تا به حال درد زانو موقع بالارفتن از پله‌ها را تجربه کرده‌اید؟ زانو پیچیده‌ترین مفصل در بدن است که از اجزای مختلفی نظیر استخوان‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها و غضروف‌ها تشکیل شده است. آسیب‌دیدگی هر کدام از اجزای تشکیل‌دهنده زانو می‌تواند سبب بروز علائم آزادهنده متعدد از جمله درد و تورم شود. اینکه درد زانو موقع بالارفتن از پله نتیجه کدام نوع آسیب است و چگونه درمان میشود، موضوعی است که در ادامه این مقاله به بررسی جامع آن می‌پردازیم.
کندرومالاسی یا درد زانو موقع بالارفتن از پله چیست؟
در میان اجزای مختلف زانو غضروف‌ها به عنوان عضوی حیاتی‌تر شناخته میشود. رسالت این بخش مهم و حیاتی در بدن جلوگیری از اصطکاک بین استخوان‌ها و محافظت از زانو در برابر فشارهای غیرمتعادل و ضربه‌های ناگهانی است. در شرایطی که غضروف پشت کشکک دچار آسیب یا ساییدگی زانو شود، کاسه زانو با شدت بیشتری روی استخوان ران و ساق پا لغزیده میشود. نتیجه این این امر هم درددهای شدیدی است که افراد به هنگام بالارفتن از پله یا چمباتمه‌زدن تجربه می‌کنند. این وضعیت که در اصطلاح پزشکی با عنوان کندرومالاسی شناخته میشود، اگر به موقع مورد پیگیری و درمان قرار نگیرد، به تدریج منجر به بروز اختلالاتی در انجام امور روزانه هم میشود.
علت درد زانو موقع بالا رفتن از پله چیست؟
شاید تصور کنید وضعیت دردناک کندرومالاسی در نتیجه یک ضربه یا تصادف ظاهر میشود. برخلاف این تصور باید بگوییم عوامل متعددی سبب آسیب‌دیدگی غضروف زانو می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
‣ آرتروز زانو
یکی از عارضه‌های شایعی که منجر به درد زانو موقع بالارفتن از پله میشود، آرتروز زانو است. این بیماری که اغلب در سنین بالا پدیدار میشود با مورد هدف‌قراردادن غضروف‌هایی که به عنوان بالشتک بین استخوان‌ها عمل می‌کنند، توانایی انجمام هر کاری را از افراد سلب می‌کند، پس لازم است در سریع‌ترین زمان ممکن نسب به کنترل و درمان آرتروز زانو اقدام شود.
‣ آسیب تاندون مچ پا
استفاده مکرر و بیش‌ازاندازه از عضلات چهار سر ران موجب خلق وضعیتی دردناک تحت عنوان سندروم تونل تارسال یا صدمهدیدگی تاندون مچ پا میشود. این عضله که نقش موثری در راست‌کردن زانو و جلوگیری از خم‌شدن آن به هنگام پریدن دارد، اگر مکررا کشیده شود، سبب بروز تغییرات التهابی در مچ پا و بروز درد زانو موقع بالارفتن از پله میشود. این عارضه میان دوندگان یا کسانی که برای مدت طولانی پیاده‌روی می‌کنند، شیوع بیشتری دارد.
‣ ضعف در عضلات زانو
یکی از عضلات مهمی که نقش حماستی برای زانو دارد و به قرارگیری آن در موقعیت مناسبش کمک می‌کند، عضلات ران است. با ایجاد ضعف در این عضلات وابستگی زانو به مفاصل بیشتر میشود. نتیجه این وضعیت هم فرسودگی غضروف‌ها و بروز دردهای شدید زانو هنگام حرکت است.
‣ تاندونیت زانو
یکی دیگر از دلایلی که موجب تجربه درد زانو موقع بالارفتن از پله‌ها میشود، تاندینیت زانو است. این عارضه اشاره به وضعیتی دارد که در آن تاندون‌های موثر در انجام حرکات زانو دچار التهاب می‌شوند.
‣ جابه‌جایی یا دررفتگی کشکک زانو
جابه‌جایی یا دررفتگی کشکک زانو نیز در بروز دردهای شدید زانو موثر است. این عارضه زمانی اتفاق میافتد که کشکک زانو از محل اصلی خود یعنی شیار استخوان ران خارج شده باشد. عموما هم ضعف ایجادشده در یک طرف عضله ران در بروز این وضعیت نقش دارد.
‣ اختلاف‌داشتن طول پاها با یکدیگر
اختلاف طول پاها با یکدیگر عارضه‌ای شایع میان افراد است. این عارضه در اغلب موارد هیچ درد و ناراحتی را برای افراد به هماره ندارد؛ بااین‌حال در مواردی می‌تواند سبب بروز علائم آزاردهنده در انجام امور روزانه فرد مثل بالارفتن از پله شود.
‣ زانوی دونده یا زانوی ورزشکار
آخرین عارضه‌ای که با درد زانو موقع بالارفتن از پله همراه میشود، زانوی دونده یا زانوی ورزشکار است. مخاطب اصلی این اختلال کسانی هستند که بیش از حد معمول از زانوی خود استفاده می‌کنند. دویدن‌های طولانی، راه‌رفتن‌های مداوم یا کوهنوردی بیش‌ازاندازه از جمله فعالیت‌هایی است که در آن مفاصل به شکل مکرر دچار کشیدگی میشود. این وضعیت در نهایت سبب بروز درد در ناحیه مچ پا و دو طرف زانو میشود.
علائم خطرناک درد زانو موقع بالا رفتن از پله
درد زانو موقع بالارفتن از پله اصلی‌ترین شکایتی است که از سوی مبتلایان به کندرومالاسی شنیده میشود. این درد در وضعیت‌های مشابه دیگری نظیر دویدن، پیاده‌روی، چمباتمه‌زدن یا ایستادن بعد از نشستن‌های طولانی‌مدت هم تجربه میشود. زمانی درد زانو موقع بالارفتن از پله از خطرناک است که این اختلال با شنیدن صدای تق‌تق زانو یا کرپیتوس هنگام خم‌کردن زانو همراه شود.
عوامل خطر درد زانو هنگام بالا رفتن از پله
اگر از عوامل زمینه‌ای موثر در بروز درد زانو موقع بالارفتن از پله فاکتور بگیریم، بایستی به مجموعه‌ای از موقعیت‌ها اشاره کنیم که ریسک ابتلا به این عارضه را در افراد چندین برابر می‌کند. این عوامل عبارتند از:
- عدم تعادل عضلانی مناسب با رشد بدن که عموما در نوجوانان دیده میشود
- انجام فعالیت‌های مکرر زانو و ورزش‌های استقامتی سنگین که میان ورزشکاران بیشتر مشاهده میشود
- بی‌ثباتی کشکک زانو در افراد که موجب جابه‌جایی‌های مکرر آن میشود
- وجود توده‌های عضلانی کمتر در ناحیه زانو که اغلب در گروه زنان بیشتر اتفاق میافتد
- آسیب‌دیدگی‌های قبلی زانو مانند دررفتگی کشکک زانو
- وجود اختلالات و عارضه‌های جسمانی مانند شلی مفاصل، کف پای صاف یا همسترینگ تنگ
- اضافه وزن بالا
🏈درمان درد زانو بعد از ورزش 🏈
راهکار های درمان درد زانو هنگام بالا رفتن از پله
همان‌طور که در ابتدای این نوشتار اشاره شد، درد زانو موقع بالارفتن از پله یا عارضه کندرومالاسی اگر به موقع درمان نشود، عوارض جبران‌ناپذیری برای فرد به همراه خواهد داشت. بنابراین توصیه میشود به محض روبه‌روشدن با علائم این اختلال از جمله درد زانو به پزشک مراجعه کنید. روش‌های درمانی کندرومالاسی شامل موارد زیر میشود:
↫ تغییر سبک زندگی
اولین و موثرترین راهکار درمانی درد زانو که از بروز آسیب بیشتر به غضروف‌ها هم جلوگیری می‌کند؛ تغییر سبک زندگی است. کسانی که دچار درد زانو موقع بالارفتن از پله‌ها می‌شوند بایستی در سبک جدید زندگی خود موارد زیر را به درستی رعایت کنند:
- استفاده از ابزارهای حمایتی مفاصل مثل ارتوز، کفی یا بانداژ حمایتی زانو
- داشتن خواب کافی
- اتخاذ رژیم غذایی مغذی به منظور تقویت عضلات و متعادل نگاه‌داشتن وزن بدن
- پرهیز از انجام هرگونه فعالیت سنگین یا دردناک
↫ فیزیوتراپی
دردهای زانو اگر از نوع شدید آن باشد و راهکارهای خانگی به بهبودی آن کمکی نکند، نوبت به بهره‌گیری از درمان‌های تخصصی می‌رسد. یکی از این روش‌های درمانی فیزیوتراپی است که در آن فیزیوتراپیست با تجویز تمرینات متعدد و بهره‌گیری از سایر روش‌ها اسباب شناسایی مشکل و درمان آن را در افرا فراهم می‌کند.
↫ تمرینات ورزشی تقویتی
از دیگر راهکارهای درمانی موثر جهت کاهش درد زانو موقع بالارفتن از پله انجام تمرینات تقویتی است. از آنجایی که این تمرینات ورزشی تقویتی زانو متناسب با وضعیت بدنی و نوع عارضه هر بیمار طراحی میشود، بهتر است از انجام خودسرانه آن کاملا پرهیز کنید. در ادامه جهت آشنایی شما به معرفی چند نمونه از این تمرینات می‌پردازیم.
- بلندکردن پا در وضعیت نشسته: روی تخت بنشینید و در حالتی که پشت زانوها به لبه‌ی تخت تکیه داده شده است، پاهایتان را روی زمین قرار دهید. حالا به آرامی پاهایتان را به نوبت بالا برده و سپس به سمت پایین حرکت دهید.
- استپ: پاها را به نوبت روی یک استپ ده سانتی قرار دهید و به آرامی به سمت پایین حرکت دهید.
- نیمه اسکات: پاها را متناسب با عرض شانه باز کرده و سپس زانوها را تا زاویه 40 درجه خم کنید.
- رژه ایستاده: بایستید ودر همان موقعیت به صورت درجا رژه بروید. این حرکت را می‌توانید به صورت بالا و پایین‌رفتن از پله هم انجام دهید.
- پل: به پشت بخوابید و کف پاها رو روی زمین قرار دهید. حالا در حالتی که زانوها خم است تلاش کنید قسمت ران، باسن و کمر را به سمت بالا حرکت دهید.
↫ جراحی
جراحی آخرین و تخصصی‌ترین راهکار درمانی جهت التیام و بهبودی درد زانو است. از این روش زمانی استفاده میشود که سایر روش‌های غیرتهاجمی با شکست مواجه شده باشند. در جراحی تلاش میشود با برداشتن سطوح ضخیم غضروف درد زانو در افراد را تسکین ببخشند.
اهمیت مراجعه به موقع به پزشک ارتوپد برای درد زانو هنگام بالا رفتن از پله
درد زانو موقع بالارفتن از پله‌ها ضمن اینکه عارضه‌ای بسیار دردناک و کشنده است، می‌تواند زمینه‌ساز بروز اختلالاتی در انجام امور روزانه فرد شود. بنابراین لازم است افراد به هنگام روبه‌روشدن با علائم این اختلال سریعا به پزشک ارتوپد مراجعه کنند. از مهم‌ترین این علائم هم میتوان به درد، قرمزی و تورم زانو، تغییر شکل زانو یا عدم تحمل وزن روی زانو اشاره کرد. پزشک ارتوپد با انجام معاینات فیزیکی و آزمایشات بالینی ضمن تشخیص دقیق مشکل با اتخاذ بهترین و موثرترین راهکار درمانی شرایط بهبودی هر بیمار را فراهم می‌کند.
سوالات متداول شما
کندرومالاسی چیست؟
به درد زانو موقع بالارفتن از پله عارضه کندرومالاسی گفته میشود که عموما در اثر ساییدگی غضروف پشت کشکک زانو اتفاق میافتد.
دلایل بروز درد زانو موقع بالارفتن از پله کدام است؟
از دلایل موثر در بروز درد زانو میتوان به آرتروز زانو، دررفتگی کشکک زانو، زانوی دونده، تاندینیت زانو، صدمهدیدگی تاندون مچ پا و اختلال طول پاها با هم اشاره کرد.
کندرومالاسی چیست؟
به درد زانو موقع بالارفتن از پله عارضه کندرومالاسی گفته میشود که عموما در اثر ساییدگی غضروف پشت کشکک زانو اتفاق میافتد.