نتیجه پژوهش‌های علم پزشکی و تجربه بیماران مختلف نشان می‌دهد که روش‌هایی برای درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی هست. قبل از هر چیزی لازم است بدانید که در وهله اول باید درمان‌های غیر جراحی و کم تهاجمی در اولویت برنامه درمانی هر پزشک ارتوپدی قرار گیرد و در مرحله بعد اگر این روش های پاسخگو نبود و یا آسیب بسیار شدید بود، روش های جراحی پیشنهاد خواهد شد. در این مقاله از وب‌سایت دکتر حسن براتی با جدیدترین و اثربخش‌ترین روشهای درمان رباط صلیبی آشنا می‌شوید. اگرچه بسیاری از این درمان‌ها جایگزین قطعی عمل جراحی نیستند؛ اما میتوانند برای کمک به طیف وسیعی از بیماران موثر باشند.
روند تشخیص پارگی رباط صلیبی
رباط صلیبی بافتی محکم و مورب در وسط زانو است؛ که در حفظ ثبات چرخشی زانوها نقش دارد. این بافت از لغزش استخوان ساق پا روی استخوان ران جلوگیری می‌کند. تغییر جهت ناگهانی، توقف سریع یا ضربه مستقیم می‌تواند باعث پاره‌شدن رباط شود. این اتفاق در ورزشکاران حرفه‌ای و جوان رشته‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال و اسکی بیشتر دیده می‌شود. تجربه نشان می‌دهد آسیب رباط صلیبی اغلب با صدمات سایر قسمت‌های زانو، از جمله مینیسک، همزمان است.
پارگی رباط صلیبی یکی از شایع‌ترین آسیب‌های زانو است و به‌صورت کامل یا جزئی رخ می‌دهد. معمولاً هنگام آسیب‌دیدگی تورم زانو مشاهده می‌شود. به‌علاوه شاید نتوانید پای خود را صاف کنید یا ایستادن روی پاها غیر ممکن باشد. این مشکل می‌تواند به قسمت‌های دیگر زانو هم آسیب برساند.
روش های درمان غیر جراحی پارگی رباط صلیبی
عمل جراحی ترمیم پارگی رباط صلیبی اغلب شامل جایگزینی رباط آسیب‌دیده با بافت پیوندی جدید اهدایی است. جراحی می‌تواند از آسیب‌های بعدی جلوگیری کند، اما معمولا عوارضی مانند درد کاسه زانو، بی‌ثباتی یا سفتی مفصل هم به همراه خواهد داشت. همچنین پیامدهایی مانند عفونت، لخته‌شدن خون و بی‌حسی عوارض دیگر هستند. پزشکان در مسیر گسترش روشهای علمی به درمان‌های غیر جراحی توجه دارند. در بسیاری از موارد میتوانند جایگزینی برای جراحی‌های تخصصی و سنگین باشند. در ادامه برخی از این روش‌ها را بررسی می‌کنیم.
1- فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی
فیزیوتراپی نوعی درمان غیرجراحی مؤثر برای پارگی رباط صلیبی است. برخی پزشکان بر این باور هستند در طول دوره درمان نگهداری زانو در بریس 90 درجه می‌تواند به ترمیم رباط کمک کند. در این وضعیت انتهای پاره‌شدۀ رباط صلیبی به‌هم نزدیک‌تر هستند و احتمال جوش‌خوردن آن‌ها بالاتر می‌رود.
علاوه‌براین پزشک ورزشی و فیزیوتراپیست کمک می‌کند تا نقاط ضعف را شناسایی و با برنامه‌ای تخصصی شرایط را اصلاح کنید. همچنین شما را برای انجام فعالیت‌های سنگین یا ورزش پس از آسیب رباط صلیبی آماده می‌کنند و برای پیشگیری از جراحت‌های بعدی آموزش می‌دهند.
2- بهبود و تغییر سبک زندگی
تغییر شیوه زندگی در کاهش علائم، کمک به ترمیم بافت آسیب‌دیده و بهبود عملکرد مفاصل موثر است. شاید لازم باشد علاوه‌بر کمک‌گرفتن از پزشک به فکر متخصص تغذیه، فیزیوتراپیست و مشاور هم باشید. این متخصصات کمک می‌کنند سبک زندگی خود را متناسب با شرایط فعلی و اهداف شخصی تغییر دهید.
حفظ وزن مناسب و کمک به کاهش فشار وارده به مفاصل، ورزش منظم و تقویت قدرت و انعطاف‌پذیری مفصل، استراحت، رعایت رژیم غذایی متعادل سرشار از اسیدهای چرب امگا3 و آنتی‌اکسیدان برای کاهش التهاب، ترک دخانیات و مدیریت اضطراب تاثیر چشمگیری بر سلامت عمومی بدن دارد.
3- دارو درمانی
زمانی که شدت درد زیاد باشد می‌توان از داروهای ضد درد کمک گرفت. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند NSAIDs با هدف کنترل تورم و التهاب تجویز می‌شود.
4- استفاده از کرسی های مفصلی
گاهی پزشک از بیمار می‌خواهد برای تسکین درد، کمک به روند بهبودی و پیشگیری از آسیب جدی‌تر رباط و تاندون‌ها از کرسی مفصلی یا آرتروزی استفاده کند. انواع زانوبند نمونه‌هایی از این ابزار طبی هستند. پزشک ارتوپد در انتخاب مناسب‌ترین مدل به شما کمک می‌کند.
5- تزریقات مفصلی
گزینه‌های تزریق به زانو کورتیزون، اسید هیالورونیک، پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)، اوزونتراپی و سلول‌های بنیادی هستند. میزان موفقیت این نوع درمان به نوع تزریق و شرایط بیمار بستگی دارد. در بخش‌های بعدی هر روش را بررسی می‌کنیم.
‣ تزریق هیالورونیک اسید به زانو
هدف از تزریق اسید هیالورونیک در درمان پارگی رباط صلیبی، روان‌سازی موقت حرکت و تغییر محیط غیر طبیعی سینوویال مفصل زانو است. به این ترتیب درد و التهاب زانو کاهش می‌یابد و به بهبود عملکرد زانو کمک می‌شود.
‣ تزریق کورتیکواستروئیدها به زانو
آسیب بافتی در زانو می‌تواند سبب التهاب و درنهایت درد، تورم، سفتی و گرمی زانو شود. تزریق کورتیزون یا کورتیکواستروئید به سرعت التهاب را کاهش می‌دهد و موجب تسکین موقت درد و علائم پارگی رباط زانو می‌شود.
‣ تزریق PRP زانو
در روش تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا پیآرپی به زانو از خواص درمانی طبیعی خون برای ترمیم بافت آسیب‌دیده رباط صلیبی استفاده می‌شود. منبع پلاسما خون خود بیمار است.
‣ اوزون تراپی زانو
رباط‌ها انتهای عصبی زیادی دارند؛ بنابراین آسیب رباط درد شدیدی ایجاد می‌کند. در این شرایط خون‌رسانی محدود می‌شود و بافت نمی‌تواند به‌طور طبیعی خاصیت ارتجاعی خود را به دست آورد. در اوزون درمانی از تزریق گاز اوزون، مواد کلاژن‌ساز و ویتامین B12 برای تحریک پاسخ درمانی مناسب و ترمیم رباط پاره‌شده استفاده می‌شود. اوزون به افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده و کنترل درد و التهاب کمک می‌کند.
‣ تزریق سلول بنیادی به زانو
تزریق سلول‌های بنیادی در درمان رباط صلیبی پاره‌شده هم کاربرد دارند. در این روش سلول‌های بنیادی تزریقی جایگزین سلول‌های بافت آسیب‌دیده می‌شوند. انتظار می‌رود با تزریق سلول بنیادی به زانو التهاب و درد سرکوب شود و سرعت تخریب کاهش یابد.
عوارض احتمالی درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی
پارگی رباط صلیبی مسئله‌ای جدی است و باعث ضعف حاد در پا، تورم، خونریزی در مفصل (همارتروز)، ازدست‌دادن توان حرکت و مهار رفلکس در عضله چهارسر ران می‌شود.
بدون جراحی رباط صلیبی ممکن است علائمی مانند درد و تورم برطرف شود؛ اما رباط در معرض آسیب و پارگی مجدد رباط صلیبی است. راه‌هایی مانند تقویت عضله‌های پا و لگن با کمک تمرین‌های منظم و تنظیم فعالیت‌ها می‌تواند در جلوگیری از آسیب‌دیدگی موثر باشد. فعالیت بیشتر شانس بازیابی قدرت و کنترل پا را افزایش می‌دهد.
بهترین روش درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی
بسیاری از مطالعات بالینی تایید می‌کند که درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی و از طریق روشهای توانبخشی و فیزیوتراپی و انواع تزریق مفصلی امکان‌پذیر است. با وجود موثر بودن این گزینه‌های درمانی برای ترمیم بافت آسیب‌دیده میزان اثربخشی را شرایط بیمار تعیین می‌کند. پزشک و جراح ارتوپد، دکتر حسن براتی، با اتکا بر دانش روز و تجربیات موفق انواع دردهای مفصلی و مشکلات ارتوپدی به شما کمک می‌کند تا از بهترین و موثرترین درمان بهره‌مند شوید پس تا دیر نشده و کار به جراحی نرسیده برای درمان اقدام کنید.
سوالات متداول شما
رایجترین روشهای درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی چیست؟
فیزیوتراپی و توانبخشی آسیب رباط صلیبی، استفاده از کرسیهای مفصلی، دارودرمانی، تغییر سبک زندگی، تزریق هیالورونیک اسید یا کورتیزون، اوزونتراپی و پیآرپی برخی از متداولترین روشهای موثر است که در مواردی میتوانند جایگزین جراحی باشند.
کدام یک از انواع تزریق مفصلی به درمان پارگی رباط صلیبی کمک می‌کند؟
تزریق اسید هیالورونیک، کورتیکواستروئید، پلاسمای غنی از پلاکت و اوزون و ترکیبات موثره همراه آن چند نمونه از گزینه‌های درمانی بدون نیاز به جراحی برای ترمیم رباط صلیبی پاره‌شده هستند.