آرتروز گردن : بررسی علائم و روش های درمان

برای ما دوچندان می‌کند. آرتروز گردن هم یکی از مصادیق همین فرسایش و تحلیل است که عموما در سنین 55 تا 60 گریبان‌گیر افراد می‌شود. فرسودگی و تحلیل ناشی از آرتروز را می‌توان در چهار ناحیه اصلی گردن یعنی استخوان‌ها، مفاصل، دیسک‌ها و رباط‌ها کاملا مشاهده کرد. در این عارضه دیسک‌های ستون فقرات گردن که آب خود را از دست داده‌اند، دچار خشکی و انعطاف‌ناپذیری می‌شوند. در نتیجه تحلیل دیسک‌ها، زائده‌های استخوانی با نام استوفیت در گردن ظاهر می‌شوند که منجر به تنگ‌شدن کانال نخاعی شده و علائمی همچون درد و گرفتگی گردن را برای افراد به دنبال دارند.

آرتروز گردن اگرچه عارضه‌ای شایع در میان افراد است، بااین‌حال در درمان آن از روش‌های متعددی می‌توان کمک گرفت که اصلاح سبک زندگی بهترین آن است. در ادامه همراه ما باشید تا ضمن اشاره به عوامل ایجادکننده آرتروز گردن و علائم آن مروری نسبتا جامع بر روش‌های درمانی این عارضه داشته باشیم.

چه عواملی باعث ایجاد آرتروز گردن میشود؟

همان‌طور که گفته شد اصلی‌ترین دلیل آرتروز گردن افزایش سن و تغییرات ناشی از فرسودگی و سایش در دیسک‌های ستون فقرات گردن است. از دلایل دیگر موثر در بروز این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوع شغل و فشار کاری موجود در آن: آن دسته از مشاغلی که با حرکات مکرر گردن در ارتباط هستند و وضعیتی نامناسب در بدن به ویژه در ناحیه سر ایجاد می‌کنند، ارتباط مستقیمی با آرتروز گردن دارند.
• عدم تحرک در جوانی: کم‌تحرکی و داشتن سبک زندگی عاری از ورزش و فعالیت بدنی مناسب از جمله دلایل بروز آرتروز گردن است.
• انجام ورزش‌های سنگین: انجام ورزش‌های سنگین و حرکات غیرطبیعی در ناحیه گردن می‌تواند در ابتلا به آرتروز گردن نقش به‌مراتب چشمگیری داشته باشد.
• مصرف سیگار: تحقیقات نشان داده است که بین مصرف سیگار و میزان ابتلا به آرتروز گردن رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. مصرف بیشتر این ماده آسیب‌زا ریسک ابتلا به آرتروز گردن را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
• عوامل ژنتیکی و ارثی: شیوع آرتروز گردن در میان اعضای یک خانواده نشان‌دهنده تاثیر شگرف عوامل ژنتیکی در ابتلا به این عارضه است.
• داشتن سابقه آسیب به گردن: آسیب‌های ناشی از تصادف یا ضربات سنگین ایجادشده در ناحیه گردن یکی دیگر از عوامل ابتلا به آرتروز گردن است.
• افسردگی و اضطراب: از دیگر دلایل مهم در پیدایش آرتروز گردن، میزان افسردگی و اضطرابی است که افراد در طول زندگی تجربه می‌کنند.

آرتروز گردن چه علائمی دارد؟

علائم آرتروز گردن به تدریج خود را نشان می‌دهد و ممکن است در اثر گذشت زمان پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. از آنجایی که آرتروز گردن می‌تواند در طیف خفیف تا شدید بروز پیدا کند، علائم آن نیز متغیر خواهد بود. به‌طور کلی علائم و نشانه‌های آرتروز گردن شامل موارد زیر است:

1. درد در ناحیه گردن که عموما با گرفتگی عضله همراه است.
2. احساس درد در ناحیه سر و قسمت فوقانی ستون فقرات
3. عدم توانایی حرکت‌دادن گردن و سر در اثر گرفتگی و سفت‌شدن عضلات
4. سوزن سوزن‌شدن دست‌ها و بازو
5. از دست‌دادن تعادل و عدم هماهنگی اعضای بدن
6. بروز مشکل و ایجاد اختلال در مهارت‌های حرکتی نظیر کند راه رفتن
7. شنیدن صدای ساییدگی در هنگام انجام حرکات مختلف

روش تشخیص آرتروز گردن

تشخیص آرتروز گردن طی سه مرحله توسط پزشک معالج صورت می‌گیرد. این سه مرحله عبارتند از:

↫ گرفتن شرح حال و بررسی سوابق پزشکی و وضعیت عمومی بیمار

در اولین مرحله از تشخیص آرتروز پزشک معالج تلاش می‌کند با پرسیدن سوالات متعدد و بررسی جوانب مختلف، شرح کلی از وضعیت سلامت عمومی بیمار را تهیه کند. این مرحله با تهیه لیست کاملی از علائم فعلی بیمار، سبک زندگی فرد و سابقه پزشکی گذشته به پایان می‌رسد.

↫ انجام معاینات فیزیکی

بعد از گرفتن شرح حال نوبت به انجام معاینات فیزیکی می‌رسد. معاینات فیزیکی جهت تشخیص آرتروز گردن شامل موارد زیر می‌شود:

• قدرت در بازوها، دست ها و انگشتان شما
• حس لمس
• جریان خون
• انعطاف پذیری در گردن و بازوها
• راه رفتن
• بررسی وضعیت واکنش‌ها و رفلاکس‌های بدنی
• بررسی تغییرات ایجادشده در حس لامسه

↫ انجام آزمایش‌ها و تست‌های تشخیصی

در نهایت تشخیص دقیق آرتروز گردن با انجام تست‌ها و آزمایش‌های متعدد خاتمه پیدا می‌کند. مهم‌ترین این آزمایش‌ها عبارتند از:

1. اشعه ایکس: اشعه ایکس تصاویری از ساختارهای متراکم مانند استخوان ارائه می‌دهد.
2. (MRI): اسکن MRI تصاویر بهتری از بافت‌های نرم بدن مانند ماهیچه‌ها، دیسک‌ها، اعصاب و نخاع نسبت به اشعه ایکس ایجاد می‌کند.
3. (CT) اسکن: می‌تواند به پزشک کمک کند کانال نخاعی و هر گونه خار استخوانی را بهتر ببیند.
4. میلوگرافی: این روش با تزریق رنگ و کنتراست به کانال نخاعی صورت می‌پذیرد. در این نوع آزمایش، امکان انجام معاینات دقیق کانال نخاعی و ریشه‌های عصبی کاملا فراهم می‌شود.
5. عضله‌نگاری برقی یا الکترومیوگرافی: در این روش همان‌طور که از نام آن پیداست، فعالیت الکتریکی عصب‌ها در زمان انتقال پیام به عضله بررسی می‌شود.
6. بررسی هدایت عصبی: در این روش با کمک شوک‌های کوچک، قدرت و سرعت سیگنال‌های عصبی اندازه‌گیری می‌شود.

بیشتر بخوانید
علائم آرتروز شانه

روش های درمان آرتروز گردن

با توجه به شدت و نوع آرتروز گردن می‌توان از روش‌های درمانی مختلفی بهره جست که ما در ادامه مروری کوتاه بر هر کدام خواهیم داشت.

↫ ورزش

اولین و ایمن‌ترین روش در درمان آرتروز گردن بهره‌گیری از برنامه ورزشی ویژه و اصلاح عملکرد حرکتی بدن است. در این روش پزشک معالج با تجویز فعالیت‌های ورزشی مخصوص و ارائه روش‌هایی جهت اصلاح عملکرد حرکتی بدن اولین اقدام درمانی خود را آغاز می‌کند.

↫ درمان دارویی

در بسیاری از موارد با تجویز برخی از داروها می‌توان به رفع التهاب و درد ناشی از آرتروز گردن در بیماران کمک کرد. از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین داروها در درمان آرتروز گردن باید به فهرستی از موارد زیر اشاره کرد:

• استامینوفن
• شل‌کننده‌های عضلانی مانند کاریزوپرودول یا سایکلوبنزاپرین
• داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی نظیر آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن
• کورتیکواستروئیدهای خوراکی

↫ جراحی بسته

جراحی بسته را می‌توان دستاورد پیشرفت تکنولوژی در عرصه پزشکی دانست. در این روش درمانی تلاش می‌شود با ایجاد شکاف‌های کوچک و خونریزی کمتر در کوتاه‌ترین زمان ممکن اسباب التیام و درد ناشی از آرتروز گردن را فراهم کرد.

↫ استفاده از گردنبندهای طبی

از روش‌های مرسوم درمان آرتروز گردن استفاده از گردنبندهای طبی است. این ابزار با ثابت ‌نگاه‌داشتن وضعیت گردن و کاهش دامنه حرکتی عضلات بهترین عملکرد را در بهبود درد گردن از خود ارائه می‌دهد.

↫ ترکشن

از دیگر روش‌های درمان آرتروز گردن انجام عمل ترکشن است. در این روش تلاش می‌شود فشار وارده بر ستون فقرات گردن بدون انجام عمل جراحی و با روشی کاملا دستی صورت پذیرد.

↫ الکتروتراپی

شاید برایتان جالب باشد بدانید که معالجه با نیروی جریان برق از روش‌های کارآمد در درمان آرتروز گردن است. در این روش به واسطه استفاده از انرژی الکتریکی فرآیند بهبود آتروز گردن سرعت پیدا می‌کند.

↫ ماساژ درمانی

رفع گرفتگی و اسپاسم عضلات را می‌توان به‌خوبی بعد از انجام تکنیک‌های ماساژدرمانی مشاهده کرد. در این تکنیک با ایجاد فشار بر بافت سطحی بدن، تغییرات عمده‌ای در بافت‌های عمیق بدن ایجاد شده که منجر به رفع گرفتگی عضلات می‌شود.

↫ درمان کایروپراکتیک

دستکاری سریع یا آهسته ستون فقرات با فشار دست‌ها بهترین توصیف برای این روش درمانی است.

↫ لیزر درمانی

لیزردرمانی را باید کارآمدترین روش در درمان آرتروز گردن دانست. در این روش انرژی تزریق‌شده از لیزر در بافت بدن به سلول‌ها در فرآیند ترمیم و بهبود کمک می‌کند.

↫ ازن تراپی

افزایش گردش خون در بدن راهی میان‌بر جهت ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده بدن است. ازن‌تراپی هم یک روش شایع و بی‌دردسر جهت تزریق اکسیژن به بدن است.

↫ طب سوزنی

طب سوزنی را باید یک روش متداول شرقی در کاهش التهاب و درد آرتروز گردن دانست. در این روش درد و التهاب ناشی از آرتروز گردن با  فروکردن سوزن به نقاط مختلفی از بدن التیام پیدا می‌کند.

↫ گرما و سرما

یکی دیگر از روش‌های غیرجراحی در درمان آرتروز گردن بهره‌گیری از کیسه‌های آب گرم یا یخ است.

↫ سایر روش ها

در صورتی که هیچ کدام از روش‌های درمانی بالا منجر به بهبود و درمان درد ناشی آرتروز گردن نشود، می‌توان از تزریقات درمانی یا انجام عمل جراحی بهره برد.

روش‌های پیشگیری از آرتروز گردن

پیشگیری بهتر از درمان است؛ این طلایی‌ترین نکته بهداشتی است که بارها به بهانه‌های مختلف در گوشمان زمزمه شده است. به نظر می‌رسد این دستورالعمل بهداشتی در مورد آرتروز گردن هم که ارتباط مستقیمی با افزایش سن دارد، قابل اجرا و پیاده‌سازی باشد. مطالعات نشان داده است که وضعیت بدنی نامناسب و سبک زندگی نادرست شرایط را برای ابتلا به آرتروز گردن در سنین بالا کاملا مهیا می‌کند. به این ترتیب می‌توان با رعایت نکات بهداشتی سن ابتلا به اختلال را تا حد قابل توجهی به تعویق انداخت.

• بهبود عملکرد حرکتی و اصلاح وضعیت بدن

فرسودگی و سایش موجود در غضروف‌ها و استخوان‌ها نتیجه بدعملکردی جسمانی ماست. رعایت موارد زیر می‌تواند در اصلاح وضعیت بدن و بهبود عملکرد حرکتی تاثیرگذار باشد.

• درست خوابیدن را تمرین کنید

نحوه خوابیدن ما پارامتری مهمی در تعیین میزان درد گردنی است که تجربه می‌کنیم. خوابیدن روی شکم بدترین حالت خوابیدن است که فشار زیادی را به گردن وارد می‌کند. در انتخاب نوع بالش هم نهایت دقت را داشته باشید. توصیه می‌شود در هنگام خواب سر در امتداد بدن قرار گیرد.

• در هنگام کار گردن خود را در زاویه درستی قرار دهید

از خم‌کردن گردن در هنگام کار خودداری کنید. اگر لازم است مانیتور، صندلی و میز کارتان را به‌گونه‌ای تنظیم کنید تا گردنتان از فشار مستمر و پی در پی دور بماند.

• از حمل کیف یا بار سنگین خودداری کنید

تا جایی که امکان دارد از حمل بار سنگین خودداری کنید. ذکر این نکته حائز اهمیت است که نحوه بلندکردن اجسام سنگین هم به میزان سنگینی خود بار اهمیت دارد. بنابراین در هنگام بلندکردن بار سنگین از خم‌کردن گردن و کمر بپرهیزید.

• در هنگام رانندگی مراقب حرکات گردن خود باشید

یکی از موقعیت‌هایی که ارتباط مستقیمی با گردن درد دارد، رانندگی است. تلاش کنید در هنگام رانندگی تکیه‌گاهی برای گردن خود روی صندلی قرار دهید تا از بروز آسیب و ضربه جلوگیری شود.

• اصلاح سبک زندگی

سبک زندگی نادرست را می‌توان مادر تمام بیماری‌ها و امراض جسمانی و روانی دانست. بنابراین با اصلاح سبک زندگی می‌توانیم سلامت و ایمنی را مهمان جسم و روحمان کنیم. رعایت موارد زیر به داشتن سبک زندگی استاندارد جهت پیشگیری از آرتروز گردن کمک می‌کند.

• از ورزش و انجام فعالیت‌های بدنی منظم غافل نشوید.
• بدنتان را در وزن ایده‌آل خودش قرار دهید.
• از مصرف سیگار پرهیز کنید.
• با انجام تکنیک‌های روانشناختی مختلف نظیر یوگا و مدیتیشن استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید.
• برنامه غذایی خود را به داشتن مواد مغذی که محافظ سلامت استخوان و اعصاب هستند، مجهز کنید(فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها، اسیدهای چرب امگا3، منیزیم، کلسیم و ویتامین D از جمله مواد مغذی مفید جهت تقویت بافت استخوان‌ها و مفاصل هستند).

کلام آخر

آرتروز گردن عارضه‌ای جدی در سنین بالاست که قادر است عملکرد فرد را در ابعاد مختلف زندگی مختل کند. این اختلال که چیزی حدود ۸۰ درصد از جمعیت میانسال را به خود درگیر می‌کند، در بسیاری از موارد بدون هیچ علامت و نشانه‌ای در افراد ظاهر می‌شود. روش‌های درمانی متعددی جهت درمان آرتروز گردن وجود دارد که اصلاح سبک زندگی و بهبود عملکرد جسمانی از بهترین آنهاست. دکتر حسن براتی جراح فوق تخصص ارتوپد و مفاصل می تواند یکی از بهترین انتخاب‌های شما برای درمان مطمئن آرتروز گردن باشد.