پارگی، التهاب و کشیدگی تاندون شانه؛ علل، علائم و راه‌های درمان

درد شانه ممکن است در اثر عوامل متعددی ایجاد شده باشد. یکی از آن‌ها پارگی کامل یا بخشی از تاندون شانه است. مشکلی که با درد، تورم و التهاب همراه است و فعالیت‌های روزمره و حرفه‌ای شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این پست درباره علائم، علل و روش‌های درمانی این مشکل صحبت می‌کنیم تا هر چه زودتر از درد و محدودیت‌هایی که برای شما دارد خلاص شوید.

آناتومی شانه را بشناسید

شانه مجموعه‌ای از چندین استخوان، غضروف، رباط، تاندون و رگ‌های خوبی و عصبی است. اتصال استخوان‌ها به‌وسیله بافت رشته‌ای محکمی به نام رباط برقرار می‌شود و ماهیچه‌ها به‌وسیله تاندون‌ها به استخوان متصل هستند.

یکی از مهم‌ترین قسمت‌های شانه روتاتور کاف (rotator cuff) است. این بخش از چهار عضله و تاندون‌هایی تشکیل شده که اطراف سر استخوان را می‌پوشاند. همچنین با کنار هم قرارگرفتن این اجزا شانه در جای خود ثابت نگه داشته می‌شود. اینکه شما می‌توانید بازوهای خود را به سمت بالا بلند کنید به دلیل حضور روتاتور کاف است.

علاوه‌براین کیسه روان‌کننده‌ای به نام بورسا بین روتاتور کاف و استخوان بالای شانه یا آکرومیون هست که امکان حرکت آزادانه بازو را فراهم می‌کند. هنگام آسیب تاندون‌های شانه التهاب بورس هم سبب ایجاد درد می‌شود.

پارگی تاندون شانه به چه معناست؟

هنگامی که به‌عنوان فردی بزرگسال احساس درد شانه یا ناتوانی در انجام فعالیت‌های روتین به سراغتان بیاید یکی از احتمال‌های جدی پارگی روتاتور کاف خواهد بود. این مشکل می‌تواند سبب ضعیف‌شدن شانه شود؛ تا جایی که فعالیت‌های ساده‌ای مانند شانه‌زدن موها یا پوشیدن لباس برایتان سخت و دردناک باشد.

انواع آسیب تاندون شانه

مشکل پاره‌شدن تاندون انواع مختلفی دارد. پارگی جزئی تاندون را به‌طور کامل جدا نمی‌کند. تنها از ضخامت آن کاسته می‌شود؛ اما همچنان به استخوان متصل است.

برخی از مراجعات به کلینیک ارتوپدی شامل مواردی است که فرد درگیر پارگی تمام ضخامت تاندون (full-thinckness) شده است. در این حالت شاهد جدایی کامل تاندون‌ها از استخوان هستیم و در عمل سوراخی در تاندون پدیدار می‎‌‌شود.

نمونه دیگر شامل جداشدن تنها قسمتی از تاندون‌های چهارگانه روتاتور کاف از استخوان است. هر یک از این آسیب‌ها نیاز به درمان ویژه‌ای دارد که پزشک پس از معاینه تخصصی تجویز می‌کند.

علائم و نشانه‌های پارگی تاندون شانه

هنگام آسیب و پارگی تاندون شانه ممکن است علائم و احساسات متفاوتی را تجربه کنید. بااین‌حال شایع‎ترین علائم پارگی روتاتور کاف شانه شامل موارد زیر می‌شود:

• درد مکرر، به‌ویژه با فعالیت‌های خاص مانند بلندکردن اجسام یا پایین‌آوردن بازو
• احساس درد در ناحیه آسیب‌دیده که شما را از خواب بیدار می‌کند؛ به‌ویژه زمانی که روی شانه آسیب‌دیده دراز می‌کشید
• صدایی شبیه به صدای خردشدن یا ترک‌خوردن هنگام حرکت بازو در موقعیت‌های خاص
• محدودیت توانایی حرکت بازو
• ضعف عضلانی هنگام بلندکردن وسایل یا چرخاندن بازو

پارگی‌هایی که هنگام زمین‌خوردن ناگهانی ایجاد می‌شود با درد شدید همراه است. اما پارگی در اثر فرسایش که به‌مرور ایجاد شده ممکن است درد خفیفی داشته باشد که تنها زمان بالابردن بازو بیشتر احساس شود. با گذشت زمان درد می‌تواند در زمان استراحت هم سراغتان بیاید و به‌سادگی با قرص‌های مُسکن آرام نشود.

علاوه‌براین لازم است بدانید گاهی پارگی‌های روتاتور کاف بدون درد هستند. اگرچه همچنان نشانه‌هایی مانند ضعف عضلانی را احساس خواهید کرد. گاهی هم علائم پارگی روتاتورکاف شبیه به سایر مشکلات جسمی است. بنابراین برای تشخیص درست باید پزشک متخصص شما را معاینه کند.

علت پارگی تاندون شانه

عوامل ایجاد پارگی در تاندون شانه به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:

1. آسیب در اثر سانحه و تحلیل‌رفتن
2. ساییدگی یا دژنراسیون

‣ آسیب روتاتور کاف در اثر سانحه و تحلیل‌رفتن

در حالت اول آسیب‌دیدگی‌های روتاتور کاف، مانند پارگی می‌تواند هنگام افتادن روی دستی که کشیده‌شده یا بلندکردن سریع جسمی سنگین رخ دهد. در هنگام این اتفاق ممکن است آسیب‌های دیگری هم، مانند شکستگی استخوان ترقوه، دررفتگی شانه یا شکستگی مچ دست، همزمان ایجاد شود.

‣ پارگی دژنراتیو تاندون شانه

این نوع پاره‌شدن تاندون‌ها که با سایش آن‌ها مرتبط است اغلب به‌آرامی و در طول زمان رخ می‌دهد. علاوه‌براین علل پارگی تاندون می‌تواند عواملی طبیعی، مانند افزایش سن و تحلیل بافت‌های شانه هم باشد. اگرچه استفاده بیش از حد و واردکردن فشار اضافی روی تاندون‌ها هنگام فعالیت‌های ورزشی یا انجام کارهایی بالای سر در افراد جوان بیشتر دیده می‌شود؛ اما مراجعات به پزشک متخصص شانه در میانسالان اغلب ناشی از آسیب‌های تروماتیک، مانند زمین‌خوردن، است.

عواملی که خطر پاره‌شدن تاندون‌های شانه را افزایش می‌دهند

فقط افزایش سن سبب تحلیل تاندون‌ها نمی‌شود. عوامل متعددی بر پارگی دژنراتیو یا مزمن روتاتور کاف تاثیرگذار هستند:

• انجام فعالیت‌های تکراری پس از مدتی ممکن است سبب صدمه به این ناحیه از شانه شود. این حرکات فشار زیادی بر عضله‌ها و تاندون‌های روتاتور کاف وارد می‌کند. تنیس، قایق‌رانی و وزنه‌برداری نمونه‌هایی از فعالیت‌های مستمری هستند که می‌تواند شانه شما را در معرض خطر قرار دهد.
• حتی برخی از مشاغل و کارهای معمول روزانه که فشار بیش از حد به تاندون‌های شانه وارد می‌کند هم می‌توانند سبب افزایش ریسک پارگی تاندون شانه شود.
• کم‌خونی یکی دیگر از علت‌های پاره‌شدن تاندون است. با افزایش سن جریان خون در تاندون‌ها کاهش می‌یابد. عضوی که خون کافی دریافت نکند توانایی طبیعی خود در ترمیم آسیب‌های وارده را از دست می‌دهد. اتفاق ناخوشایندگی که در نهایت می‌تواند سبب پاره‌شدن روتاتور کاف شود.

راه‌های تشخیص پارگی تاندون شانه

زمانی که به درد شانه دچار می‌شوید احتمالاً این سوال برایتان پیش می‌آید؛ آسیب‌دیدگی روتاتورکاف یا پارگی تاندون شانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

📷 فیلم معاینه پارگی تاندون شانه در بیمار ۴۰ ساله توسط دکتر حسن براتی:

↩  معاینه فیزیکی پزشک ارتوپد

پزشک متخصص استخوان و مفاصل ابتدا شرح حالی از شما و سابقه پزشکی مرتبط با دردتان را جویا می‌شود. پس از گفت‌وگو درباره علائم و سابقه بیماری با معاینه فیزیکی محل و شدت آسیب را به‌طور دقیق مشخص می‌کند. ارتوپد هر گونه حساسیت یا تغییر شکل در ساختار شانه را بررسی می‌کند. ممکن است از شما بخواهد بازوی خود را در چند جهت متفاوت حرکت دهید تا دامنه حرکتی شانه را ارزیابی کند. همچنین انجام تست‌هایی برای سنجش قدرت عضلات و سایر مشکلات مفصل شانه هم می‌تواند جز روند معاینه شما باشد. علاوه‌براین گاهی پزشک معاینه گردن را هم انجام می‌دهد؛ تا مطمئن شود درد شانه شما ناشی از فشار روی عصب یا سایر بیماری‌ها مانند آرتریت نباشد.

↩تست‌های تصویربرداری از شانه

ممکن است برای اطمینان از مشکل یا پیامدهای احتمالی بیشتر نیاز به آزمایش‌های تخصصی باشد. در ادامه به چند نمونه از روش‌های تشخیصی اشاره می‌کنیم:

 ‣ اشعه ایکس

در این آزمایش تشخیصی از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای ایجاد تصاویری از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و اندام‌های بدن روی فیلم‌های مخصوص استفاده می‌شود. تصویربرداری اشعه ایکس بافت‌های نرم شانه مانند روتاتور کاف را نشان نمی‌دهد. دلیل انجام این تست اطمینان از نبود سایر مشکلات مانند آرتریت است.

‣ تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا سونوگرافی

روشی تشخیصی که با کمک ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر تصویری دقیق از اندام‌ها و ساختارهای بدن ارائه می‌دهد. MRI برای نمایش بافت‌های نرم بدن، مثل روتاتور کاف شانه استفاده می‌شود. پس برای تشخیص محل پارگی در تاندون و اندازه آن روش مناسبی است. ام‌آرآی اطلاعاتی درباره کیفیت عضلات هم به پزشک می‌دهد؛ بنابراین ایشان برای اظهار نظر دقیق‌تر درباره قدیمی‌بودن یا تازگی مشکل پارگی تاندون شانه از این آزمون بهره می‌برند.

راه‌های درمان پارگی تاندون شانه

درد شانه مشکوک به پارگی روتاتور کاف، برای پیشگیری از آسیب بیشتر، نیاز به معاینه پزشک دارد. گذشت زمان می‌تواند مشکل را پیچیده‌تر و درمان را دشوار کند. به‌طور کلی درد مزمن شانه و بازو نشانه‌های قانع‌کننده‌ای هستند که شما نیازمند رسیدگی درمانی هستید.

درمان زودهنگام از بدترشدن علائم جلوگیری می‌کند و سبب می‌شود در مدت کوتاهی به زندگی طبیعی خود بازگردید.

هدف هر فرایند درمانی تسکین درد و بازیابی عملکرد طبیعی عضو آسیب‌دیده است. برای درمان پارگی تاندون شانه هم چندین گزینه درمانی هست. متخصص ارتوپدی با توجه به شرایط خاص شما بهترین آن‌ها را انتخاب می‌کند. پزشک هنگام انتخاب روش درمانی مناسب موارد زیر را در نظر خواهد گرفت:

• سن
• وضعیت سلامت عمومی بدن شما
• سطح فعالیت بدنی
• نوع پارگی تاندون

از آن‌جا که هیچ شواهد علمی مبنی بر نتایج بهتر جراحی شانه زودهنگام مشاهده نشده است، بسیاری از متخصصان استخوان و مفاصل برای مدیریت و درمان پارگی تاندون‌ها ابتدا روش‌های بدون نیاز به جراحی، مانند فیزیوتراپی، توصیه می‌کنند.

↩ درمان پارگی تاندون شانه بدون جراحی

در مجموع درمان‌های بدون نیاز به جراحی این مزیت را دارند که از عوارض کلی جراحی‌ها، مانند عفونت، عوارض داروهای بیهوشی و دوره نقاهت طولانی ایمن بمانید. با این‌ حال باید ریسک افزایش پارگی تاندون و نیاز به استراحت و محدودیت حرکت هم در نظر گرفته شود. به‌طور میانگین روش بدون جراحی به خصوص ورزش درمانی پارگی تاندون شانه باعث تسکین درد و بهبودی عملکرد شانه در ۸۰ تا ۸۵ درصد از بیماران می‌شود. اما با تمام این‌‌ها پیشنهاد می‌شود که حتما درمان خود را زیر نظر پزشک متخصص ارتوپد پیش ببرید. برخی از رایج ترین روش‌های درمان پارگی تاندون شانه بدون جراحی که اغلب توسط ارتوپد به عنوان برنامه درمانی اولیه به بیماران پیشنهاد می‌شود عبارت اند از:

1- داشتن استراحت کافی

2- مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و تورم

3- انجام تمرینات تقویتی و فیزیوتراپی شانه

4- تزریقات ارتوپدی در مفصل آسیب‌دیده که اغلب شامل؛ تزریق سلول بنیادی، کورتون درمانی، اوزون تزریق و تزریق پی‌آرپی شانه می‌شود.

↩درمان پارگی تاندون با عمل جراحی

در موارد شدیدتر که درد شانه با روش غیرجراحی بهتر نشود پزشک ممکن است عمل جراحی شانه را توصیه کند. اصلی‌ترین نشانه نیاز به عمل جراحی درد مداوم است. علاوه‌براین گاهی برای ورزشکاران، یا کسانی که سبک زندگی و شغلی آن‌ها ایجاب می‌کند که بیشتر از بازو و شانه استفاده کنند، عمل جراحی پیشنهاد می‌شود.

عامل دیگری که نشان می‌دهد نیاز به جراحی خواهید داشت استمرار علائم پارگی شانه به‌مدت ۶ تا ۱۲ ماه است. در حالی که اندازه پارگی بیش از ۳ سانتی‌متر باشد و ضعف قابل توجه و از دست‌رفتن عملکرد طبیعی شانه هم باشد مشکل شما باید از طریق جراحی تاندون شانه حل شود.

 

‣ جراحی تاندون شانه

چند روش برای ترمیم پارگی روتاتور کاف هست. جراحی پارگی تاندون اغلب با هدف اتصال مجدد تاندون به انتهای استخوان بازو انجام می‌شود. پزشک متخصص باتجربه با در نظر گرفتن شرایط بیماری شما و میزان آسیب و نوع پارگی بهترین روش درمانی را انتخاب می‌کند.

دکتر حسن براتی، پزشک جراحی فوق تخصصی شانه و آسیب‌های ورزشی تجربیات موفقی در درمان انواع درد شانه و آسیب‌ به سیستم ساختاری- حرکتی بدن دارند. ایشان با کمک تیم ارتوپدی حرفه‌ای و مجرب، با تکیه بر دانش روز و تجهیزات پزشکی پیشرفته آماده کمک به شما هستند. جراحی انواع پارگی تاندون، هر نوع آسیب و مشکل ناشی از کشیدگی تاندون یا آسیب‌های ورزشی تنها بخشی از خدمات کلینیک دکتر براتی است. شما در صورت احساس درد در هر یک از استخوان‌ها و مفاصل بدن می‌توانید از خدمات تیم خبره ایشان بهره‌مند شوید تا سریع‌تر به بهبودی کامل بازگردید.

چه زمانی برای آسیب به تاندون شانه به دکتر مراجعه کنم؟

آیا شما هم جزو آن دسته از افراد هستید که دچار درد و آسیب شانه شده اید اما نمی‌دانید چه زمانی باید برای درد شانه به دکتر مراجعه کنید؟ خوب است بدانید که بی‌اعتنایی به دردی که با استراحت بهتر نشود در طولانی‌مدت دردسرساز خواهد شد. بنابراین اگر درد شانه شما روبه‌ بدتر شدن است، یا توانایی انجام فعالیت‌های عادی روزانه و خواب راحت را از دست داده‌اید، زمان آن رسیده که شانه خود را به پزشک متخصص نشان دهید.

درمان انواع دردهای مفصلی با تیم حرفه‌ای ارتوپدی دکتر براتی

در این مقاله از سایت دکتر براتی درباره درد شانه، علل پارگی تاندون شانه و مهم‌ترین علائم آن توضیح دادیم. همان‌طور که دیدید پارگی روتاتورکاف شانه ممکن است به‌صورت جزئی یا کامل باشد. در پارگی‌های جزئی تاندون به‌طور کامل از شانه جدا نمی‌شود. علاوه‌ بر این تعدادی از رایج‌ترین روش‌های درمان تاندون شانه آسیب‌دیده را هم بررسی و شما را با آن‌چه در مسیر درمان تجربه خواهید کرد آشنا کردیم. اکنون به‌خوبی اهمیت پزشکی ماهر و باتجربه در تشخیص، مشاوره و درمان را درک کرده‌اید. افزون بر این می‌توانید با آگاهی بیشتر از استخوان‌ها و مفاصل خود مراقبت کنید.