربه می‌کند. در نوع شکستگی باز استخوان از زیر پوست بیرون می‌زند و منجر به شکافته‌شدن پوست و بافت‌ پوشانده استخوان می‌شود. در نوع بسته بافت و پوست بدن سالم است و تنها با شکستگی استخوان مواجه هستیم.

جراحی شکستگی استخوان چیست و در چه زمانی انجام می‌شود؟

زمانی که با شکستگی استخوان مواجه می‌شویم، اولین گام درمانی ما بی‌حرکت نگه‌داشتن استخوان شکسته و قراردادن آن در تراز مناسب است. هدف ما از انجام اقدامات درمانی بهبودی کامل استخوان و بازگرداندن عملکرد اصلی به استخوان‌هاست. در بسیاری از موارد شکستگی‌های استخوان با کمک آتل یا گچ کاملا قابل درمان است. بااین‌حال برخی از شکستگی‌ها به دلیل شدت بالا نیازمند انجام عمل جراحی شکستگی است. بنابراین تصمیم‌گیری درباره اینکه از کدام روش درمانی برای بهبودی استخوان‌های شکسته استفاده کنیم بستگی به شدت شکستگی و ناحیه درگیرشده در آسیب دارد.

 

در شرایطی که نتوان با کمک آتل یا گچ اقدامات لازم را جهت جااندازی و ترمیم استخوان شکسته انجام داد، جراحی شکستگی استخوان بهترین گزینه خواهد بود. گام اول در جراحی شکستگی شناسایی استخوان شکسته و ترازکردن آن است. به‌همین منظور برش‌هایی را روی پوست ایجاد می‌کنند. سپس تلاش می‌کنند تا با بهره‌گیری از میله‌ها، سنجاق‌ها، صفحات و پیچ‌های فلزی، اسباب بهودی استخوان شکسته را فراهم کنند. شایان ذکر است که حضور موقت یا دائمی این ابزارهای فلزی در بدن بستگی زیادی به وضعیت کلی بیمار دارد. به‌طور کلی موار زیر، بهترین مصداق برای انجام جراحی شکستگی استخوان هستند:

• آن دسته از شکستگی‌های استخوان که به دلیل شکافتن پوست، باعث ورود باکتری و عفونت به بدن می‌شود.
• آن دسته از شکستگی‌هایی که طی آن استخوان جابه‌شده است و نمی‌توان با کمک روش‌های غیرجراحی یا دستی اقدام به جااندازی آن کرد.
• آن دسته از شکستگی‌هایی که منجر به شکستگی سطوح مفصل شده است. در این شرایط جراحی تنها گزینه برای جاانداختن غضروف‌های شکسته خواهد بود.
• شکستگی‌های پاتولوژیک استخوان که در نتیجه یک بیماری نظیر سرطان رخ داده است.
• آن دسته از شکستگی‌هایی که ضمن آسیب به استخوان، عصب‌ها و شریان‌ها را نیز درگیر کرده است.

بیشتر بخوانید:
🩺 جراحی آرتروسکوپی چیست؟ 🩺

جراحی شکستگی در چه نواحی قابل انجام است؟

انواع مختلفی از شکستگی‌های استخوان وجود دارد که با کمک جراحی شکستگی کاملا قابل درمان است. بااین‌حال رایج‌ترین و متداول‌ترین نوع شکستگی‌هایی که می‌توان با کمک جراحی درمان کرد، عبارتند از:

• شکستگی استخوان ران

در میان انواع شکستگی‌ها، شکستگی استخوان ران بسیار شایع است. در جراحی شکستگی استخوان ران عموما از روش فیکساسیون داخلی برای کمک به رفع شکستگی استفاده می‌شود. در این روش از یک میله جراحی برای کمک به استقرار و حمایت از استخوان تا زمان بهبودی استفاده می‌شود. یک جراح ارتوپد همچنین ممکن است طی فرآیند جراحی شکستگی استخوان ران، یک صفحه برای تقویت میله اضافه کند. نام کامل این جراحی کاهش باز و فیکساسیون داخلی استخوان ران (ORIF) است.

• شکستگی شانه

هنگامی که قسمت توپی بالای بازو شکسته، له‌شده یا شکافته شود، جراح ارتوپد ممکن است جراحی را جهت ترمیم یا تعویض مفصل شانه توصیه کند. جراحی تعویض مفصل شانه گاهی اوقات شامل ترمیم عضلات و تاندون‌های ناحیه آسیب‌دیده می‌شود.

• شکستگی لگن

یکی دیگر از شکستگی‌های رایجی که با کمک جراحی شکستگی استخوان قابل درمان است، شکستگی لگن است. در جراحی شکستگی لگن از سه روش اصلی جهت جهت ترمیم استخوان‌های شکسته استفاده می‌شود:

• ترمیم هیپ: ترمیم هیپ به معنای تثبیت استخوان‌های شکسته با پیچ‌ها، میله‌ها یا صفحات جراحی است. پزشکان از این نوع جراحی شکستگی به عنوان “پین‌زدن لگن” یاد می‌کنند.
• جراحی تعویض جزئی هیپ: در این نوع جراحی شکستگی، سر استخوان ران (توپ مفصل ران) را با قطعات مصنوعی جایگزین می‌کنند.
• جراحی تعویض کامل مفصل ران: جراح ارتوچد در این نوع جراحی شکستگی، کل مفصل از جمله قسمت کاسه لگن را با یک پروتز جایگزین می‌کند.

انواع روش‌های ترمیم و جراحی شکستگی

همان‌طور که ذکر شد جراحی شکستگی استخوان یک روش مدرن و جدید در درمان شکستگی‌های استخوان است. در این روش درمانی متناسب با نوع شکستگی و میزان آسیب واردشده به استخوان‌ها تکنیک‌های متعددی وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.

• فیکساتور داخلی

فیکساسیون داخلی اجازه اقامت کوتاه‌تر در بیمارستان را به بیماران می‌دهد، باعث می‌شود که زودتر به عملکرد طبیعی خود بازگردند، و از بروز جوش ‌خوردگی نامناسب در استخوان‌های شکسته شده میکاهد. ایمپلنت‌های مورد استفاده برای تثبیت داخلی از فولاد ضد زنگ و تیتانیوم ساخته شده‌اند که بادوام و مستحکم هستند. اگر قرار است مفصلی تعویض شود، این ایمپلنت‌ها می‌توانند از کبالت و کروم نیز ساخته شوند. ایمپلنت‌ها با بدن سازگار هستند و به ندرت باعث واکنش آلرژیک می‌شوند.

• پلاک ها

صفحاتی مانند آتل‌های داخلی هستند که تکه‌های شکسته استخوان را در کنار هم نگه می‌دارند. آنها با پیچ به استخوان متصل می‌شوند. صفحات ممکن است پس از بهبود کامل در جای خود باقی بمانند، یا ممکن است (در موارد خاص) برداشته شوند.

• پیچ

بیشتر از هر نوع ایمپلنت دیگری از پیچ‌ها برای تثبیت داخلی استفاده می‌شود. اگرچه پیچ یک دستگاه ساده است، اما بر اساس نوع شکستگی و نحوه استفاده از پیچ، طرح‌های مختلفی وجود دارد. پیچ‌ها در اندازه‌های مختلف برای استفاده با استخوان‌هایی با اندازه‌های مختلف وجود دارند. پیچ‌ها را می‌توان به تنهایی برای نگه‌داشتن شکستگی و همچنین با صفحات، میله‌ها یا میخ‌ها استفاده کرد. پس از بهبودی استخوان، ممکن است پیچ‌ها در جای خود باقی بمانند یا برداشته شوند.

• میخ یا میله

در برخی از شکستگی‌های استخوان‌های بلند، بهترین راه برای نگه‌‌داشتن قطعات استخوانی در کنار هم، قراردادن میله یا میخ در مرکز توخالی استخوان است که معمولاً حاوی مقداری مغز است. پیچ در هر انتهای میله برای جلوگیری از کوتاه‌شدن یا چرخش شکستگی استفاده می‌شود و همچنین میله را تا زمان بهبودی شکستگی در جای خود نگه می‌دارد. میله‌ها و پیچ‌ها ممکن است پس از بهبودی کامل در استخوان باقی بمانند. این روشی است که برای درمان اکثر شکستگی‌های استخوان ران (استخوان ران) و درشت نی (استخوان ساق پا) استفاده می‌شود.

• پین‌گذاری

پین‌ها اغلب برای چسباندن استخوان‌ها به هم استفاده می‌شوند. آنها برای نگه‌داشتن قطعات استخوانی که برای ثابت‌کردن آنها با پیچ بسیار کوچک هستند، استفاده می‌شود. در بسیاری از موارد، آنها همراه با سایر اشکال تثبیت داخلی استفاده می‌شوند، اما می‌توان آنها را به تنهایی برای درمان شکستگی استخوان‌های کوچک، مانند شکستگی‌های موجود در دست یا پا، استفاده کرد. پین‌ها معمولاً پس از مدت زمان مشخصی برداشته می‌شوند، اما ممکن است برای برخی از شکستگی‌ها برای همیشه باقی بمانند.

• فیکساتورهای خارجی

یک فیکساتور خارجی به عنوان یک قاب تثبیت‌کننده برای نگه‌داشتن استخوان‌های شکسته در موقعیت مناسب عمل می‌کند. در فیکساتور خارجی، پین‌ها یا پیچ‌های فلزی از طریق برش‌های کوچک در پوست و ماهیچه در استخوان قرار می‌گیرند. پین‌ها و پیچ‌ها به میله‌ای در خارج از پوست وصل می‌شوند. از آنجایی که پین‌ها در استخوان قرار می‌گیرند، فیکساتورهای خارجی با قالب‌ها و آتل‌هایی که صرفاً به تکیه‌گاه خارجی متکی هستند، متفاوت هستند.

در بسیاری از موارد، فیکساسیون خارجی به عنوان یک درمان موقت برای شکستگی‌ها استفاده می‌شود. از آنجایی که آنها به راحتی اعمال می‌شوند، فیکساتورهای خارجی اغلب زمانی انجام می‌شوند که بیمارآسیب‌های متعددی داشته باشد و هنوز برای جراحی طولانی‌تر برای رفع شکستگی آماده نیست. فیکساتور خارجی ثبات خوب و موقتی را تا زمانی که بیمار به اندازه کافی برای جراحی نهایی سالم باشد، فراهم می‌کند. در موارد دیگر، می توان از فیکساتور خارجی به عنوان وسیله‌ای برای تثبیت استخوان تا زمان بهبودی کامل استفاده کرد.

عوارض و خطرات جراحی شکستگی چیست؟

جراحی شکستگی یک روش نسبتا مدرن و جدید در درمان آسیب‌دیدگی و شکستگی‌های استخوان است. این روش علی‌رغم تاثیرگذاری بالایی که در ترمیم و بهبود آسیب‌دیدگی‌های استخوان دارد، می‌تواند با خطرات و عوارض زیر همراه باشد:

• عفونت

عفونت اولین و شایع‌ترین عارضه‌ای است که بعد از انجام هرگونه جراحی، بیماران را تهدید می‌کند. از دلایل مهم بروز عفونت در جراحی شکستگی استخوان، بایستی به شکافتن پوست اشاره کرد که زمینه را برای بروز این عارضه افزایش می‌دهد. شایان ذکر است که احتمال بروز عفونت با افزایش مدت زمان جراحی بیشتر هم می‌شود.

• محدودیت حرکتی

عدم توانایی افراد در حکت آزادانه اندام‌های مختلف بدن از دیگر عوارض جراحی شکستگی استخوان است. در تبیین چرایی این عارضه باید بگوییم به هنگام انجام جراحی شکستگی استخوان، بافت‌هایی در ناحیه جراحی به‌وجود می‌آید که منجر به اتصال و چسبیدگی نسوج به یکدیگر ‌می‌شود. در نتیجه این پدیده، تاندون‌ها، عضلات، لیاگامان‌ها و کپسول مفصلی نیز به هم متصل می‌شوند. مجموعه این تغییرات در کنار هم موجب پدیدآیی مجدودیت حرکتی می‌شود.

• مشکلات خونرسانی به استخوان

یکی دیگر از عوارضی که می‌تواند ریسک انجام جراحی شکستگی را افزایش دهد، بروز مشکلات خونرسانی به استخوان است. استخوان‌ها یک بافت زنده در بدن هستند که ادامه حیاتشان بستگی زیادی به دریافت خون دارد. فرآیند خون‌رسانی به استخوان‌ها از طریق بافت‌ها و عضلات متصل به آنها صورت می‌پذیرد. در شرایطی که پزشک معالج برای ترمیم و جابه‌جایی استخوان‌های شکسته ناگزیر به شکاف‌دادن پوست و عضلات متصل به استخوان باشد، احتمال بروز مشکلات خونرسانی افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط فرآیند خونرسانی به استخوان‌ها کاهش پیدا می‌کند. در مواردی که اتصال عضله به استخوان کاملا قطع شود، با خطر حذف فرآیند خونرسانی به استخوان‌ها روبه‌رو خواهیم شد.

مراحل آماده‌شدن برای جراحی استخوان چگونه است؟

انجام جراحی شکستگی استخوان مستلزم انجام مجموعه‌ای از اقدامات جهت آماده‌سازی بیماران است. این مجموعه اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:

• در گام اول لازم است پزشک معالج با انجام معاینات فیزیکی و آزمایش‌های تصویربرداری متعدد (سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی یا عکس‌برداری با کمک اشعه ایکس) محل دقیق شکستگی استخوان را شناسایی کند.
• در گام بعدی شما به عنوان فرد بیمار بایستی شرح کاملی از سابقه پزشکی خود و داروهایی را که مصرف می‌کنید، در اختیار پزشک معالج قرار دهید. عنوان‌کردن بیماری مزمن، داشتن جراحی‌های قبلی یا حساسیت‌های دارویی از جمله موضوعات مهمی است که باید با پزشک جراح خود قبل از انجام جراحی درمیان بگذارید.
• در نهایت بعد از انجام معاینات و گرفتن شرح‌حال لازم است خود را از شب قبل برای انجام جراحی شکستگی استخوان آماده کنید. عدم مصرف غذا از ساعت دوازده شب به بعد و داشتن یک همراه از ملزومات مهم در انجام جراحی شکستگی است.

✓ تغذیه مناسب شکستگی استخوان از زبان دکتر حسن براتی:

 

مراقبت‌های بعد از جراحی شکستگی

 

بخش مهمی از موفقیت جراحی شکستگی را مراقبت‌های بعد از آن رقم می‌زند. بدون شک کمک‌گرفتن از جراحی ماهد و متخصص و ارتقای دانش و آگاهی می‌تواند نقشی به‌مراتب چشمگیر در بهبودی کامل‌تان خواهد داشت. دکتر براتی با تجربه و تخصص بالا در این حوزه بهترین انتخاب جهت انجام جراحی‌های شکستگی استخوان خواهند بود. شایان ذکر است که دکتر براتی با ارائه بهترین خدمات، مراقبت‌های بعد از جراحی را به‌طور شگفت‌انگیزی برای شما سهولت می‌بخشند. در ادامه همراه ما باشید تا چکیده‌ای از مراقبت‌های بعد از جراحی را با شما به اشتراک بگذاریم.

بعد از اتمام عمل جراحی شکستگی پزشک معالج‌تان، زمان بهبودی مورد انتظار جهت ترمیم شکستگی استخوان را به شما اطلاع خواهد داد. فرآیند بهوبدی و ترمیم استخوان عموما شش تا هشت هفته طول می‌کشد. با این حال، این بازه زمانی می‌تواند بر اساس نوع و محل شکستگی کاملا متفاوت باشد.

بلافاصله پس از عمل، شما را به اتاق ریکاوری منتقل می‌کنند. در اینجا کارکنان بیمارستان فشار خون، تنفس، ضربان قلب و دمای شما را کنترل خواهند کرد. مدت زمان حضور زشما رد بیمارستان بستگی زیادی به نوع جراحی، میزان آسیب و میزان پیشرفت و بهبودی شما خواهد داشت.

اغلب بعد از جراحی مقداری درد و تورم را تجربه خواهید کرد. استفاده از یخ و استراحت اندام شکسته تاثیر چشمگیری در کاهش التهاب خواهد داشت. پزشک معالج برای کاهش ناراحتی شما نیز داروهای مسکن تجویز می‌کند. با این حال، اگر درد شما پس از چند روز به جای بهتر شدن شروع به تشدید کرد، با پزشک خود تماس بگیرید.

در نهایت پزشک دستورالعمل‌هایی را در مورد نحوه مراقبت از بخیه‌ها به شما می‌دهد. به عنوان یک قاعده کلی، شما باید محل جراحی را تمیز و خشک نگه دارید. در این مرحله تجربه کمی بی‌حسی را در ناحیه برش خواهید داشت. بااین‌حال اگر علائمی نظیر تورم، سرخی یا درد را مشاهده کردید، بهتر است با پزشک معالج‌تان مشورت کنید.

یکی از اقدامات مفید درمانی بعد از انجام جراحی شکستگی استخوان فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی ضمن بهبود استخوان ترمیم‌شده و جلوگیری از آسیب بیشتر، به تقویت و کشش عضلات و بافت‌های موجود در ناحیه آسیب‌دیده هم کمک می‌کند.

بیشتر بدانید:
🩺  خدمات پرستاری ارتوپدی در منزل 🩺

در نهایت بدانید..

جراحی شکستگی استخوان یک روش درمانی جهت ترمیم و بهبودی استخوان‌های شکسته بدن است. استخوان‌های بدن علی‌رغم ساختار محکمی که دارند، می‌توانند به دلایل مختلف دچار ترک خوردگی یا شکستگی شوند. با توجه به نوع شکستگی و میزان آسیب از روش‌های درمانی متعددی نظیر آتلیا گچ بهره برد. در شرایطی که ترمیم استخوان‌ها با روش‌های غیرجراحی امکان‌پذیر نباشد، جراحی بهترین گزینه خواهد بود.