تزریق مفصلی کورتون و نکاتی که باید بدانید

زندگی و فعالیت همراه با تحمل درد مفصلی کار بسیار دشواری است. بنابراین پزشکان همواره به دنبال یافتن بهترین روش برای کمک به بیماران و تسکین درد با روش‌های کم‌عارضه و موثر هستند. یکی از روش‌های درمانی رایج تزریق مفصلی کورتون یا همان داروهای کورتیکواستروئیدی است که به صورت تزریق کورتون به مفصل می‌تواند دست کم برای مدتی نسبتا طولانی بیمار را از تحمل درد مفاصل نجات دهد.

تزریق کورتیکواستروئید چه زمانی پیشنهاد می‌شود؟

داروهای استروئیدی یا کورتیکواستروئیدها نوعی دارو با سازوکاری برای کاهش التهاب بدن هستند. دارو درواقع نوعی کورتیکواستروئید مشابه هورمونی است که در حالت طبیعی از غدد فوق کلیه یا آدرنال ترشح می‌شود. انجام تزریق در ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند فشار را کاهش دهد. بنابراین هنگامی که تورم و درد داشته باشید ممکن است پزشک تشخیص دهد که کورتون درمانی مناسب درمان شماست.

کاربردهای درمانی تزریق کورتون به مفاصل

ممکن است افراد به اشتباه کورتیکواستروئید را با استروئیدهای متابولیکی که برخی از ورزشکاران برای حجم‌دهی و افزایش قدرت عضلات مصرف می‌کنند اشتباه بگیرند. البته اکنون عوارض فراوان مصرف داروهای استروئیدی روی بدن ورزشکاران مشخص شده است. اما به‌هرصورت لازم است تفاوت این دو دسته دارو را بشناسید.

منظور از تزریق کورتون یا کورتیزون شات رساندن مستقیم دارو به موضع خاصی از بدن است که درگیر التهاب و درد مفصلی است. کورتون التهاب مفاصل را کاهش می‌دهد و بسیاری از افراد با چند دوره تزریق مفصلی کورتون توانسته‌اند از درد رهایی یابند. تزریق معمولاً در بخش‌های متفاوتی قابل انجام می‌شود؛ مانند:

• شانه
• ستون فقرات
• آرنج
• مچ دست
• لگن
• زانو
• مچ پا

 تزریق مفصلی کورتون برای چه کسانی مناسب است؟

تزریق موضعی کورتون برای درمان التهاب تاندون‌ها یا بورس‌ها هم تجویز شود. منظور از بورس کیسه‌های پر از مایع در اطراف مفاصل، تاندون‌ها و استخوان‌های بدن شما است. به‌طور کلی چنین درمانی ممکن است برای هر گونه مشکل ساختاری همراه با درد و التهاب مفید باشد. از جمله:

• آرتروز
• آرتریت روماتوئید
• تاندونیت
• بورسیت
• سندروم تونل کارپل
• مشکل آرنج تنیس‌باز
• انگشت ماشه‌ای یا تریگر فینگر
• کمردرد
• زانو درد 
• اختلالات خودایمنی

گزینه های مناسب تزریق مفصلی کورتون

داروهای استروئیدی مانند هیدروکورتیزون، متیل پردنیزولون و تریامسینولون یکی از گزینه‌های درمان بسیاری از بیماری‌ها یا صدمات مفصلی است. این روش می‌تواند به‌عنوان درمانی کوتاه‌مدت برای مقابله با درد شدید باشد. به‌عنوان مثال تزریق کورتون به شانه در بسیاری از بیماران سبب تسکین درد و ازبین‌رفتن علائم می‌شود.

تزریق استروئید به مفصل اغلب در کنار درمان‌های دیگر مانند مصرف دارو و فیزیوتراپی استفاده می‌شود. همچنین در مواقعی که منتظر شروع درمان طولانی‌مدت هستید می‌تواند برای شما مفید باشد.

روش تزریق کورتیکواستروئیدها

پزشک متخصص تزریق را به‌طور مستقیم در ناحیه یا مفصل آسیب‌دیده انجام می‌دهد. گاهی ممکن است تزریق در یک ماهیچه بزرگ بدن صورت گیرد تا دارو از آن محل وارد جریان خون بیمار شود. شاید پزشک تشخیص دهد برای تزریق به محل خاصی داروی بی‌حسی موضعی نیاز باشد. پس حتما باید اول به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا روش درمانی شما مشخص گزدد.

مزایا تزریق کورتون 

درمان درد مفاصل با کورتون روشی بی‌خطر و موثر برای تسکین درد و التهاب است. می‌دانید که التهاب فشار بیشتری بر استخوان‌ها و بافت‌های درون مفصل وارد می‌کند. به‌مرور چنین فشاری می‌تواند باعث آسیب‌های مفصلی شود. ترکیبات کورتیکواستروئیدها می‌تواند مانع از آسیب مفصلی ناشی از التهاب‌ مزمن شود.

بنابراین اگرچه آرتروز درمان قطعی ندارد، روش‌های مدیریت درد و درمان‌های ضد التهابی می‌تواند برای کنترل شرایط بیماری و کمک به بدن برای بهبود وضعیت موثر باشد.

عوارض احتمالی تزریق کورتون

در کنار مزایا باید به نکاتی مانند عوامل خطر در تزریق کورتون هم اشاره کرد. مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه می‌خوانید:

• درد در ناحیۀ تزریق
• تورم بیشتر مفصل به‌صورت موقتی
• کبودی
• تغییر رنگ- روشن‌ترشدن رنگ پوست یا قرمزی سطح آن- در ناحیۀ تزریق دارو

علاوه‌بر موارد بالا افزایش موقت میزان قند خون هم جز ریسک‌های این روش است. بنابراین افراد مبتلا به دیابت باید تا پنج روز پس از تزریق کورتیزون سطح قند خون خود را مرتباً بررسی کنند. در موارد نادر ممکن است تزریق مفصلی کورتون با عوارض جدی‌تری زیر همراه باشد:

• عفونت در محل تزریق
• ضعیف‌شدن یا پارگی تاندون
• نازک‌شدن پوست و بافت نرم اطراف مفصل
• پوکی استخوان
• فشار خون بالا
• احتباس مایعات و افزایش تورم

دوره درمان با کورتیکواستروئیدها یا تزریق مفصلی کورتون

واکنش بدن هر فرد نسبت داروی تزریقی کورتیزون متفاوت است. ممکن است فردی با آسیب‌های خفیف در یک نوبت تزریق نتیجه مثبت بگیرد. اما به‌طور معمول نیاز به چند نوبت تزریق و چندهفته تا چندماه زمان است. در التهاب‌های ناشی از آسیب‌دیدگی مفصل اغلب تزریق کمک می‌کند تا بدن دوره بهبودی را پشت سر بگذارد. در بیمارانی با التهاب‌های مزمن ممکن است علائم با گذشت زمان و به‌تدریج بازگردد. بنابراین مشاهده مجدد نشانه‌ها یا بدترشدن وضعیت بیمار نیاز به معاینه سریع پزشک دارد.

تنها پزشک متخصص مفاصل و استخوان‌ها می‌تواند با درنظرگرفتن همۀ جوانب درباره زمان مناسب و دوز داروها تصمیم‌گیری کند. شاید لازم باشد نوبت‌های تزریق موضعی کورتون را سه ماه یک‌بار تکرار کنید و یا حتی لازم باشد از تزریق سلول بنیادی برای بازسازی مفاصل بهره بگیرید. همچنین توجه داشته باشید به دلیل عوارض جانبی احتمالی بیشتر افراد نباید بیش از سه نوبت در سال داروهای کورتیکواستروئید دریافت کنند.

بایدها و نبایدهای قبل و بعد از تزریق مفصلی کورتون

اگرچه درمان درد مفاصل با کورتون روشی کم‌عارضه است؛ اما نیاز به رعایت نکاتی پیش، حین و پس از تزریق دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین نکات را توضیح می‌دهیم. با وجود این بهتر است هر گونه نگرانی یا ابهام را با پزشک خود و کادر درمانی در میان بگذارید.

‣ اقدامات لازم پیش از کورتیزون شات

• اگر داروهای رقیق‌کنندۀ خون مصرف می‌کنید احتمالاً لازم است چند روز قبل از تزریق مصرف آن‌ها را قطع کنید؛ تا احتمال خونریزی یا کبودی کاهش یابد.
• برخی از مکمل‌های غذایی هم اثر مشابهی دارند. بنابراین از پزشکتان دربارۀ داروها و مکمل‌های مصرفی راهنمایی بخواهید.
• چنان‌چه در دوهفته پیش از تزریق تب 38 درجه سانتی‌گراد را تجربه کرده‌اید باید به پزشک اطلاع دهید.

‣ شرایط تزریق کورتیکواستروئیدها

• هنگام تزریق کورتیزون ممکن است پرستار از شما بخواهد لباس مخصوص بپوشید، تا سوزن‌ راحت‌تر به مفصل آسیب‌دیده برسد.
• اطراف ناحیۀ تزریق باید تمیز شود.
• شاید از داروی موضعی بی‌حسی مثل اسپری استفاده شود.
• گاهی پزشک از دستگاه سونوگرافی یا تصویربرداری اشعه ایکس با نام فلوروسکوپی برای مشاهده محل دقیق سوزن در بدن کمک می‌گیرد.
• با ورود سوزن احتمالاً کمی درد احساس شود. اگر شدت درد بیش از اندازه بود با پرستار یا پزشک صحبت کنید.

‣ اقدامات لازم پس از تزریق مفصلی کورتون

• برخی از بیماران بعد از تزریق کورتیزون احساس گرما در قفسه سینه و صورت و قرمزی خواهند داشت.
• افراد مبتلا به دیابت باید نسبت به افزایش موقت سطح قند خون هوشیار باشند.
• پزشک احتمالاً از شما می‌خواهند تا چند روز از محل تزریق مراقبت کنید.
• برای درمان شانه درد با کورتون روش‌های مراقبت شامل پرهیز از برداشتن اجسام سنگین می‌شود.
• به افرادی که تزریق به زانو داشته‌اند توصیه می‌شود تا چند روز از پاها استفاده نکنند.
• درد و التهاب ممکن است بلافاصله پس از تزریق بهتر نشود. در صورت نیاز برای تسکین درد از کمپرس یخ روی محل تزریق استفاده کنید.
• از پدهای حرارتی یا کیسه آب گرم استفاده نکنید.
• وان آب گرم و جکوزی را به‌مدت دست کم دو روز کنار بگذارید. اما دوش‌گرفتن مشکلی ایجاد نمی‌کند.
• در برابر احتمال عفونت و مشاهده علائمی مانند افزایش درد، قرمزی و تورم که بیش از 48 ساعت ادامه داشته باشید حساس باشید. در صورت مشاهده این موارد حتماً تیم درمانی را در جریان بگذارید.

‣ نکات احتیاطی برای تزریق کورتون به مفصل

• مدت زمانی لازم برای اثرگذاری کورتیزون در افراد مختلف متفاوت است. گاهی یک هفته زمان لازم است تا دارو اثر خود را نشان دهد. بااین‌حال اگر پس از 10 روز احساس بهتری نداشتید پزشکتان را در جریان بگذارید.
• حدود یک هفته بعد از تزریق مفصلی کورتون باید درد و تورم از بین برود. اگر همچنان درد شدید، تورم رو به افزایش و تب داشتید نزد پزشک بروید.
• اگر علائم چندماه پس از اولین تزریق موضعی کورتیکواستروئیدها شروع به بازگشت کرد به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک پس از معاینه زمان مناسب برای نوبت بعدی تزریق را به شما اعلام می‌کند.

هزینه تزریق کورتون در مفاصل

بیماری که با شکایت درد مفصلی به سراغ پزشک می‌رود چند مرحله برای تشخیص دقیق مشکل و تعیین بهترین درمان درد مفصل را می‌گذارد. موارد خفیف با روش‌های ابتدایی مانند استراحت، سرما و گرمادرمانی و مصرف داروهای ضد درد و التهاب درمان می‌شود. موارد پیچیده و مزمن نیاز به درمان تخصصی‌تر دارند؛ ممکن است شامل جراحی مفصل، فیزیوتراپی یا تزریق کورتیکواستروئید در مفاصل باشد. هزینه تزریق کورتون پس از معاینه دقیق توسط پزشک، تعیین علت و همچنین وضعیت بیمار دارد.

در سال ۱۴۰۲ هزینه تزریق کورتون به مفصل از 1.5 میلیون تومان شروع می‌شود و با توجه به شدت آسیب و صلاحدید پزشک کمتر یا بیشتر خواهد شد. برای تعیین دقیق هزینه درمان می‌توانید هنگام ملاقات با پزشک درباره انواع روش‌های درمان، هزینه‌های درمانی و برنامه زمانی پیشنهادی گفت‌وگو کنید.

درمان موثر با تزریق کورتون به مفصل زیر نظر پزشک متخصص ارتوپدی

موفقیت تزریق مفصلی کورتون معمولاً به علت درد و التهاب بستگی دارد. درمان با داروهای کورتیکواستروئید روشی موقتی برای کاهش درد و التهاب است تا بدن فرصت بهبودی داشته باشد. بنابراین اثربخشی آن تا چندماه ادامه دارد. با توجه به حساسیت مفاصل و عوارض جانبی احتمالی که در بالا به آن اشاره شد لازم است درمان توسط پزشک متخصص استخوان‌ها و مفاصل باتجربه انجام شود. دکتر حسن براتی، جراح ارتوپد و متخصص جراحی فوق تخصصی شانه و آسیب‌های ورزشی تجربه درخشانی در درمان انواع دردهای مفصلی و آسیب‌های استخوانی دارند.